Józef Beck, urodzony 4 października 1894 roku w Warszawie, był prominentną postacią w polskiej polityce oraz dyplomacji. Jego życie zakończyło się 5 czerwca 1944 roku w Stănești.
Beck zyskał reputację jako bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego, co miało kluczowe znaczenie dla jego dalszej kariery. Był odznaczonym pułkownikiem dyplomowanym artylerii w Wojsku Polskim, co podkreśla jego związki z armią oraz wpływ na kwestie militarne w Polsce i za granicą.
Ordery i odznaczenia
Wszystkie odznaczenia, jakie otrzymał Józef Beck, świadczą o jego zaangażowaniu oraz zasługach dla kraju i międzynarodowej społeczności. Poniżej przedstawiono szczegółowy wykaz nagród, które zaszczyciły tego wybitnego polityka.
- Order Orła Białego (11 października 1938),
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1934),
- Krzyż Niepodległości z Mieczami (12 maja 1931),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923),
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie w 1922),
- Złoty Krzyż Zasługi (24 maja 1929),
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Odznaka pamiątkowa artylerii konnej II RP,
- Odznaka ZHP „Wdzięczności” (1938),
- Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia),
- Wielka Wstęga Orderu Korony (Belgia, 1931),
- Wielka Wstęga Orderu Estońskiego Czerwonego Krzyża (Estonia, 1932),
- Wielka Wstęga Orderu Krzyża Orła (Estonia, 1933),
- Wielka Wstęga Orderu Herbu Państwowego (Estonia, 1938),
- Krzyż Wielki Orderu Legii Honorowej (Francja),
- Krzyż Wielki Orderu Krzyża Południa (Brazylia, 1934),
- Krzyż Wielki Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja),
- Krzyż Wielki Orderu Danebroga (Dania),
- Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia),
- Krzyż Wielki Orderu Feniksa (Grecja, 1932),
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Cywilnej (Hiszpania),
- Krzyż Wielki Orderu Korony Jugosłowiańskiej (Jugosławia, 1931),
- Krzyż Wielki Orderu Orła Białego (Jugosławia, 1936),
- Krzyż Wielki Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa, 1934),
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Olafa (Norwegia, 1933),
- Krzyż Wielki Orderu Chrystusa (Portugalia, 1931),
- Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia),
- Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii (Rumunia, 1933),
- Krzyż Wielki Orderu Wiernej Służby (Rumunia, 1934),
- Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja, 1932),
- Krzyż Wielki Orderu Wazów (1938, Szwecja),
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Węgry),
- Krzyż Wielki Orderu śś. Maurycego i Łazarza (Włochy),
- Krzyż Wielki Orderu Korony Włoch (Włochy),
- Wielki Oficer Orderu św. Sawy (1927, Jugosławia),
- Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii (Rumunia),
- Krzyż Komandorski Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia),
- Krzyż Komandorski Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja),
- Krzyż Komandorski Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa),
- Krzyż Komandorski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia, zezwolenie 1929),
- Krzyż Komandorski Orderu Korony Rumunii (Rumunia, 1928),
- Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja, 1928),
- Krzyż Wojenny (Belgia),
- Krzyż Wojskowy (Belgia),
- Medal Koronacyjny Króla Jerzego VI (Wielka Brytania, 1937),
- Kawaler Magistralny Orderu Maltańskiego (SMOM).
Wyróżnienia
Józef Beck zdobył uznanie poprzez liczne wyróżnienia, które przyznano mu w istotnych momentach jego życia. W szczególności, 21 listopada 1934 roku został uhonorowany tytułem honorowego obywatela miasta Kielce, co odzwierciedla jego zasługi dla społeczności lokalnej.
Dodatkowo, 19 czerwca 1939 roku, uzyskał honorowe członkostwo w Kolejowym Przysposobieniu Wojskowym, co podkreśla jego wkład w rozwój obronności oraz infrastruktury kolejowej w Polsce.
