Władysław Sieroszewski

Prawo i sprawiedliwość

Władysław Józef Sieroszewski, znany pod pseudonimem „Sabała”, to postać, która pozostawiła znaczący ślad w historii Polski. Urodził się 30 grudnia 1900 roku w Warszawie i przez całe swoje życie związany był z tym miastem, gdzie również zmarł 6 sierpnia 1996 roku.

Jako harcerz, Sieroszewski od młodych lat angażował się w działalność społeczną. W późniejszych latach wybrał ścieżkę prawniczą, stając się adwokatem oraz prokuratorem Sądu Najwyższego w II Rzeczypospolitej. Jego kariera prawnicza była imponująca i naznaczona aktywnością w kluczowych instytucjach.

W okresie II wojny światowej pełnił również ważną rolę jako szef Wojskowego Sądu Specjalnego Warszawskiego Obszaru ZWZ/AK, gdzie działał w latach 1940–1944. Jego praca w tym czasie miała istotne znaczenie dla funkcjonowania struktur podziemnych w okupowanej Polsce.

Życiorys

Władysław Sieroszewski rozpoczął swoje kształcenie od studiowania na Wolnej Wszechnicy Polskiej w 1923 roku, a następnie kontynuował naukę na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, który ukończył w 1924 roku. Już w młodym wieku, od 1915 roku, był aktywnym harcerzem, co zaowocowało jego późniejszym zaangażowaniem w działalność harcerską. W trakcie studiów pełnił rolę instruktora oraz był członkiem Klubu Instruktorskiego Warszawskiego Koła Harcerskiego.

W 1923 roku dołączył do Organizacji Młodzieży Narodowej Szkół Wyższych. 8 listopada tego samego roku uplasował się w tajnym Kole Braterskim Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. W 1924 roku, po odbyciu służby wojskowej w ramach obozu Przysposobienia Rezerw, opuścił OMN, będąc jednym z inicjatorów założenia Akademickiego Związku Młodzieży Postępowej, gdzie stał się jednym z liderów.

Jego kariera w pracy zawodowej rozpoczęła się od zatrudnienia w prokuraturze, gdzie aktywnie działał w latach 1927–1939. W okresie 1929-1930 pełnił funkcję naczelnego inspektora harcerstwa w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Z kolei w 1939 roku objął stanowisko prokuratora Sądu Najwyższego.

W czasie II wojny światowej prowadził praktykę adwokacką, jednak jego działania nie ograniczały się tylko do sfery prawniczej. Od 16 kwietnia 1940 roku był przewodniczącym Wojskowego Sądu Specjalnego Warszawskiego Obszaru AK, a w czasie powstania warszawskiego od połowy sierpnia 1944 roku aż do samej kapitulacji, kierował Służbą Sprawiedliwości Warszawskiego Korpusu AK, operując głównie w rejonach Ochoty i Śródmieścia Północ. Po wojnie po części zmienił swoje życie i stał się jeńcem niemieckim z numerem 1191.

Po zakończeniu działań wojennych, Sieroszewski powrócił do praktyki adwokackiej, którą wykonywał aż do 1965 roku. Ponadto był naczelnym radcą prawnym w Biurze Odbudowy Stolicy oraz w Biurze Urbanistycznym Warszawy w latach 1947–1951. Następnie, w okresie 1951–1970, pełnił rolę pracownika naukowego w IUA. Od 1952 do 1981 roku działał jako konsultant prawny Ministerstwa Kultury i Sztuki. W latach 1946-1948 był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej.

Od 1947 roku Sieroszewski był aktywnym członkiem Towarzystwa Urbanistów Polskich, gdzie w latach 1965–1981 sprawował funkcję prezesa Sądu Koleżeńskiego, a później został członkiem honorowym tego towarzystwa. W 1974 roku zasiadł w zarządzie, a od 1981 roku pełnił rolę wiceprezesa SEC. Dodatkowo był także członkiem honorowym Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.

