Wiesław Kotański

---

Życiorys

Wiesław Kotański, od 1934 roku, zdobywał wiedzę w Sekcji Japońskiej Szkoły Wschodoznawczej przy Instytucie Wschodnim w Warszawie. Ta instytucja, wspierana przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych II Rzeczypospolitej, stała się znaczącym ośrodkiem badań nad polityką obszarów ZSRR, Azji oraz Afryki, w tym sowietologicznych i orientalistycznych. W trakcie swoich trzyletnich studiów, język japoński stał się dla niego językiem dominującym, obok którego uczył się również malajskiego, angielskiego oraz rosyjskiego.

W okresie okupacji niemieckiej, od 1940 do 1944 roku, kontynuował naukę na tajnych kompletach. Formalnie zakończył swoje studia w 1946 roku, broniąc pracy magisterskiej. Cała jego kariera akademicka związana była z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie od 1946 roku pełnił funkcję pracownika naukowo-dydaktycznego. W 1951 roku uzyskał stopień doktora, na podstawie pracy pt. „Językoznawcza problematyka przekładu ze współczesnego języka japońskiego na język polski”. Dwa lata później zdobył tytuł docenta, a następnie w 1966 roku profesora nadzwyczajnego oraz w 1975 roku profesora zwyczajnego.

W 1955 roku doprowadził do utworzenia Zakładu Japonistyki przy Katedrze Sinologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jako specjalista w dziedzinie historii Japonii, językoznawstwa, religioznawstwa oraz kulturoznawstwa, był autorem wielu prac naukowych oraz tłumaczem, w tym dwóch kluczowych dzieł: „Dziesięć tysięcy liści. Antologia literatury japońskiej” oraz „Kojiki, czyli Księga dawnych wydarzeń”. Oprócz kierownictwa Zakładu, pełnił różne funkcje administracyjne – od 1952 do 1954 roku był prodziekanem Wydziału Neofilologii, a także wicedyrektorem Instytutu Orientalistycznego w latach 1969–1974, a później dyrektorem w latach 1974–1976 oraz dziekanem Wydziału Neofilologii od 1978 do 1982 roku.

W 1982 roku został członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Życie osobiste Wiesława Kotańskiego również było znaczące. Był mężem Ludwiki, urzędniczki oraz ojcem Marka Kotańskiego, który jest znany jako twórca Monaru.

Wiesław Kotański zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze A-1A-26.

Publikacje

Publikacje książkowe

Wiesław Kotański pozostawił po sobie niezwykle bogatą bibliografię, w której znalazły się liczne dzieła dotyczące literatury japońskiej, warte uwagi. Do najważniejszych pozycji należą:

• „Dziesięć tysięcy liści. Antologia literatury japońskiej”, PWN, Warszawa 1961,
• „Zarys dziejów religii w Japonii”, Książka i Wiedza, Warszawa 1963, stron 214,
• „Teksty do nauki pisma japońskiego dla I roku”, Wyd. UW, Warszawa 1973, stron 306,
• „Sztuka Japonii”, WAiF, Warszawa 1974,
• „Drugi stopień nauki pisma japońskiego”, Wyd. UW, Warszawa 1976, stron 344,
• „Japońskie opowieści o bogach”, Iskry, Warszawa 1983, ISBN 83-207-0196-1,
• „Kojiki, czyli Księga dawnych wydarzeń”, PIW, Warszawa 1986,
• „Opowieści o pierwszych władcach japońskich”, Iskry, Warszawa 1990, ISBN 83-207-0940-7,
• „Wiśnie rozkwitłe pośród zimy”, Wydawnictwo Kokusai Bunka Shuppansha, Tokio 1992; współautor,
• „Dziedzictwo japońskich bogów”, Ossolineum, Wrocław 1995, ISBN 83-04-04198-7,
• „W kręgu shintoizmu, t. 1, Przeszłość i jej tajemnice”, Dialog, Warszawa 1995, stron 265,
• „W kręgu shintoizmu, t. 2, Doktryna, kult, organizacja”, Dialog, Warszawa 1995, stron 283.

