Stanisław Higier

Nauka i edukacja

Stanisław Romuald Zygmunt Higier, który przyszedł na świat 3 kwietnia 1894 roku w Warszawie, to postać, która na trwałe zapisała się w historii polskiej medycyny. Był on nie tylko znakomitym lekarzem, specjalizującym się w neurologii oraz internistyce, ale także aktywnym publicystą i encyklopedystą.

Jego życie zakończyło się tragicznie w 1942 roku w warszawskim getcie, co stanowi smutny epilog historii wielu wybitnych Polaków tamtych czasów. Higier swoją pracą i działalnością przyczynił się do wzbogacenia wiedzy medycznej oraz popularyzacji zdrowia w społeczeństwie.

Życiorys

Stanisław Higier przyszedł na świat w rodzinie żydowskiej, jako syn Henryka Higiera oraz Heleny z domu Rothberg (Rostberg). W młodości kształcił się w Gimnazjum Towarzystwa Kultury Polskiej (Kreczmara), gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości w 1910 roku. Jego akademicka droga rozpoczęła się od studiów medycznych na Uniwersytecie w Genewie w latach 1913–1914, a następnie kontynuował edukację na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie został immatrykulowany 5 grudnia 1915 roku. Tytuł doktora wszech nauk lekarskich zdobył 18 października 1924 roku.

Po uzyskaniu doktoratu rozpoczął pracę jako asystent w klinice neurologicznej Kazimierza Orzechowskiego w Warszawie oraz pracował w ambulatorium na Solcu. Jako twórca, nawiązał współpracę z wieloma czasopismami literackimi i społecznymi, w tym z „Wiadomościami Literackimi”, „Czynem”, „Widnokręgiem”, „Drogą”, „Wiedzą i Życiem”, „Pro Arte”, „Kino i Teatr”, „Polską Zbrojną” oraz „Miesięcznikiem Sztuki”. Publikował również pod różnymi pseudonimami, takimi jak „Stanisław Łag” i „Łagodny”. Współzałożył Związek Młodzieży Postępowej oraz był członkiem Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej.

Higier był także jednym z założycieli organizacji „Promień” w Warszawie oraz Filarecji Warszawskiej. Jego aktywność polityczna obejmowała okres w Polskiej Partii Socjalistycznej (1914–1918) oraz Polskiej Organizacji Wojskowej (1915–1918). Był również działaczem Centralnego Komitetu Narodowego w latach 1916-1917 i współzałożycielem Unii Narodowo-Państwowej, a także członkiem zarządu Związku Filaretów.

Ważnym momentem w jego życiu był czas od 27 listopada 1918 do 21 czerwca 1921 roku, kiedy to jako ochotnik w Wojsku Polskim pełnił służbę w stopniu podchorążego sanitarnego. Pracował m.in. w Szpitalu Wojskowym nr 4 PCK w Warszawie, a jego zasługi wojskowe zostały uhonorowane Krzyżem Niepodległości. Higier był również członkiem i bibliotekarzem Polskiego Towarzystwa Medycyny Społecznej.

W 1918 roku zmienił swoje wyznanie na rzymskokatolickie. 16 czerwca 1921 roku ożenił się z Martą Aleksandrą Łebkowską, absolwentką warszawskiej ASP, która także była tłumaczką. Małżeństwo pozostawało bezdzietne, a Stanisław mieszkał w Warszawie pod adresem Hoża 37.

Podczas II wojny światowej pełnił rolę lekarza sanitarnego w 8 Ośrodku Zdrowia w Warszawie. Ze względu na sytuację wojenną został przesiedlony do getta, gdzie zmarł na dur plamisty wiosną lub wczesnym latem 1942 roku. Jego doczesne szczątki spoczęły na cmentarzu Powązkowskim (kwatera P, rząd II, grób 3).

Eufemiusz Herman pisał o nim: „pracowity, obdarzony niepospolitą inteligencją, skromny, cichy, skupiał swe zainteresowania naukowe na zagadnieniach z dziedziny seksuologii”.

Dorobek naukowy

Był on pionierem w dziedzinie seksuologii w Polsce, co znacząco wpłynęło na rozwój tej nauki w naszym kraju. Jego działalność badawcza obejmowała tłumaczenie oraz redagowanie obszernego dzieła, jakim była czterotomowa Encyklopedia Wiedzy Seksualnej autorstwa Maxa Marcusego. Praca ta powstała we współpracy z tak znakomitym myślicielem jak Sigmund Freud, co jeszcze bardziej podkreśla jej wagę i znaczenie.

