Zbigniew Frieman, który przyszedł na świat 8 stycznia 1927 roku w Warszawie, był wybitną postacią w polskiej muzyce. Zmarł 21 marca 2019 roku w Łodzi, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo artystyczne i pedagogiczne. Jako altowiolista, dyrygent oraz kameralista, znacząco wpłynął na rozwój życia muzycznego w Polsce.
W trakcie swojej kariery akademickiej pełnił ważne funkcje, w tym był prodziekanem Wydziału Instrumentalnego. Dodatkowo, kierował Katedrą Muzyki Kameralnej w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej, obecnie znanej jako Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi.
Życiorys
W wieku siedmiu lat Zbigniew Frieman rozpoczął swoją przygodę z muzyką, ucząc się gry na skrzypcach. Był absolwentem Szkoły Ćwiczeń przy Liceum Pedagogicznym im. Elizy Orzeszkowej w Grodnie, którą ukończył w roku 1939. Następnie uczęszczał do filii szkoły muzycznej przy Instytucie im. Gniesinych w Moskwie, gdzie kształcił swoje umiejętności aż do 1941 roku. Po tym czasie kontynuował naukę w Technikum Kolejowym w Taszkiencie. Podczas II wojny światowej spędził wiele lat w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, pracując w kolejnictwie.
Po zakończeniu konfliktu zbrojnego wrócił do Polski. Od 1946 roku kontynuował naukę gry na skrzypcach w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi. W tym czasie pełnił również funkcję wychowawcy w obozie UNRRA, zajmując się sierotami. W 1955 roku udało mu się ukończyć studia w klasie altówki pod okiem prof. Mieczysława Szaleskiego, otrzymując dyplom z wyróżnieniem. Po zakończeniu nauki miał okazję odbyć staż stypendialny Ministerstwa Kultury i Sztuki w Moskwie oraz Leningradzie (obecnie Petersburg).
W latach 1948–1958 był koncertmistrzem Orkiestry Polskiego Radia w Łodzi. W 1959 roku wraz z Mirosławem Pietkiewiczem stał się jednym z założycieli Łódzkiego Kwartetu Smyczkowego, w którym działał aż do 1963 roku. W tym samym roku powołał razem z Pietkiewiczem Łódzką Orkiestrę Kameralną „Pro Musica”, pełniąc funkcję dyrygenta. W 1977 roku był kierownikiem artystycznym oraz dyrygentem zespołu kameralnego Teatru Wielkiego w Łodzi, gdzie pełnił istotną rolę w kreowaniu repertuaru.
W latach 1980–1981 piastował stanowisko dyrektora i kierownika artystycznego Toruńskiej Orkiestry Kameralnej. Jako doświadczony dyrygent występował z orkiestrą Państwowej Filharmonii w Łodzi, prowadząc koncerty z renomowanymi artystami, w tym z Haliną Czerny-Stefańską oraz Barbarą Hesse-Bukowską. Aktywnie udzielał się również jako dyrygent orkiestr festiwalowych oraz kursowych, m.in. w Gourdon i Łańcucie.
Działalność pedagogiczna i organizacyjna
W latach 1947–1948 Zbigniew Frieman rozpoczął swoją karierę pedagogiczną, ucząc w Państwowej Niższej Szkole Muzycznej w Łodzi. Od 1955 roku do lat 80. XX wieku był związany z Państwową Podstawową Szkołą Muzyczną oraz Państwowym Liceum Muzycznym w Łodzi. W roku 1957 objął klasę altówki w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi, a od 1958 roku pracował tam na stanowisku adiunkta. W 1965 roku uzyskał tytuł docenta, a w 1981 roku profesora nadzwyczajnego.
Po 1990 roku, Frieman otrzymał tytuł naukowy profesora zwyczajnego, a w Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi prowadził zajęcia do 2013 roku. Jego wpływ na muzyczną edukację jest niezwykle znaczący – ukończyło go około 100 absolwentów, w tym wielu pedagogów akademickich oraz muzyków, którzy rozpoczęli kariery w takich instytucjach jak Filharmonia Narodowa, Orkiestra Sinfonia Varsovia, Capella Cracoviensis oraz Filharmonia Łódzka im. A. Rubinsteina.
Był również aktywnym jurorem w Ogólnopolskim Konkursie Altówkowym im. J. Rakowskiego w Poznaniu, Międzynarodowym Konkursie Altówkowym w Budapeszcie oraz Ogólnopolskim Konkursie Lutniczym w Poznaniu. W latach 1994–1996 związał się z Radą Wyższego Szkolnictwa Artystycznego. W okresie 1971–1978 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Instrumentalnego PWSM w Łodzi, a w latach 1978–1979 kierował Katedrą Muzyki Kameralnej tej uczelni.
Od 1991 do 2002 roku był profesorem w klasie altówki Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy.
Życie prywatne
Był stryjecznym wnukiemGustawa Friemana, który wyróżniał się jako polski skrzypek, kompozytor oraz pedagog. Jednocześnie był bratankiem Witolda Friemanna. W życiu osobistym towarzyszyła mu jego żona, Maria Frieman, która była córką Wandy oraz Seweryna Pieniężnych.
Ostatecznie znalazł spokój na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie, w alei 64, grób 1a.
Sukcesy artystyczne
W karierze artystycznej Zbigniewa Friemana odnajdujemy liczne sukcesy, które świadczą o jego wyjątkowych umiejętnościach i wszechstronności w świecie muzyki.
- W roku 1950 zdobył III nagrodę na Ogólnopolskim Międzyuczelnianym Konkursie Bachowskim w Poznaniu w kategorii kwartetów,
- W 1957 roku otrzymał III nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Altowiolistów w Moskwie,
- Także w 1957 był laureatem II nagrody oraz specjalnego wyróżnienia na Ogólnopolskim Konkursie Altowiolistów, Wiolonczelistów i Kontrabasistów w Warszawie,
- W 1970 roku, wspólnie z orkiestrą „Pro Musica”, zyskał złoty medal za wykonanie kompozycji współczesnej na Międzynarodowym Festiwalu Orkiestr Młodzieżowych im. Herberta von Karajana w Berlinie Zachodnim.
Odznaczenia i nagrody
W dorobku Zbigniewa Friemana znajdują się liczne odznaczenia oraz nagrody, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w kulturę i sztukę. Oto niektóre z nich:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Medal Komisji Edukacji Narodowej,
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
- Medal Ministerstwa Kultury i Turystyki (Francja),
- Złota Odznaka Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków,
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
- Honorowa Odznaka Miasta Łodzi,
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I i II stopnia,
- Nagroda Miasta Łodzi w dziedzinie kultury.
Przypisy
- Akademia Muzyczna w Łodzi – Zmarł prof. Zbigniew Frieman [online], amuz.lodz.pl [dostęp 25.03.2019 r.]
- śp. Zbigniew Frieman.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Rena Rolska | Andrzej Precigs | Noon | Wojciech Albiński (1977) | Włodzimierz Rutkowski | Maria Bardzka | WSZ (raper) | Anna Nakwaska | Aga Wińska | Józef Kucharski (artysta) | Barbara Kosmal | Ryszard Bakst | Tadeusz Frenkiel-Niwieński | Tomasz Sikora (fotograf) | Artur Międzyrzecki | Zbigniew Zapasiewicz | Janusz Czarnecki | Wojciech Otton Fleck | Jan Fryderyk Heurich | Helena BoguszewskaOceń: Zbigniew Frieman