Wojciech Orliński

---

Życiorys

Wojciech Orliński jest absolwentem XXII Liceum Ogólnokształcącego im. José Marti w stolicy Polski. Po zakończeniu nauki kontynuował swoje kształcenie na poziomie wyższym, zdobywając dyplom w zakresie chemii na Uniwersytecie Warszawskim.

W swojej karierze zawodowej znajdował się w gronie redaktorów takich publikacji jak „Sztandar Młodych”, Biuletyn Polskiej Akademii Nauk oraz „Wiadomości Kulturalne”. Dodatkowo był jednym z założycieli pisma „Lewą Nogą”. W latach 90. zaangażował się w działalność Polskiej Partii Socjalistycznej oraz współpracował z „Krytyką Polityczną”. W 2005 roku miał zaszczyt być stypendystą wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku, co dodatkowo wzbogaciło jego doświadczenia zawodowe.

Od sierpnia 2006 roku prowadzi blog „Ekskursje w dyskursie”, który odzwierciedla jego poglądy oraz analizy społeczne. W latach 2011–2021 sprawował rolę przewodniczącego związku zawodowego przy firmie Agora S.A., będącego częścią NSZZ „Solidarność”. To właśnie w październiku 2020 roku firma Agora wystąpiła do związku zawodowego z prośbą o zgodę na zwolnienie Orlińskiego, wskazując na „straszenie pracowników zwolnieniami grupowymi” jako przyczynę.

Protest przeciwko zwolnieniu wyraził związek zawodowy „Solidarność”, który opublikował list do zarządu Agory, podpisała się pod nim niemal setka osób związanych z mediami i kulturą, w tym m.in. Agnieszka Holland, Franciszek Sterczewski oraz Mariusz Szczygieł. Szefowie redakcji, z wyjątkiem redaktora naczelnego Adama Michnika, również wyrazili swoją opinię, pisząc list do pracowników, w którym podkreślili swoje zrozumienie dla sytuacji jednak apelując o rewizję decyzji zarządu.

W obliczu publicznego sprzeciwu oraz presji ze strony dziennikarzy, Orliński otrzymał wsparcie, a zarząd Agory ostatecznie zrezygnował z planu zwolnienia. Na swoim blogu komentując tę sytuację, stwierdził: „Ponieważ porozumieliśmy się z zarządem jak Polak z Polakiem, nie będę już do niczego wracać. Wielkodusznie puszczę wszystko w niepamięć”.

W grudniu 2020 roku jego felietony powróciły do dodatku reporterskiego „Gazety Wyborczej” – „Dużego Formatu”, a także podjął pracę jako nauczyciel chemii. Chociaż w lutym 2021 roku formalnie opuścił redakcję „Gazety Wyborczej”, jego teksty wciąż pojawiały się na łamach publikacji. W kwietniu 2024 przekaźnik o zakończeniu współpracy z gazetą ogłosił, decydując się na całkowite skupienie na pracy edukacyjnej.

Wojciech Orliński określa siebie jako ateistę, co podkreśla jego indywidualne podejście do życia oraz pracy.

Twórczość

Wojciech Orliński jest wybitnym znawcą twórczości Stanisława Lema. Wśród jego publikacji znajduje się książka Co to są sepulki? Wszystko o Lemie (2007), będąca encyklopedycznym przewodnikiem po wszystkim, co dotyczy Lema. Ponadto, w 2017 roku, opublikował biografię zatytułowaną Lem. Życie nie z tej ziemi, a w 2021 roku książkę Lem w PRL-u. Orliński był również jednym z autorów scenariusza do filmu dokumentalnego poświęconego Lemowi, którego reżyserem jest Borys Lankosz.

W 2008 roku został uhonorowany Śląkfą, nagrodą przyznawaną przez Śląski Klub Fantastyki, w kategorii Wydawca Roku za wydanie kolekcji dzieł Stanisława Lema, która powstała z jego inicjatywy, a wydana została przez wydawnictwo Agora.