Wybrane prace

Wśród publikacji Stanisława Higiera znajdują się ważne prace, które znacząco wzbogaciły wiedzę w dziedzinie medycyny i psychologii. Oto niektóre z jego wybranych osiągnięć:

  • Przyczynek do patogenezy ostrych zapaleń rdzenia w przebiegu szczepień Pasteura. Polska Gazeta Lekarska 1 (38), ss. 803-807 (1925),
  • Z farmakodynamiki i kliniki nowszych leków nasercowych. Polska Gazeta Lekarska 5 (34/35), ss. 647-648 (1926),
  • Das auriculo-temporale Syndrom und seine Pathogenese. „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”. 106 (1), s. 114–119, 1926, DOI: 10.1007/BF02864005,
  • Zespół nerwu uszno-skroniowego (Frey) i jego patogeneza. Polska Gazeta Lekarska 5 (17), ss. 317-319 (1926),
  • Ogólne podstawy freudyzmu w świetle krytyki. Nowiny Psychjatryczne 6 (1/2), ss. 23-47 (1929),
  • O ducha poezji proletariackiej. Wiadomości Literackie nr 10 s. 2 (1929),
  • O stosunku socjalizmu do sztuki. W zetknięciu z frazesem. Na marginesie artykułu Jana Hempla. Wiadomości Literackie nr 37 s. 2,
  • Les fonctions sexuelles mâles et leurs troubles; introduction à la clinique de l’impuissance. Paris, G. Doin & cie 1931,
  • Rozpoznawanie i leczenie stanów pośpiączkowych. Wiedza Lekarska 6 (6), ss. 161-173 (1932),
  • (tłum. Ricardo Royo-Villanova y Morales) Las funciones sexuales masculinas y sus trastornos. Introduccion al estudio de la impotencia. Ediciones Fortuna, Barcelona 1932?,
  • Wytrysk przedwczesny (Ejaculatio praecox): przyczynek do zagadnienia niemocy płciowej. Warszawa: skł. gł. Dom Książki Polskiej, [1933],
  • Organoterapia w schorzeniach naczyń obwodowych typu „postępujących angiopatii ischemizujących i zacieśniających”. Wiedza Lekarska 7 (11), ss. 317-328 (1933),
  • Istota i postęp medycyny współczesnej. Warszawa 1933 (odbitka z miesięcznika Wiedza i życie),
  • Stanisław Higier, Wilhelm Szenwic: Niemoc płciowa i niepłodność u mężczyzn i kobiet. Warszawa: Wydaw. Lekarskie „Eskulap”, 1934,
  • Niemoc płciowa i bezpłodność u mężczyzn. Warszawa: Wydaw. Lekarskie „Eskulap”, 1934,
  • Praktyczne wyniki i wytyczne leczenia jodem choroby Basedowa i cierpień basedowoidalnych. Wiedza Lekarska 9 (9), ss. 221-233 (1935),
  • Jak leczyć bezpłodność spowodu nieruchomych plemników. Prasa Lekarska 5 (1), ss. 82-84 (1936),
  • Badanie działania Extract. Compl. gland. sexual. masc. Polska Gazeta Lekarska 16 (25), ss. 471-473 (1937),
  • (red.) Encyklopedia Wiedzy Seksualnej: dla lekarzy, prawników i socjologów. Warszawa: Wyd. Lekarskie „Eskulap”, 1937 T. 1: A-K T. 2: L-P T. 3: P-S T. 4: S-Ż: uzupełnienia – ilustracje,
  • „Bolesność jąder” jako znak rozpoznawczy. Medycyna Współczesna 4 (7), s. 745 (1938),
  • Czy wolno zapisać 10% maść kokainową? Prasa Lekarska 7 (2), ss. 134-136 (1938),
  • Leczenie azoospermii. Prasa Lekarska 7 (2), ss. 146-148 (1938),
  • Przypadek oziębłości płciowej. Prasa Lekarska 7 (5), ss. 412-414 (1938),
  • Leczenie impotentia coeundi. Prasa Lekarska 7 (3), s. 228 (1938),
  • Palenie w międzykroczu post „coitum interruptum”. Prasa Lekarska 7 (5), s. 403 (1938),
  • Leczenie chorób gruczołu tarczykowego. Prasa Lekarska 7 (3), ss. 222-224 (1938),
  • Tyreotoksykoza po antistruminie i maści jodowej. Prasa Lekarska 7 (9), s. 130 (1938),
  • Niemoce płciowe. Wydawn. Lekarskie „Eskulap”, Warszawa 1938.

Wszystkie te publikacje stanowią istotny wkład w rozwój medycyny oraz wiedzy na temat zdrowia seksualnego, podkreślając interdyscyplinarny charakter prac Higiera.

Przypisy

  1. a b Jan Bohdan Gliński: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów – ofiar drugiej wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, 1997, s. 139-140. ISBN 83-85842-22-5.
  2. Cmentarz Stare Powązki: MICHAŁ ŻÓŁTOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 15.05.2020 r.]
  3. Louis Falstein: The martyrdom of Jewish physicians in Poland. Exposition Press, 1964 s. 371
  4. Eufemiusz Herman: Neurolodzy polscy. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1958, ss. 270-271
  5. Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej, lekarzy-dentystów, dyplomowanych farmaceutów oraz aptek w Rzeczypospolitej Polskiej. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Generalna Dyrekcja Służby Zdrowia 1931 s. 78
  6. Stanisław Łoza. Czy wiesz kto to jest? Główna Księg. Wojskowa, 1938 s. 257
  7. Marcuse M. Handwörterbuch der Sexualwissenschaft. Marcus & Weber, Bonn 1926

Oceń: Stanisław Higier

★★★★★
Średnia ocena:4.72 Liczba ocen:7