Stefan Leder, urodzony 12 listopada 1919 roku w Warszawie, był znanym polskim psychiatrą oraz profesorem nauk medycznych.
Swoje życie poświęcił pracy w dziedzinie psychiatrii, zdobywając uznanie wśród kolegów i pacjentów. Jego działalność naukowa i dydaktyczna pozostawiła trwały ślad w polskiej medycynie.
Stefan Leder zmarł 31 października 2003 roku, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo intelektualne i kliniczne.
Życiorys
Stanisław Leder przyszedł na świat w Warszawie, jako dziecko Władysława Ledera (1880–1938) oraz Lili Hiriszfeld (1885–1962). Jego rodzice byli zaangażowani w działalność polityczną w ramach SDKPiL, co znacząco wpłynęło na jego życie.
W latach dwudziestych, wraz z rodziną, podróżował między Polską, Niemcami a ZSRR. W tym okresie rozpoczął również studia medyczne w Moskwie. W 1941 roku zapał do działań wojennych skłonił go do wolontariatu w pracach fortyfikacyjnych w stolicy Rosji.
W październiku 1941 roku, w obliczu zmieniającej się sytuacji politycznej, został ewakuowany do Czkałowa (obecnie Orenburg), wspólnie z innymi uchodźcami politycznymi. Tam podjął kontynuację swoich studiów medycznych w ewakuowanym z Charkowa Instytucie Medycznym.
Po ukończeniu studiów zasilił szeregi Armii Czerwonej jako lekarz. W 1943 roku stał się żołnierzem oraz lekarzem Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, co miało kluczowe znaczenie dla jego dalszej kariery.
Po zakończeniu działań wojennych znalazł się w Gryficach z pułkiem, po czym przeniósł się do Warszawy. Tam podjął pracę w szpitalu Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W roku 1952 zmienił specjalizację na psychiatrę, co zainicjowało nowy etap w jego życiu zawodowym.
Pierwsze kroki w psychiatrii stawiał w Tworkach, a następnie kontynuował pracę w Instytucie Psychoneurologicznym w Warszawie. W tej instytucji stworzył Klinikę Nerwic, którą zarządzał przez trzy dekady, zyskując tytuł profesora nauk medycznych w 1979 roku.
Po przejściu na emeryturę, pomimo zakończenia aktywnej kariery, pozostał zaangażowany w życie zawodowe jako lekarz i psychoterapeuta. Pełnił funkcję zastępcy prezesa Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz przewodniczącego Sekcji Psychoterapii, a także systematycznie współpracował z Antonim Kępińskim, wybitnym psychiatrą.
Witold Leder był jego starszym bratem, natomiast Andrzej Leder, bratankiem. Jego życie zakończyło się, a miejsce ostatniego spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera BII28-11-18).
Wybrane publikacje
Stefan Leder, jako wybitny przedstawiciel psychiatrii, jest również znany ze swojej aktywności wydawniczej. W toku swojej kariery publikował liczne prace, które miały znaczący wpływ na rozwój dziedziny. Oto niektóre z istotnych publikacji, które warto wyróżnić:
- (współautorzy: Jan Jaroszyński, Zdzisław Jaroszewski), Choroby psychiczne i opieka psychiatryczna : podręcznik dla średnich szkół medycznych, Warszawa: Państwowe Zakład Wydawnictw Lekarskich 1976,
- (współautorzy: Jerzy Aleksandrowicz, Anna Pohorecka), O chorobie inaczej, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 1977,
- (redakcja) Psychoterapia grupowa, pod red. Stefana Ledera i Borysa D. Karwasarskiego, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 1983,
- (redakcja) Alcoholism and other dependencies: World Psychiatric Association Regional Symposium proceedings: Warsaw, Poland 22–25 November 1987, ed. Andrzej Piotrowski, Stefan Leder, Barbara Gawrońska, Warszawa: Polish Psychiatric Association 1989,
- (redakcja) Psychiatria i etyka, pod red. Małgorzaty Siwiak-Kobayashi i Stefana Ledera, Kraków: Komitet Redakcyjno-Wydawniczy Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego 1995,
- (redakcja) Psychiatria konsultacyjna – psychiatria „liaison”: wybrane zagadnienia, pod red. Stefana Ledera i Celiny Brykczyńskiej, Kraków: Komitet Redakcyjno-Wydawniczy Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego 1996,
- (redakcja) Psychiatryczne i psychologiczne aspekty praktyki medycznej: wybrane zagadnienia psychiatrii konsultacyjnej / liaison /, pod red. Stefana Ledera i Celiny Brykczyńskiej, Kraków: Komitet Redakcyjno-Wydawniczy Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego 1999,
- (współautor: Witold Leder), Unbeirrbar Rot: Zeugen und Zeugnisse einer Familie, erzählt und ausgew. von Stefan und Witold Leder, hrsg. von Gerd Kaiser, Berlin: Edition Bodoni 2002,
- (współautor: Witold Leder), Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, Warszawa: Wydawnictwo Iskry 2005.
Każda z powyższych publikacji wnosi coś unikalnego i ważnego do dyskusji na temat zdrowia psychicznego oraz praktyki psychiatrycznej.
Przypisy
- Stefan Leder. bj.uj.edu.pl. [dostęp 09.05.2017 r.]
- Rzepa 2017, s. 79–80.
- Rzepa 2017, s. 80.
- Stefan i Witold Lederowie, Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, Warszawa: Wydawnictwo Iskry 2005, s. 36–37.
- Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Stanisław Gutentag | Feliks Arnsztajn | Paweł Januszewicz | Teodora Krajewska | Aleksander Krasuski | Ludwik Chwat | Wojciech Kostowski | Barbara Szeffer-Marcinkowska | Józef Wacław Grott | Ludwik Koehler | Wiesław Tomaszewski (lekarz) | Wanda Makuch-Korulska | Jan Doroszewski | Jan Domaniewski | Jan Tadeusz Lenartowicz | Teofil Lesiński | Józef Zawadzki (lekarz) | Wandalin Kazimierz Massalski | Leon Goldsobel | Ludwik DydyńskiOceń: Stefan Leder