Tomasz Aleksander Adam Antoni Potocki, noszący herbową nazwę Pilawa, urodził się 3 maja 1809 roku w Warszawie i zmarł w tym samym mieście 13 grudnia 1861 roku. Był człowiekiem o wszechstronnych zainteresowaniach i umiejętnościach, które obejmowały zarówno działalność społeczną i publicystyczną, jak i profesjonalną karierę wojskową.
Potocki był ziemianinem, co oznacza, że posiadał ziemię, a tym samym był częścią arystokracji polskiej. Jego działalność w dziedzinie ekonomii również zasługuje na uznanie, ponieważ starał się wpływać na rozwój gospodarczy regionu w którym żył.
Potomek znanego rodu, był wnukiem Aleksandra Potockiego oraz dziadkiem Tomasza Ludwika Potockiego. Rodzina Potockich ma długą i bogatą historię w Polsce, co dodatkowo podkreśla znaczenie Tomasza Aleksandra Potockiego jako postaci z interesującym dziedzictwem.
Życiorys
Tomasz Potocki przyszedł na świat w Warszawie, w pałacu swojego dziadka, Aleksandra Potockiego, mieszczącego się na Lesznie. Był pierworodnym synem Michała Aleksandra Potockiego i Ludwiki z Ostrowskich, herbu Rawicz, która była córką Tomasza Adama Ostrowskiego, znanego właściciela dóbr, w tym tych znajdujących się w Ujeździe, jak na przykład Tomaszów Mazowiecki.
Potocki miał w swoim posiadaniu ziemie, w tym miejscowości Moskorzew oraz Prążka (dzisiaj Praszka). Uczestniczył w wojennej kampanii w 1831 roku. Później, po zakończeniu działań zbrojnych, skupił się na zarządzaniu majątkiem oraz pracy publicystycznej w Kongresówce. Publikował wiele tekstów, szczególnie w „Rocznikach Gospodarstwa Krajowego”.
W ramach działalności w Towarzystwie Rolniczym w Królestwie Polskim, prowadził postępową linię, argumentując za potrzebą uwłaszczenia włościan, choć fakt ten nie został przeprowadzony w jego własnych dobrach. W latach 1846-1861 był członkiem korespondencyjnym Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego.
Pisał również pod pseudonimem Adama Krzyżtopora. Do jego najważniejszych dzieł należą „O urządzeniu stosunków rolniczych w Polsce” z 1851 roku oraz „Poranki karlsbadzkie” z 1858 roku.
Warto dodać, że pierwszą biografię naukową Tomasza Potockiego napisał łódzki historyk Jarosław Kita.
Rodzina
W zakresie rodziny Tomasza Aleksandra Potockiego można zauważyć znaczną różnorodność przynależności i losów. Jego pierwsza żona, Maria Teresa Aleksandrowicz, przyszła na świat w 1812 roku, a zmarła 1 września 1845 roku. Para zawarła związek małżeński 26 lipca 1830 roku.
Ich dzieci to:
- Michał Tomasz (ur. 10 grudnia 1832 r., zm. 1863),
- Antoni Józef (ur. 26 kwietnia 1834 r., zm. 1863),
- Ludwika Maria (ur. 1835, zm. 1869),
- Stanisław Jan (ur. 24 czerwca 1836 r., zm. 30 marca 1882).
Druga małżonka Potockiego, Wanda Zofia Ossolińska, herbu Topór, urodziła się w 1823 roku i zmarła w 1907 roku. Ceremonia zaślubin miała miejsce latem 1847 roku.
W ich rodzinie narodzili się:
- Jerzy (ur. 1848, zm. 1849),
- Aniela (ur. 1850, zm. 20 lutego 1917 r.),
- Joanna Zofia (ur. 12 stycznia 1851 r., zm. 9 czerwca 1928 r.).
Przypisy
- Marek Jerzy Minakowski: Tomasz Aleksander Adam hr. Potocki z Chrząstowa h. Pilawa (Złota). [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [dostęp 21.06.2017 r.].
- Aniela z Potockich Zamoyska. [w:] Stron internetowa Muzeum Zamoyskich [dostęp 21.06.2017 r.].
- Marek Jerzy Minakowski: Stanisław Jan Władysław hr. Potocki z Chrząstowa h. Pilawa (Złota) (ID: lu.23221). [w:] Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl) [dostęp 21.06.2017 r.].
- J. Kita, Tomasz Potocki (1809–1861). Ewolucja postaw ziemnianina polskiego, Łódź 2007 r., s. 162.
- J. Kita, Tomasz Potocki (1809–1861). Ewolucja postaw ziemnianina polskiego, Łódź 2007 r., s. 132–147.
- O urządzeniu stosunków rolniczych w Polsce 2 wyd. z 1859 r.
- Provinzial-Handbuch der Königreich Galizien und Lodomerien für das Jahr 1850, s. 560; 1851, s. 625; 1852, s. 610; 1853, s. 618; 1854, s. 634; Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1855, s. 462; 1856, s. 208; 1857, s. 356; 1858, s. 250; 1859, s. 267; 1860, s. 270; 1861, s. 402.
- Poranki Karlsbadzkie czyli Rozbiór zarzutów, uzupełnień i uwag nad pismem "O urządzeniu stosunków rolniczych w Polsce".
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Patryk Wild | Krzysztof Boczarski | Andrzej Jagusiewicz | Władysław Remigiusz Krzaczyński | Jacek Sasin | Tomasz Chłoń | Grzegorz Kostrzewa-Zorbas | Jerzy Kasprzak | Aleksander Skarżyński | Józef Beck | Małgorzata Galińska-Tomaszewska | Magdalena Biejat | Benedykt Hirszowicz | Ludwika Jahołkowska-Koszutska | Julian Sadłowski | Jerzy Wiechecki | Wojciech Tyciński | Halina Górska | Wacław Olak | Władysław CzartoryskiOceń: Tomasz Aleksander Potocki