Kontrowersje
Józef Beck, postać niezwykle kontrowersyjna w polskiej historii, był często obiektem krytyki za swoje decyzje polityczne oraz styl życia. Nadużywał alkoholu, co wpłynęło na jego postrzeganie zarówno w oczach współczesnych, jak i historyków. Osoba ta, która na przestrzeni wielu lat dominowała w sprawach polskiej polityki zagranicznej, stała się celem ataków ze strony zarówno historyków z okresu PRL, jak i przeciwników sanacji. Zarzucano mu odpowiedzialność za klęskę wrześniową, co szczególnie akcentowano w kręgach otaczających gen. Władysława Sikorskiego.
Oprócz tego krytykowano stosunek Becka do Czechosłowacji, a także wskazywano na rzekome proniemieckie nastawienie, co rodziło nieufność w różnych nurtach politycznych, w tym w samej sanacji. Stanisław Mackiewicz określił politykę Piłsudskiego jako coś dynamicznego, w przeciwieństwie do Becka, którego uznał za politycznego cynika, porównując go do „płaza czołgającego się po ziemi”.
Historyk Marian Wojciechowski zauważył, że mimo swoich zdolności intelektualnych i politycznego zacięcia, Beck myślał w kategoriach technicznych, nie dostrzegając rzeczywistych zagrożeń historycznych. Jego działania, choć dążyły do utrzymania równowagi między sąsiadami, nie odnosiły się do rzeczywistości, ponieważ po nawiązaniu w 1934 roku polsko-niemieckiej deklaracji o niestosowaniu przemocy, Polska zaczęła być postrzegana jako państwo z bliższymi relacjami z Niemcami w porównaniu do ZSRR.
Dążył do dobrych relacji z Niemcami w celu zapewnienia bezpieczeństwa Polski, a także do prowadzenia skomplikowanej gry dyplomatycznej, jednak nie były one postrzegane w Polsce jako korzystne. Olgierd Terlecki podkreślał, że Beck nigdy nie był niemieckim agentem, lecz starał się manipulować relacjami z Niemcami dla polskich interesów.
Jedną z najbardziej kontrowersyjnych decyzji Becka była jego polityka wobec Czechosłowacji, zwłaszcza zajęcie Zaolzia. Opierał się na poglądach Piłsudskiego, według którego sąsiedni kraj miał być skazany na rozpad. Współczesna analiza wskazuje, że współpraca obu krajów mogłaby przynieść lepsze rezultaty w obronie przed niemiecką agresją, lecz chęci porozumienia nie było.
Rosyjskie oskarżenia o agenturalność
W sierpniu 2009 roku pojawiły się kontrowersje związane z informacjami opublikowanymi na stronie Służby Wywiadu Zagranicznego Rosji (SWR), które sugerowały, że Józef Beck był agentem niemieckiego wywiadu. Oskarżenia te znalazły się w kontekście filmu dokumentalnego Jewgienija Potijewskiego z 1998 roku, który omawiał konferencje w Teheranie, Jałcie i Poczdamie. Ekspert biograficzny Becka, prof. Mariusz Wołos, odrzucił te twierdzenia jako bezpodstawne, wskazując, że są jedynie echem zarzutów z czasów, kiedy Beck był attaché wojskowym w Paryżu.
W jego słowach: *Cytat:* „To są pogłoski, które krążyły po korytarzach i w prasie. Nie mają pokrycia w absolutnie żadnych dostępnych źródłach – także źródłach wywiadu francuskiego, niemieckiego czy polskiego.”
Oprócz tego, Władysław Bułhak z Instytutu Pamięci Narodowej zwrócił uwagę, iż władze dwudziestolecia międzywojennego także dostrzegały kontrowersje związane z Beckiem, nazywając go „płatnym agentem niemieckim” przez takich polityków jak Władysław Sikorski, Józef Haller oraz Ignacy Paderewski.
