Stanisław Bóbr-Tylingo

Nauka i edukacja

Stanisław Bóbr-Tylingo, urodzony 30 marca 1919 roku w Warszawie, zmarł 18 grudnia 2001 roku w Halifaksie, w Kanadzie. Był on wybitnym polskim historykiem emigracyjnym, a także profesorem na Saint Mary’s University w Halifax, gdzie przekazywał swoją wiedzę kolejnym pokoleniom studentów.

Jako powstaniec warszawski, Bóbr-Tylingo aktywnie uczestniczył w wydarzeniach, które miały kluczowe znaczenie w historii Polski. Służył również jako żołnierz Brygady Świętokrzyskiej NSZ, co podkreśla jego oddanie oraz zaangażowanie w walkę o wolność i niepodległość swojego kraju.

Życiorys

Rodzina Tylingo posiadała majątek w Suderwie, nieopodal Wilna. Niestety, ze względu na ich zaangażowanie w rewolucję 1905 roku, carat skonfiskował posiadłość, co zmusiło ich do przeprowadzki do Warszawy. Stanisław kontynuował tam naukę, kończąc Gimnazjum im. Tadeusza Czackiego oraz Liceum im. Adama Mickiewicza, gdzie uzyskał świadectwo tuż przed rozpoczęciem II wojny światowej. Gdy wojna wybuchła, Staniław był na obozie wojskowym w rejonie Grodna. Wkrótce dołączył do obrońców miasta, biorąc udział w zaciętych walkach przeciwko Armii Czerwonej.

Po przegranej bitwie zniszczył broń i wrócił do Warszawy, gdzie natychmiast zaangażował się w działalność konspiracyjną. Dołączył do Związku Jaszczurczego, militarnej grupy Obozu Narodowo-Radykalnego, która później przekształciła się w Narodowe Siły Zbrojne. W organizacji tej pełnił funkcję instruktora, przyjmując pseudonim „Bóbr”, który stał się częścią jego nazwiska po wojnie. Stanisław kontynuował działalność konspiracyjną w różnych miastach, takich jak Warszawa, Kraków, Rzeszów i Radom.

Równolegle do działań wojskowych, rozpoczął naukę na tajnych kompletach jako student historii na podziemnym Uniwersytecie Warszawskim, gdzie miał możliwość kształcenia się pod okiem takich profesorów jak Maria Ossowska oraz Tadeusz Manteuffel.

W czasie Powstania Warszawskiego walczył głównie na Starówce w jednostce związanej z Narodowymi Siłami Zbrojnymi. W dniach 7-14 sierpnia 1944 był dowódcą barykady, a podczas walk został ciężko ranny w nogę, ale kontynuował walkę. Jego oddział opuścił kanałami Starówkę 2 września 1944 roku jako jeden z ostatnich. Następnie uczestniczył w walkach w alejach Sikorskiego oraz na ulicy Chmielnej.

Za heroiczne czyny w trakcie Bitwy na Starówce, Stanisław Bóbr-Tylingo został odznaczony Krzyżem Walecznych oraz osobiście nagrodzony przez Tadeusza Bora-Komorowskiego Orderem Virtuti Militari V klasy. Po zakończeniu powstania, trafił do obozu jenieckiego Lamsdorf (dzisiaj Łambinowice), a następnie do Murnau w Bawarii. W 1945 roku, po wyzwoleniu, zaciągnął się do Brygady Świętokrzyskiej NSZ, gdzie objął stanowisko dowódcy plutonu i zakończył wojnę w stopniu podporucznika.

W styczniu 1946 roku Stanisław został zwolniony z NSZ, by móc udać się do Paryża na studia historyczne. Po obronie pracy doktorskiej, dotyczącej kwestii polskiej w polityce Napoleona III w 1955 roku, znalazł się w Cork w Irlandii, gdzie pełnił rolę opiekuna polskich studentów. Następnie przeniósł się do Surrey w Wielkiej Brytanii, gdzie nauczał historii oraz języka francuskiego w szkole średniej. W tym okresie zaczął również publikować artykuły naukowe w czasopismach we Francji i Włoszech.

Habilitację (Napoleon III, l’Europe et Pologne en 1863-1864) napisał pod kierunkiem gen. Mariana Kukiela, a zakończył na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie w 1964 roku. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie od 1963 roku. W 1963 roku objął stanowisko profesorskie na Saint Mary’s University w Halifaksie (Kanada), gdzie po przejściu na emeryturę w 1984 roku, nadal uczył przez kilka następnych lat, uzyskując status profesora emerytowanego w 1988 roku. Pomimo emerytury, kontynuował działalność naukową, publikując w różnych periodykach historycznych w Ameryce Północnej i Europie. Zmarł nagle w 2001 roku.

Stanisław Bóbr-Tylingo i jego małżonka Halina stworzyli w swoim domu w Halifaksie centrum polskości, które przyciągało znane osobistości, takie jak prof. Stanisław Swianiewicz czy gen. Marian Kukiel. Byli głównymi inicjatorami Stowarzyszenia Polskiego Halifax-Dartmouth, utworzonego w 1982 roku. Halina Bóbr-Tylingo prowadziła również polską bibliotekę, a oboje aktywnie uczestniczyli w życiu polskiej parafii w Halifaksie.

Publikacje

Prof. Bóbr-Tylingo był aktywnym autorem wielu ważnych prac z dziedziny historii dyplomatycznej XIX wieku, historii średniowiecza oraz historii nowożytnej Europy. Jego prace pojawiały się w różnorodnych czasopismach historycznych z różnych krajów, takich jak Stany Zjednoczone, Francja, Kanada czy Niemcy. Publikacje jego autorstwa ukazywały się również w takich wydaniach jak Antemurale, The Polish Review oraz w Tekach Historycznych.

Wśród jego znaczących publikacji można wymienić:

  • Do tajnej dyplomacji Napoleona III (1863), Londyn: Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego, 1961,
  • Napoléon III et le probleme polonais (1830-1859), Paryż: Presses universitaires de France, 1955,
  • La Russie, l’Eglise et la Pologne, 1860-1866 (raports des consuls français), Rzym: Instytut Historicum Polonicum Romae – Londyn: Socia. Polonica Scientiarum et Litterarum in Exteris, Londyn, 1969,
  • Stany Zjednoczone A. P. a powstanie styczniowe, Londyn: Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego, 1961.

Oceń: Stanisław Bóbr-Tylingo

★★★★★
Średnia ocena:4.78 Liczba ocen:16