Roman Pawłowski, urodzony 26 listopada 1878 roku w Warszawie, był wybitnym polskim duchownym. W ciągu swojego życia pełnił rolę proboszcza w parafii w Choczu oraz uzyskał tytuł kanonika honorowego. Jego działalność miała duże znaczenie dla lokalnej społeczności.
Niestety, życie Pawłowskiego zakończyło się tragicznie. Zmarł 18 października 1939 roku w Kaliszu, gdzie został zamordowany przez niemieckich okupantów w ramach brutalnej akcji znanej jako Intelligenzaktion.
Warto również wspomnieć, iż Pawłowski był związany z kolegiatą Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kaliszu, która odgrywała ważną rolę w jego duszpasterskiej działalności.
Życiorys
Roman Pawłowski urodził się 26 listopada 1878 roku w stolicy Polski, Warszawie. Jego edukacja w zakresie filozofii i teologii miała miejsce w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, gdzie zdobył niezbędne kwalifikacje. Po przyjęciu sakramentu święceń kapłańskich 22 lutego 1903 roku, rozpoczął swoją zawodową drogę jako wikary, a pierwsze parafie, w których pracował, to Bogdanów (1903–1904, diecezja kujawsko-kaliska) oraz Morzysław (1904). Następnie służył w Chełmo (1904–1907) oraz w parafii św. Barbary w Częstochowie (1907–1908).
W roku 1908 Pawłowski został rektorem kościoła podominikańskiego, gdzie pełnił jednocześnie funkcję prefekta w gimnazjum oraz kapelana szpitala w Sieradzu. Okres 1909–1910 to dla niego czas, gdy był rektorem kościoła klasztornego oraz prefektem średniej Szkoły Handlowej w Kaliszu. W latach 1910–1912 pełnił rolę proboszcza w miejscowości Krępa, a kolejne miesiące (1912–1913) spędził w Sędziejowicach.
Jak to miało miejsce, ksiądz Pawłowski sprawował posługę proboszcza w parafii w Świnicach Warckich w latach 1913–1924. To tutaj, w roku 1914, św. Faustyna Kowalska przyjęła pierwszy raz komunię świętą, co stanowi ważny moment nie tylko w jej życiu, ale także w historii lokalnej społeczności. Dodatkowo, w tym czasie pełnił funkcję wicedziekana dekanatu Uniejów. W latach 1924–1926 był proboszczem w Dębem oraz dziekanem dekanatu Koźminek, a przez kolejne lata (1926–1936) administrował różnymi parafiami, w tym w Brzeźniu, Złoczewie, Iwanowicach, Radziejowie i Pyzdrach.
Przez cały czas swojej działalności duszpasterskiej, Pawłowski cieszył się dużym szacunkiem i zaufaniem wśród ludzi. W 1936 roku został mianowany proboszczem w Choczu, w ówczesnym dekanacie stawiszyńskim (diecezja włocławska). W 1938 roku, w czasie konfliktu dotyczącego przejęcia szkoły przez miejscowych Niemców w Józefowie, ks. Pawłowski stanął w obronie swoich polskich parafian, co jasno pokazuje jego przywiązanie i oddanie wobec wspólnoty.
Nie byłoby jednak pełnego obrazu jego życia, gdyby pominąć tragiczne wydarzenia z września 1939 roku. Po zajęciu Wielkopolski przez niemieckie wojska, został aresztowany w wyniku fałszywych oskarżeń o przechowywanie broni i amunicji na plebanii. Podczas brutalnych przesłuchań był dotkliwie pobity, a jego los zakończył się tragicznie, gdy 18 października 1939 roku o godzinie 10:30 został rozstrzelany na placu św. Józefa w Kaliszu. Jego historia pozostaje żywym świadectwem poświęcenia i miłości do drugiego człowieka.
Upamiętnienie
Jednym z wyrazów pamięci o ks. Romanie Pawłowskim jest ulica w Choczu, która nosi jego imię. Ponadto na placu św. Józefa w Kaliszu, w miejscu, w którym hitlerowcy rozstrzelali ks. Pawłowskiego, w 1959 roku umieszczono tablicę pamiątkową.
Na tym miejscu w dniu 18-go października 1939 r. został rozstrzelany przez hitlerowców kapłan katolicki ś.p. ks. kanonik Roman Pawłowski, proboszcz parafii w Choczu koło Kalisza. Aby posiew Jego krwi wydał stokrotny plon wiary i miłości Ojczyzny w idących przez Polskę pokoleniach.
Na cmentarzu na Tyńcu w Kaliszu zbudowano kamienny krzyż, który jest świadectwem pamięci o ks. Pawłowskim. Dodatkowo, w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Radziejowie jego nazwisko znalazło się wśród zamordowanych kapłanów z tamtejszego dekanatu. Warto również wspomnieć, że w 2014 roku poświęcono tablicę w kościele św. Katarzyny w Iwanowicach, na której ks. Pawłowski został upamiętniony jako jeden z kapłanów zamordowanych podczas II wojny światowej.
Przypisy
- Poświęcenie memoriału upamiętniającego Iwanowiczan. radiorodzina.kalisz.pl, 21.09.2014 r. [dostęp 11.11.2019 r.]
- Gmina Chocz. Przewodnik historyczno-kulturalny. Jan Woldański (red.). Chocz: GOK w Choczu, 2014, s. 40. ISBN 978-83-939071-0-6.
- Roman Pawłowski (Wielkopolscy księża). wtg-gniazdo.org. [dostęp 11.11.2019 r.]
- Roman Pawłowski. swzygmunt.knc.pl. [dostęp 11.11.2019 r.]
- Kapłani w dziejach naszej parafii. iwanowiceparafia.pl. [dostęp 11.11.2019 r.]
- Kalendarium. faustyna.pl. [dostęp 11.11.2019 r.]
- Władysław Kościelniak, Krzysztof Walczak: Kronika miasta Kalisza. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2002, s. 202. ISBN 83-85638-43-1.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Ignacy Skorupka | Alfred Figaszewski | Wiesław Kądziela | Jerzy Stahl | Bolesław Rosiński | Piotr Pawlukiewicz | Jakub Trockenheim | Janusz Tarnowski | Jerzy Kahané | Stanisław Czopowicz | Marian Józef Ryx | Jan Salamucha | Jerzy Stanisław Musiał | Małgorzata Borkowska | Alfred Hugon Figaszewski | Matylda Getter | Jan Andrzej Kłoczowski | Jan Kazimierz Siedlecki | Cezary Smuniewski | Jan BerezaOceń: Roman Pawłowski (ksiądz)