Jako autor beletrystyki, Wojciech Orliński stworzył powieść fantastyczną Polska nie istnieje (2015) oraz szereg opowiadań science fiction, które ukazały się w „Nowej Fantastyce” i w różnych antologiach. Również w jego dorobku literackim znajdują się książki podróżnicze, które eksplorują ślady popkultury: Ameryka nie istnieje (2010), będąca relacją z podróży po Stanach Zjednoczonych, oraz jej kontynuacja Route 66 nie istnieje (2012). Kolejnym tytułem jest Sztokholm Stiega Larssona (2013), stanowiący przewodnik po Sztokholmie, ilustrujący ślady bohaterów trylogii Millennium Stiega Larssona oraz samego autora.

Orliński współtworzył również przewodniki, takie jak Wiedeń (2013), Chorwacja, Dalmacja (2013), Sztokholm (2013) oraz Wiedeń i dolina Dunaju (2018), które zostały wydane przez wydawnictwo Pascal.

W jednym z jego bardziej kontrowersyjnych tytułów, Internet. Czas się bać (2013), poruszył kwestie monopoli internetowych, inwigilacji oraz działania wielkich korporacji w sieci. Inna jego książka, Człowiek, który wynalazł internet. Biografia Paula Barana (2019), analizuje założenia oraz idee, które stały u podstaw wczesnego rozwoju sieci komputerowej. W 2020 roku tytuł ten zdobył nominację do Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz” 2020.

W 2022 roku Orliński zaprezentował książkę Kopernik. Rewolucje, za którą został uhonorowany Górnośląską Nagrodą Literacką „Juliusz” dla najlepszej polskiej biografii.

Publikacje

Książki

Wojciech Orliński to autor, którego twórczość obejmuje szereg interesujących publikacji, w tym również książki. Wśród jego dzieł znajdują się:

• Co to są sepulki? Wszystko o Lemie (Znak, 2007), które doczekało się też poszerzonego wznowienia w formie elektronicznej pod tytułem Lemologia: Co to są sepulki? (iSource, 2010),
• Ameryka nie istnieje (Wyd. Pascal, 2010),
• Route 66 nie istnieje (Wyd. Pascal, 2012),
• Sztokholm Stiega Larssona (Wyd. Pascal, 2013),
• Wiedeń (współautor, Wyd. Pascal, 2013),
• Chorwacja, Dalmacja (współautor, Wyd. Pascal, 2013),
• Sztokholm (współautor, Wyd. Pascal, 2013),
• Wiedeń i dolina Dunaju (współautor, Wyd. Pascal, 2018),
• Jeśli nie jesteś płacącym klientem, jesteś towarem (ebook, wyd. BookRage, 2013),
• Internet. Czas się bać (Wyd. Agora, 2013),
• Polska nie istnieje (Wyd. NCK, 2015),
• 10 lat emocji. Kino polskie 2005–2015 (Wyd. Agora, 2015),
• Lem. Życie nie z tej ziemi (Wyd. Czarne, 2017),
• Człowiek, który wynalazł internet. Biografia Paula Barana (Wyd. Agora, 2019),
• Lem w PRL-u (Wydawnictwo Literackie, 2021),
• Kopernik. Rewolucje (Wyd. Agora, 2022).

Opowiadania

Orliński jest również autorem wielu opowiadań, które ukazywały się w popularnych czasopismach literackich. Wśród nich znajdują się:

• Retro („Nowa Fantastyka” 11/1991),
• Śnieżka („Nowa Fantastyka” 1/1999),
• Wszystkie szajby świata („Nowa Fantastyka” 4/2007),
• Diabeł warszawski (antologia Księga strachu, wyd. Runa 2007),
• Socpunk („Nowa Fantastyka” 2/2008),
• Stanlemian (antologia Głos Lema, wyd. Powergraph 2011, antologia Lemistry, wyd. Comma Press 2011),
• Conrad Street (antologia Conradology, wyd. Comma Press 2017).

Tłumaczenia

W zakresie tłumaczeń, Orliński zajmuje się również przekładami, w tym jedną z ważnych publikacji:

• Isaiah Berlin – Karol Marks. Jego życie i środowisko (wyd. Książka i Wiedza, 1999).

Inne

Dodatkowo, jego osiągnięcia obejmują również różne inne projekty. Do najciekawszych zalicza się:

• Mark Barber – Legendy miejskie (wyd. RM 2007) – przedmowa do polskiego wydania oraz rozdział o legendach polskich,
• Ian Fleming – Casino Royale (wyd. Znak 2007) – posłowie do wydania polskiego.

---

Oceń: Wojciech Orliński

---