Stefan Różycki

---

Życiorys

Urodzenie Stefana Różyckiego miało miejsce w rodzinie Salezego oraz Zofii z Żurawskich. W 1896 roku rozpoczął naukę w III Gimnazjum w Warszawie, jednak w 1902 roku został z niego wydalony i to z wilczym biletem za czytanie zabronionych broszur. Pracował jako uczeń w ogrodnictwie w takich miastach jak Warszawa oraz Kraków. W 1907 roku zdołał zdać maturę eksternistycznie w Parnawie, mieście położonym w Estonii. W tym samym roku postanowił kontynuować kształcenie na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Dorpackiego, gdzie w 1913 roku uzyskał dyplom lekarski z odznaczeniem.

Różycki przez cały rok 1914 pełnił funkcję kierownika pracowni rentgenowskiej w szpitalu klinicznym w Tartu (Dorpacie). W tym czasie kontynuował także swoje studia w Berlinie oraz Paryżu. Tuż przed wybuchem I wojny światowej, otrzymał urlop, po którym udał się do Warszawy, gdzie spędził czas wojenny jako asystent w Szpitalu Miejskim Szlenkierów. Dodatkowo pełnił rolę asystenta, adiunkta i zastępcy profesora w Zakładzie Anatomii Prawidłowej Uniwersytetu Warszawskiego.

W latach 1921–1922 był zastępcą profesora we Lwowie, a w 1922 roku, uzyskał tytuł profesora medycyny na Uniwersytecie Warszawskim. Po tym wzbogacił swoje kompetencje o habilitację i wyjechał do Poznania, gdzie podjął pracę w Katedrze Anatomii Prawidłowej na Uniwersytecie Poznańskim. W tym okresie dokończył prace organizacyjne mające na celu utworzenie Zakładu Anatomii Opisowej i Topograficznej oraz stworzył znaczną i bogato wyposażoną muzeum anatomiczne.

W przededniu 1939 roku Różycki podjął decyzję o powrocie do Warszawy, gdzie znalazł zatrudnienie w Klinice Chorób Skórnych oraz w Szpitalu św. Łazarza w czasie okupacji hitlerowskiej. Przez cały ten okres prowadził tajne wykłady z zakresu medycyny na Uniwersytecie Ziem Zachodnich. Był również wykładowcą w Prywatnej Szkole Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego, którą prowadził doc. Jan Zaorski. Ta szkoła stała się konspiracyjną formą tajnego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego.

W lutym 1945 roku Różycki udał się do Lublina, gdzie zgłosił swoją gotowość do pracy w Rządzie Tymczasowym. W imieniu Ministerstwa Szkół Wyższych został wysłany do Poznania, gdzie przyczynił się do odbudowy zniszczonego Zakładu Anatomii. Wydał podręcznik „Anatomia mózgowia” w latach 1946–1947 oraz publikował liczne artykuły w Nowinach Lekarskich. Na zlecenie rządu był odpowiedzialny za projekt dotyczący reorganizacji studiów lekarskich.

Stefan Różycki był członkiem Rady Naukowej przy Ministerstwie. W 1949 roku rozpoczął wydawanie swojego obszernego dzieła „Anatomia człowieka”, które odegrało kluczową rolę w powojennej Polsce. W kraju tym, dotkniętym brakiem aktualnych podręczników, stanowiło ono istotny wkład w edukację wielu roczników studentów.

Ordery i odznaczenia

Stefan Różycki był odznaczonym osobnikiem, który otrzymał dwa znaczące wyróżnienia za swój wkład w rozwój Polski. Wśród jego odznaczeń można wymienić:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 9 listopada 1931 roku,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany pośmiertnie 2 lipca 1953 roku.

Dzieła

Oto lista znaczących osiągnięć Stefana Różyckiego w dziedzinie anatomii i medycyny, które zostały opublikowane na przestrzeni lat. Jego badania i prace naukowe przyczyniły się do rozwoju wiedzy w tej dziedzinie, a ich tematyka skupiała się na różnych aspektach anatomii oraz metodach nauczania.

• nowe metody barwienia zwłok, 1920,
• nowy sposób przygotowywania gipsowej masy iniekcyjnej, 1922,
• morfologia mięśniowego układu szympansa, 1922,
• mięsień poprzeczny karku i mięsień poprzeczny podbródka u szympansa, 1924,
• zagadka mięśnia mostkowego, 1927,
• niektóre momenty z organizacji Zakładu Anatomii Opisowej i Topograficznej Uniwersytetu Poznańskiego, 1930,
• o metodzie zajęć praktycznych z anatomii człowieka na Wydziale Lekarskim, 1930,
• ćwiczenia anatomiczne, 1930,
• plan zajęć praktycznych z anatomii człowieka, 1933,
• mało znana broszura, 1937,
• jesteśmy w impasie, 1937,
• przyszłość człowieka, 1945,
• Państwowy Uniwersytet Niemiecki w Poznaniu, 1945,
• kilka uwag co do organizacji i ewentualnej reorganizacji naszych studiów lekarskich, 1945,
• Gdańska Akademia Lekarska, 1945,
• o zdrowie moralne lekarskiej młodzieży, 1945,
• Edward Loth, 1945,
• organizacja studiów lekarskich, 1946,
• Śląsk, Wrocław, Uniwersytet Wrocławski i jego Wydział Lekarski, 1946,
• anatomia mózgowia i rdzenia kręgowego, 1946,
• anatomia człowieka (repetytorium), 1949,
• anatomia człowieka (kompendium), 1951, 1952.

---

Oceń: Stefan Różycki

---