Wywód genealogiczny
W poniższym zestawieniu przedstawiono wywód genealogiczny związany z postacią Józefa Becka, ukazując różnorodne relacje rodzinne oraz daty życia jego przodków.
Józef Beck około 1832-1894 | _ | Anna Kuczyńska urodzona około 1830 | _ | Jan Łuczkowski urodzony około 1830 | _ | Julia Halicka urodzona około 1840 | |||||||
_ | _ | _ | _ | _ | |||||||||
_ | _ | _ | |||||||||||
_ | Józef Alojzy Bek 1867–1931 | _ | Bronisława Filipina Łuczkowska urodzona około 1863 | _ | |||||||||
_ | _ | _ | |||||||||||
_ | _ | ||||||||||||
_ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ |
_ | _ | Józef Beck 1894-1944 | _ | _ |
Źródło: M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego
Przypisy
- Nadia Gubernat: Relacje polsko-czechosłowackie w perspektywie koncepcji federacji Europy Środkowej, w: Polska w oczach sąsiadów, sąsiedzi w oczach Polaków, redakcja Anna Citkowska-Kimla, Piotr Kimla, Katarzyna Flaga, Emil Antipow. Kraków: AT Wydawnictwo, 2018, s. 213.
- Kolekcja Dwudziestolecie międzywojenne tom 22. Nadchodzi wojna 1936–39, wyd. 2013, s. 35–40.
- Biogram senatora Józefa Becka na stronie Biblioteki Sejmowej. [dostęp 30.12.2012 r.]
- Camelia Edward: Minister Beck odznaczony norweskim orderem. „Gazeta Lwowska”, nr 239 z 31.08.1933 r.
- Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 19, 1933.
- Władysław Bułhak: Krótki kurs dezinformacji. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 01.01.2010 r.]
- Paweł Wroński: Józef Beck i jego polityka zagraniczna. Gazeta Wyborcza, 21.09.2009 r. [dostęp 29.09.2009 r.]
- Leopold Unger: Ostatnia wilia ministra Becka. Gazeta Wyborcza, 21.09.2009 r. [dostęp 29.12.2009 r.]
- Rosjanie: Józef Beck był niemieckim agentem. TVN24, 29.08.2009 r. [dostęp 29.09.2009 r.]
- Doktoraty HC [online], uw.edu.pl [dostęp 21.02.2011 r.]
- Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 14 z 20.09.1930 r.
- Garlicki 1986, s. 82.
- Kursy dezinformacji. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 01.01.2010 r.]
- Beck 1987, s. 24.
- Terlecki 1985, s. 325.
- Włodzimierz Kalicki: 5 maja 1939 r. Toż to przecież wojna. [dostęp 23.11.2008 r.]
- Minister Józef Beck odznaczony Orderem Orła Białego. „Gazeta Lwowska”, nr 233 z 13.10.1938 r.
- Przemówienie ministra spraw zagranicznych Józefa Becka, 05.05.1939 r. [dostęp 28.07.2014 r.]
- Ruch wydawniczy. Nowe książki nadesłane do redakcji. „Prosto z Mostu”, s. 6, 05.02.1939 r.
- Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 23.10.2014 r.] (est.).
- Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 3, s. 65, 1932.
- M.P. z 1938 r. nr 233, poz. 512 „za wybitne zasługi dla Państwa”.
- Garlicki 1986, s. 171.
- Canonika 1986, s. 134.
- Garlicki 1986, s. 37.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Marian Piotrowski | Marek Wielgus | Krzysztof Tuduj | Wojciech Grochowski | Marek Trochim | Joanna Erbel | Karol Gzyl | Witold Nieduszyński | Zofia Zakrzewska | Marian Celler | Aleksander Skarżyński | Jerzy Kasprzak | Grzegorz Kostrzewa-Zorbas | Tomasz Chłoń | Jacek Sasin | Władysław Remigiusz Krzaczyński | Andrzej Jagusiewicz | Krzysztof Boczarski | Patryk Wild | Tomasz Aleksander PotockiOceń: Józef Beck