Niektóre publikacje

Władysław Sieroszewski był autorem wielu istotnych publikacji, które wnosiły znaczący wkład w dziedziny prawa oraz ochrony dóbr kultury. Oto wybrane z jego prac:

  • Przepisy prawne dotyczące planowania i realizacji terenów zieleni (1952),
  • Wzory pism procesowych w sprawach karnych (współautor: Krzysztof Bieńkowski), Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1961 (214 s.),
  • Odpowiedzialność karna na podstawie przepisów ustawy o ochronie dóbr kultury i o muzeach, Palestra, 1962, tom 6, numer 3-4 (51–52), s. 104–114,
  • Przepisy prawne dotyczące planowania przestrzennego (współautor) 1965,
  • Planowanie miejscowe w świetle obowiązujących przepisów 1967,
  • Przepisy prawne dotyczące ochrony dóbr kultury oraz muzeów (współautor) 1967,
  • Działalność UNESCO w dziedzinie ochrony dóbr kultury, Ochrona Zabytków, 1969, tom 22, numer 4 (87),
  • Zagadnienia walki z nielegalnym eksportem i importem dóbr kultury na forum UNESCO, Ochrona Zabytków, 1970, tom 23, numer 3 (90), s. 157–160,
  • Mały słownik urbanistyczny (współautor, z Ludwikiem Barem) 1970,
  • Czy ustawa o ochronie dóbr kultury i o muzeach dojrzała do nowelizacji: artykuł dyskusyjny, Ochrona Zabytków, 1971, tom 24, numer 3 (94), s. 163–172,
  • Nowe inicjatywy UNESCO w dziedzinie ochrony dóbr kultury, Ochrona Zabytków, 1971, tom 24, numer 1 (92), s. 3–8,
  • Międzynarodowe spotkanie w sprawie ochrony i rewindykacji dzieł sztuki, Ochrona Zabytków, 1972, tom 25, numer 2 (97), s. 121–124,
  • Rola orzecznictwa administracyjnego II instancji w praktyce planowania przestrzennego 1972,
  • Konwencja Haska z 1954 r. a konflikt na Bliskim Wschodzie, Ochrona Zabytków, 1973, tom 26, numer 3 (102), s. 170–175,
  • Ochrona prawna dóbr kultury na forum międzynarodowym w świetle ustawodawstwa UNESCO 1974,
  • Organizacja wymiaru sprawiedliwości w powstaniu warszawskim i udział w niej adwokatów, Palestra, 1977, tom 21, numer 7 (235), s. 69–84.

Te publikacje nie tylko dokumentują jego pracę, ale także przekazują wartościowe informacje w zakresie ochrony i planowania kultury oraz dóbr narodowych.

Odznaczenia

Władysław Sieroszewski, jako postać o wyjątkowym dorobku, był także uhonorowany wieloma odznaczeniami za swoje zasługi. Jego wyróżnienia odzwierciedlają zaangażowanie w walkę o wolność i niezależność kraju.

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
  • Krzyż Walecznych (otrzymany dwukrotnie),
  • Medal Niepodległości,
  • Złota Odznaka Honorowa TUP.

Życie prywatne

Władysław Sieroszewski był najstarszym synem Wacława Sieroszewskiego oraz Stefanii Mianowskiej, która żyła w latach 1872–1942. W jego rodzinie było jeszcze dwóch młodszych braci: Stanisław (1902–1967) oraz Kazimierz (1904–1946). Stanisław był ojcem znanego Andrzeja Sieroszewskiego.

Jego życie osobiste związało się z Barbarą Wrzosek, z którą związał się węzłem małżeńskim 30 kwietnia 1927 roku. Para doczekała się dwóch córek: Małgorzaty, późniejszej Sobockiej, urodzonej w 1930 roku oraz Barbary, która przyjęła nazwisko Borowska w 1935 roku.

Na zakończenie życia, Władysław Sieroszewski znalazł spokój wieczny na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, gdzie spoczywa w kwaterze 19, w pierwszym rzędzie, na miejscu piętnastym.

Oceń: Władysław Sieroszewski

★★★★★
Średnia ocena:4.59 Liczba ocen:8