Tadeusz Jerzy Wojno


Tadeusz Jerzy Wojno, urodzony 20 marca 1884 roku w Warszawie, był nie tylko wybitnym polskim mineralogiem, lecz również uznawanym petrografem i krystalografem. Jego praca miała znaczący wpływ na rozwój nauk przyrodniczych w Polsce. Zmarł 2 listopada 1971 roku w tej samej, rodzinnej stolicy.

Był profesorem Politechniki Warszawskiej, gdzie przyczynił się do kształcenia wielu pokoleń studentów w zakresie nauk mineralogicznych.

Życiorys

Tadeusz Jerzy Wojno przyszedł na świat jako syn Ludwika Jerzego Wojno h. Trąby, inżyniera kolejowego (1846–1903) oraz Władysławy z Sawickich (zm. 1923). W 1902 roku zakończył edukację w V Gimnazjum Klasycznym w Warszawie, a następnie podjął studia na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W roku 1905 został jednak relegowany z uczelni z powodu udziału w organizacji strajku studentów. W tym czasie carskie władze nakazały mu opuścić terytorium Polski. Po przymusowym wyjeździe do Szwajcarii, Wojno kontynuował swoje studia w zakresie petrografii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Zurychu.

Pod opieką profesora Urlicha Grubenmanna, obronił swoją pracę doktorską zatytułowaną „Petrografische Untersuchung der Casannaschiefer des mittleren Bagnetales (Wallis)” w 1911 roku, zdobywając tytuł doktora filozofii z wyróżnieniem. Przez lata 1911–1913 pełnił rolę asystenta profesora E.A. Wülfinga w Zakładzie Mineralogicznym Uniwersytetu w Heidelbergu, gdzie angażował się w badania nad diagramami izogon do oznaczania skaleni oraz metodyką skupień w krystalografii.

W latach 1913–1919 pracował najpierw jako asystent, potem kustosz zakładu i muzeum mineralogicznego na Politechnice Związkowej w Zurychu. W czasie I wojny światowej zajął się działalnością społeczną jako sekretarz Komitetu Samopomocy Polaków w Zurychu, rewident Polskiego Biura Prasowego w Bernie oraz członek Komitetu Pomocy dla Ofiar Wojny w Vevey.

Po powrocie do Polski w 1919 roku, został docentem mineralogii na Uniwersytecie Warszawskim. Niebawem objął stanowisko profesora nadzwyczajnego w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. 1 września 1920 roku zyskał tytuł profesora nadzwyczajnego mineralogii i petrografii na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej, a 21 stycznia 1928 roku został profesorem zwyczajnym.

Kierując Zakładem Mineralogii i Geologii, pełnił funkcję dziekana Wydziału Chemicznego w latach 1922–1924 oraz 1935–1938. Do 1935 roku prowadził wykłady z krystalografii i petrografii również na Uniwersytecie Warszawskim, a później w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie i Łodzi. W roku akademickim 1939/40 został ponownie wybrany dziekanem i pełnił tę funkcję przez cały okres II wojny światowej, będąc członkiem tajnego Senatu Uczelni.

W 1942 roku, po otwarciu przez Niemców Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej, objął kierownictwo Wydziału Chemii Technicznej. Ostatnie miesiące okupacji spędził kierując tajnymi Kursami Akademickimi dla Wydziałów Chemicznego i Elektryczno-Mechanicznego w Częstochowie. 26 czerwca 1945 roku został pierwszym dziekanem Wydziału Chemicznego Politechniki Łódzkiej.

Po powrocie do Warszawy, przyczynił się do utworzenia Katedry Mineralogii i Petrografii na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej, a w roku akademickim 1945/46 ponownie objął tam dziekanat. Kontynuował także wykłady na Wydziałach Chemicznym i Włókienniczym w Politechnice Łódzkiej aż do 1949 roku.

W okresie lat 1949–1955 pracował, jednocześnie angażując się w Muzeum Ziemi, gdzie był inicjatorem i twórcą Kartoteki Minerałów Polskich. 1 października 1960 roku przeszedł na emeryturę, jednak do 1962 roku prowadził jeszcze wykłady na Politechnice Warszawskiej. Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 50 publikacji oraz kilka podręczników związanych z dziedziną petrografii. W 1948 roku opublikował jeden z pierwszych skryptów na Politechnice Łódzkiej – „Krystalografia i mineralogia”.

Tadeusz Wojno zmarł 2 listopada 1971 roku po długotrwałej chorobie, a jego ciało spoczęło w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera N-4-24).

Ordery i odznaczenia

Tadeusz Jerzy Wojno był osobą odznaczoną wieloma nagrodami, które odzwierciedlają jego znaczące osiągnięcia. Wśród jego wyróżnień wyróżniają się następujące:

  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 11 listopada 1937 roku,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 19 stycznia 1955 roku.

Przypisy

  1. Tadeusz Jerzy Wojno h. Trąby [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 11.05.2021 r.]
  2. Cmentarz Stare Powązki: JADWIGA WOJNOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 14.06.2020 r.]
  3. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/201 – na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
  4. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu pracy naukowej”.

Oceń: Tadeusz Jerzy Wojno

Średnia ocena:4.69 Liczba ocen:15