Szymon Rundstein

---

Życiorys

Szymon Rundstein był znanym prawnikiem, naszym wyjątkowym przedstawicielem w dziedzinie prawa i polityki. Syn Markusa Rundsteina, który pełnił funkcję ławnika w Zarządzie Miejskim m.st. Warszawy oraz Amelii z Wyszogrodów, urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej.

W latach 1894–1898 studiował na Wydziale Prawa Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, zdobywając najwyższe wyróżnienie. Po ukończeniu studiów kontynuował edukację na uniwersytecie w Heidelbergu, gdzie uzyskał stopień naukowy doktora. Następnie został zatrudniony na Katedrze Prawa Cywilnego Uniwersytetu Berlińskiego, co stanowiło ważny krok w jego karierze akademickiej.

W 1906 powrócił do Warszawy, gdzie rozpoczął pracę jako adwokat. W trakcie I wojny światowej pełnił rolę referenta w Sądzie Głównym. Jego działalność prawnicza i społeczna nie została przeoczona; w 1913 roku był współzałożycielem czasopisma „Themis Polska”, gdzie pełnił funkcję redaktora naczelnego do 1915 roku, współpracując z takimi osobami jak Karol Lutostański, Stanisław Posner oraz Zygmunt Nagórski.

Rundstein był również aktywnym syjonistą i zaangażowanym działaczem na rzecz niepodległości Polski. W październiku 1917 roku rozpoczął pracę w Departamencie Politycznym Tymczasowej Rady Stanu. Od 1918 do 1926 roku pełnił funkcję radcy oraz naczelnika Wydziału Prawnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, gdzie miał ważną rolę jako polski negocjator w rokowaniach z innymi państwami, w tym przy Traktacie Wersalskim i Traktacie Ryskim.

W latach 1923–1939 zasiadał w Komisji do Stopniowej Kodyfikacji Prawa Międzynarodowego Ligi Narodów. Od 1927 roku był profesorem prawa międzynarodowego w Wolnej Wszechnicy Polskiej oraz kierownikiem Katedry Prawa Międzynarodowego. Jego zaangażowanie w edukację prawniczą obejmowało także wykłady w 1928 roku w Akademii Prawa Międzynarodowego w Hadze.

Dodatkowo, Rundstein był członkiem Towarzystwa Prawniczego w Warszawie oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a także Polskiego Oddziału Towarzystwa Prawa Międzynarodowego. Publikował swoje prace w prestiżowych czasopismach, takich jak „Gazeta Sądowa Warszawska”, „Orzecznictwo Sądów Polskich”, „Palestra” oraz „Przegląd Prawa Handlowego”.

Niestety, po agresji Niemiec na Polskę w 1939 roku, Szymon Rundstein zrezygnował z wyjazdu za granicę, mimo że otrzymał zaproszenia z uczelni brytyjskich i szwajcarskich. Po zniszczeniu jego mieszkania w Warszawie przy ul. Tłomackie 6 podczas oblężenia stolicy, znalazł się pod opieką dr. Stanisława Bukowieckiego. Jednak później, wraz z rodziną, został przesiedlony do getta warszawskiego, a w sierpniu 1942 roku, wywieziony do obozu zagłady w Treblince, gdzie niestety zmarł.

W dniu 2 maja 1922 roku Szymon Rundstein otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, co potwierdza jego wkład w rozwój prawa i walkę o niepodległość Polski.

Znaczenie

W źródłach encyklopedycznych, w tym w biogramie autorstwa Krzysztofa Pola, znajdziemy bogaty opis osiągnięć Szymona Rundsteina. Słowa te ukazują jego niezwykłe miejsce w historii polskiego prawa. Autorzy dbający o upamiętnienie Rundsteina podkreślają jego wszechstronność i znaczący wpływ na myśl prawniczą XIX i XX wieku. Warto zaznaczyć, że jego dorobek naukowy jest porównywany z osiągnięciami takich postaci jak: L. Petrażycki, W. L. Jaworski, F. Zoll (mł.) czy S. Wróblewski.

Szymon Rundstein potrafił w niebywały sposób łączyć dwa oblicza swojej kariery – akademickiego uczonego oraz praktyka prawa. W praktyce pełnił funkcje adwokata-cywilisty, co pozwoliło mu na bezpośrednie zaangażowanie się i wpływanie na praktyczne aspekty stosowania prawa. Ponadto, jako znawca kwestii międzynarodowych, angażował się w negocjacje traktatów, pełniąc rolę kodyfikatora i legislatora w Lidze Narodów oraz Akademii Prawa Międzynarodowego.

Dodatkowo, swoją wiedzę i doświadczenie wykorzystywał, pracując jako sędzia w Stałym Trybunale Arbitrażu w Hadze. Jego wkład w rozwój prawa międzynarodowego i krajowego nie może być przeceniony, a jego dziedzictwo naukowe oddziaływało na pokolenia prawniczych następstw.

Wybrane publikacje

Oto wybrane prace Szymona Rundsteina, które znacząco wpłynęły na rozwój prawa i teorii prawnych. Wśród jego publikacji można znaleźć:

• Wykładnia prawa i orzecznictwo (1916),
• Idea prawa narodów (1917),
• Zasady teorii prawa (1924),
• Arbitrage international en matière privée (1928),
• W poszukiwaniu prawa cywilnego (1939).

---

Oceń: Szymon Rundstein

---