Wanda Puget-Paździor

---

Życiorys

Wanda Puget-Paździor, urodzona w rodzinie z militarnymi tradycjami, w czasie II wojny światowej zaangażowała się w konspirację. W 1943 roku została kurierem w szeregach Armii Krajowej. Gdy na horyzoncie pojawiło się powstanie warszawskie, pełniła rolę sanitariuszki. Po kapitulacji stolicy, jako pielęgniarka, znalazła się w Dulagu 121. Na szczęście, udało jej się uniknąć wywiezienia do obozu pracy przymusowej.

Po zakończeniu działań wojennych, Wanda dokończyła szkołę średnią, którą rozpoczęła w czasach konspiracji, a następnie podjęła studia na Wydziale Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Po zdobyciu dyplomu zawodowego, jej pierwsza praca miała miejsce w Naukowej Pracowni Konserwacji Zabytków. Również w Instytucie Urbanistyki i Architektury pozostawała aktywna, zyskując uznanie w środowisku naukowym.

Od roku 1958 publikowała swoje prace w kwartalniku „Architektura i Urbanistyka”, a po jedenastu latach osiągnęła stanowisko zastępcy redaktora naczelnego tego czasopisma. Jej działalność nie ograniczała się tylko do jednego tytułu. Publikowała również na łamach „Ochrony Zabytków”, gdzie nawiązała kontakt z Marianem Paździorem, który stał się nie tylko jej współpracownikiem, lecz także mężem.

Wspólnie z profesorem Paździorem, Wanda intensywnie badała temat architektury oraz urbanistyki, wykazując szczególną pasję do Ziemi Łęczyckiej i Płockiej. Ich wspólne prace przyczyniły się do wzbogacenia wiedzy na temat tego regionu, przynosząc wiele publikacji jej autorstwa. W swoim życiu zawodowym była również członkiem Towarzystwa Naukowego Płockiego, a od 1989 roku aktywnie współpracowała z Towarzystwem Miłośników Ziemi Łęczyckiej.

Wanda Puget-Paździor była osobą niezwykle zaangażowaną w działalność Stowarzyszenia Historyków Sztuki, pełniąc przez wiele lat funkcję wiceprezesa zarządu. Jej wpływ na zachowanie dziedzictwa kulturowego był nieoceniony – czynnie wspierała Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami. Niestety, 17 listopada 2004 roku zmarła nagle, pozostawiając po sobie ważne ślady w polskiej kulturze i historii. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kw. 62, rząd 4, grób 6/7).

Wybrane publikacje

Wśród publikacji Wandy Puget-Paździor można znaleźć wiele wartościowych prac, które znacząco przyczyniają się do badań nad historią architektury oraz urbanistyki. Oto niektóre z nich:

• Pałace i dwory w dawnym województwie rawsko-mazowieckim,
• Dwór Polski. Zjawisko historyczne i kulturowe,
• Z dziejów zamku w Szydłowcu, Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego tom IV,
• Łęczyca. Przemiany urbanistyczne centrum miasta i rozwój infrastruktury od końca XVIII w,
• Architektura na tle rozwoju przestrzennego miasta od XVIII w. do lat 30. XX w – rozdział XIV, tom II,
• Włocławek i okolice, [w:] „Katalog zabytków sztuki w Polsce”, tom XI Dawne województwo bydgoskie (współautorzy Marian Paździor, Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki),
• Architektura dawna a współczesność,
• Architektura i urbanistyka w Polsce w latach 1918-1978,
• Województwo sieradzkie,
• Zamek w Łowiczu w okresie swej świetności działalność budowlana arcybiskupów w świetle dokumentów,
• Ogrody pałacu arcybiskupiego w Skierniewicach w świetle zachowanych inwentarzy,
• Zespół jezuicki w Łęczycy,
• Dwór czy pałac. Nieznana siedziba Sanguszków w Szymanowie koło Warszawy,
• Cmentarz Powązkowski w Warszawie.

---

Oceń: Wanda Puget-Paździor

---