Wiktoria Kawecka, urodzona 3 marca 1875 roku w Warszawie, to postać, która zapisała się w historii polskiej muzyki jak znakomita śpiewaczka operetkowa. Swoimi występami zdobyła serca wielu miłośników operetki, a jej kunszt artystyczny oraz charyzma sceniczna przyczyniły się do jej sukcesu.
Była primadonną Operetki Warszawskiej, co świadczy o jej wybitnej pozycji w tej dziedzinie sztuki. Zmarła 22 stycznia 1929 roku, również w Warszawie, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w pamięci swoich wielbicieli.
Życiorys
Wiktoria Kawecka była znaną artystką, córką Wincentego Kaweckiego, który pracował w Warszawskich Teatrach Rządowych. Już w młodym wieku zaczęła kształcić swoje umiejętności wokalne pod okiem wybitnych nauczycielek, takich jak Bronisława Dowiakowska oraz Honorata Majeranowska. Jej debiut miał miejsce 14 lutego 1893 roku w operetce autorstwa Karola Millöckera pt. „Student żebrak”. W 1898 roku została primadonną Operetki Warszawskiej, a wkrótce później wyszła za mąż za Bolesława Wielogłowskiego (1870-1939).
Od 1901 roku Kawecka występowała w Teatrze Nowości w Warszawie, w którym zyskiwała coraz większe uznanie. Często brała udział w tournée po Rosji, co jeszcze bardziej przyczyniło się do jej popularności w tym kraju.
Światowa kariera
W roku 1909 na scenie pojawiła się konkurencja w postaci primadonny Lucyny Messal, zwanej Messalką, której zatrudnienie w Teatrze Nowości przez Ludwika Śliwińskiego skłoniło Kawecką do podjęcia decyzji o wycofaniu się z rywalizacji. W 1910 roku przeniosła się do Sankt Petersburga, gdzie przez długi czas występowała w teatrach „Buff” i „Cristal Palace”, odgrywając główne role w języku polskim oraz rosyjskim. W Rosji odnosiła ogromne sukcesy, a także występowała w Moskwie, Kijowie, Odessie i Charkowie.
W 1913 roku wystąpiła również w Londynie w teatrze „Opera House”. Jej kariera nagraniowa była równie obfita, a wiele płyt gramofonowych nagrała dla Syreny Rekord. Warto dodać, że zagrała główną rolę w dwuodcinkowym filmie pt. „To co drożej milionów”. W 1915 roku zadebiutowała na scenie warszawskiego Teatru Wielkiego, ukazując swoje umiejętności w rolach Gildy (Rigoletto) oraz Violetty (La Traviata) Giuseppe Verdiego.
Do 1916 roku koncentrowała się na występach w Teatrze „u Nikitskich Worot” w Moskwie, nieprzerwanie współpracując z innymi polskimi artystami. Po wybuchu Rewolucji Październikowej powróciła do Warszawy w 1919 roku i z radością wróciła na scenę Teatru Nowości, po dziesięciu latach przerwy.
Po I wojnie światowej koncertowała w wielu polskich miastach, jak Kraków, Łódź, Wilno, Lwów czy Lublin, a także poza granicami Polski. W 1921 roku założyła własny teatr, „Wodewil”, przy ul. Nowy Świat 43, jednak zrezygnowała po roku działalności. Rzekomo rok później występowała w Bukareszcie, a w latach 1924-1925 była gwiazdą Teatru Wielkiego w Wilnie. Od 1926 roku kontynuowała występy w warszawskim Teatrze Niewiarowskiej, a pod koniec lat dwudziestych jej kariera obejmowała także Niceę i Rygę, aż do tragicznego końca.
Talent
Kawecka była śpiewaczką niezwykle uzdolnioną, a jej talent artystyczny był wręcz niepodważalny. Krytycy zauważali, że posiadała niesamowitą barwę głosu, szeroki zakres oraz doskonałą nośność. Jej technika wokalna zachwycała, a doskonała emisja, kunsztowne frazowanie oraz potężne forte były jej znakiem rozpoznawczym. Nawet po osiągnięciu wieku ponad pięćdziesięciu lat, Kawecka potrafiła wyprzedzić swoich młodszych partnerów, co zdobiło jej występy. Dodatkowo, podczas spektakli wykorzystywała różnorodne artystyczne umiejętności, takie jak gwizdanie, jodłowanie czy mruczenie, co czyniło jej występy wyjątkowymi.