Artykuły

Kotański był bardzo aktywnym autorem artykułów, które publikowane były w wielu czasopismach. Jego teksty poruszają różnorodne tematy związane z Japonią i kulturą wschodnią. Oto niektóre z nich:

• „Irracjonalizm i nauka”, [w:] Życie Nauki II (11-12), Warszawa 1949, s. 354–364,
• „Japońskie wyrazy w języku polskim”, [w:] Język Polski, XVII, Warszawa 1948, s. 191–196,
• „O nowe ujęcie nauk filologicznych – rozważania orientalisty”, [w:] Życie Warszawy, II (17–18), Warszawa 1948, s. 315–325,
• „Composita w języku japońskim”, Sprawozdanie z posiedzenia Komisji Językoznawczej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Wydz. I Językoznawstwa i Historii Literatury II, Warszawa 1949, s. 50–66,
• „Pierwotny kult shintō w Japonii”, [w:] Przegląd Orientalistyczny, nr 2, Warszawa 1949, s. 51–61,
• „Katana”, [w:] Słownik historyczny nauk plastycznych, Zeszyt dyskusyjny, PWN, Warszawa 1951, s. 48–50,
• „Z czego się śmieje Japończyk?”, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 4(8), Warszawa 1952, s. 119–128,
• „Ewolucja języka japońskiego”, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 2(6), Warszawa 1953, s. 97–107,
• „O badaniach nad znajomością Japonii w Polsce”, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 4(8), Warszawa 1953, s. 249–254,
• „Struktura zdania japońskiego”, [w:] Rocznik Orientalistyczny, XIX, Warszawa 1954, s. 179–188,
• „Pōrando-ni okeru minzoku-no bunka”, [w:] Nihon bungaku, IV, 4, Tokio 1955, s. 285–289.

Przekłady

Jako tłumacz, Kotański wniósł wiele cennych interpretacji do polskiego czytelnika, prezentując klasyków literatury japońskiej. W jego przekładach można znaleźć:

• Ryūnosuke Akutagawa, „Pajęcza nić (Kumo no ito)”, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 1(5), Warszawa 1952, s. 44–47,
• Adam Mickiewicz, „Wakage e no kō (Oda do młodości)”, [w:] Senretsu, 1, Sapporo, s. 35–37; oraz w: Warera no uta, 12, Hiroshima 1955, s. 4–6,
• Yamabe no Akahito, „Wiersz (Man’yōshū, ks. VI, wiersz 36)”, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 2(14), Warszawa 1955, s. 194,
• Yamabe no Omi Okura, „Dialog o nędzy”, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 1(13), Warszawa 1955, s. 66–72,
• „Ze średniowiecznej poezji japońskiej”, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 2(22), Warszawa 1957, s. 169–173,
• Miyazawa Kataharu, „Dwudziesty października (Jūgatsu hatsuka)”, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 2(26), Warszawa 1958, s. 177–178,
• „Opowieści radcy Tsutsumi; Czarna szminka”, [w:] Przegląd Orientalistyczny, 4(32), Warszawa 1958, s. 383–391,
• Otomo no Yakimochi, „Siedem strof do dziewczyny”, [w:] Zwierciadło, 8, Warszawa 1963, s. 6,
• Kawabata Yasunari, „Kraina śniegu”, PIW, Warszawa 1964, stron 194 (wyd. II, PIW, 1969, stron 156).

Ordery i odznaczenia

W ciągu swojej kariery Wiesław Kotański został uhonorowany wieloma odznaczeniami, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w rozwój i historię Polski.

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1973 roku,
• Medal 30-lecia Polski Ludowej,
• Medal 40-lecia Polski Ludowej,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955 roku,
• Order Świętego Skarbu, przyznany w Japonii w 1977 roku,
• Order Wschodzącego Słońca, otrzymany w Japonii w 1986 roku.

Te odznaczenia potwierdzają jego zasługi w różnych dziedzinach, które przyczyniły się do rozwoju kraju oraz międzynarodowych relacji.

---

Oceń: Wiesław Kotański

---