Życie poza sceną
Poza światem sztuki Wiktoria Kawecka miała wiele pasji, a podróże były dla niej niezwykle istotne. Jej zamiłowanie do ruletki prowadziło do wielu corocznych wizyt w Monte Carlo, co stanowiło dla niej formę relaksu. W prasie często określano ją mianem „słowika warszawskiego” oraz „królowej brylantów”, co wynikało z jej zamiłowania do kolekcjonowania biżuterii, w szczególności brylantów. Kawecka gromadziła duży majątek, a wielu adoratorów obdarowywało ją kwiatami, w których często znajdowały się cenne kamienie.
Jednym z jej wielbicieli był cukiernik Edmund Gwizdalski, który obdarował ją willą Versal w Skolimowie, nieopodal Konstancina. Zainwestowane oszczędności ulokowała w warszawskiej kamienicy przy ul. Hożej 39, zbudowanej w 1911 roku według projektu Józefa Napoleona Czerwińskiego i Wacława Heppena. Warto zaznaczyć, że jej majątek po śmierci oszacowano na pięć milionów ówczesnych złotych.
Wiktoria Kawecka zmarła na uremię, a jej ciało spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w monumentalnym grobowcu zaprojektowanym przez firmę Romana S. Lubowieckiego, z rzeźbą wykonaną przez Bartłomieja Mazurka (kw. 35–V–9/10). W 2004 roku na cześć jej zasług jedna z warszawskich ulic została nazwana jej imieniem.
Spektakle teatralne (wybór)
Oto lista spektakli teatralnych, w których występowała Wiktoria Kawecka, ukazująca jej bogaty dorobek artystyczny na scenach Warszawy i innych miejsc.
- 1893 – Student żebrak, Teatr Mały,
- 1895 – Sprzedana narzeczona, Teatr Nowy, Warszawa,
- 1900 – Dama od Maksyma, Teatr Letni,
- 1900 – Słodka dziewczyna, Teatr Nowości,
- 1900 – Milionowa narzeczona, Teatr Nowości,
- 1906 – Wesoła wdówka, Teatr Nowości,
- 1909 – Krysia leśniczanka, Teatr Nowości,
- 1909 – Czar walca, Teatr Nowości,
- 1909 – Orfeusz w piekle, Teatr Nowości,
- 1909 – Królowa miliardów, Teatr Nowości,
- 1909 – Gejsza, Teatr Nowości,
- 1909 – Rozwódka, Teatr Nowości,
- 1900 – Zakazane całusy, Teatr Nowości,
- 1909 – Cygańska miłość, Teatr Nowości,
- 1910 – Manewry jesienne, Teatr Nowości,
- 1921 – Dama w gronostajach, „Wodewil”,
- 1922 – Marica,
- 1924 – Królowa brylantów,
- 1924 – Karnawał królewski,
- 1924 – Potęga miłości,
- 1924 – Noc Bachusowa,
- 1924 – Piękna Helena,
- 1926 – Księżniczka Ilica.
Dyskografia (wybór)
W 1909 roku miała miejsce ważna współpraca Wiktorii Kaweckiej oraz Józefa Redo, którzy byli artystami teatru „Nowości”. Wtedy to na rynku ukazał się ich nagrany utwór z akompaniamentem orkiestry, wydany przez Syrena Rekord na SGR 8755–8757 w Warszawie.
Również w tym samym roku Lucyna Messal i Wiktoria Kawecka wystąpiły jako artystki teatru „Nowości” w Warszawie, dostarczając słuchaczom niezwykłe doznania muzyczne. Ich nagranie trafiło do obiegu jako Syrena Rekord SGR 8758.
Przypisy
- Witold Filler, Wacław Panek: Operetka Fundamenty wielkiej tradycji. [dostęp 05.01.2013 r.]
- Kaweckiej Wiktorii. [dostęp 05.01.2013 r.]
- Kamienica Kaweckiej (Lichtenbaumów). [dostęp 05.01.2013 r.]
- Olga Griekowa-Daszkowska. Starzy mistrzowie operetki. Iskusstwo, 1990 r.
- Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Marta Konarzewska | Jerzy Markuszewski | Julia Chatys | Paweł Kucharski | Mirosław Obłoński | Zofia Baniecka | Łukasz Jaworski | Zdzisław Stroiński | Maria Kornatowska | Henryk Barwiński | Jerzy Grzechnik | Mieczysław Janowski (aktor) | Zygmunt Kamiński (malarz) | Klaudia Pasternak | Piotr Łojek | Piotr Borkowski (dyrygent) | Liliana Zielińska | Krzysztof Stelmaszyk | Rafał Olbrychski | Ryszard Dembiński (aktor)Oceń: Wiktoria Kawecka