Maria Wiesława Ozga-Zielińska, urodzona 25 sierpnia 1930 roku w Warszawie, a zmarła 17 grudnia 2015 roku, była wybitnym profesorem i uznanym hydrologiem. W swojej niezwykle bogatej karierze naukowej, aktywnie uczestniczyła w pracach prezydium Komitetu Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk.
Jej wkład w badania, które dotyczyły ochrony, kształtowania oraz użytkowania środowiska, został uhonorowany licznymi nagrodami. Ozga-Zielińska była znana z szczególnych osiągnięć naukowo-badawczych, które miały istotne znaczenie dla dziedziny hydrologii oraz nauk przyrodniczych.
Życiorys
Maria Ozga-Zielińska rozpoczęła swoją edukację w żeńskim gimnazjum oraz liceum im. Stefanii Sempołowskiej znajdującym się w Warszawie. W roku 1950 podjęła studia na kierunku budownictwa wodnego na Politechnice Warszawskiej. Już na trzecim roku studiowania rozpoczęła swoją karierę naukową, zdobywając stanowisko zastępcy asystenta profesora Edwarda Świętopełka-Czetwertyńskiego. Oprócz tego prowadziła zajęcia z młodszymi studentami. W 1956 roku zakończyła studia magisterskie, po czym zdecydowała się kontynuować swoją drogę naukową.
W 1960 roku opublikowała swoją pierwszą pracę naukową, skupiającą się na hydrologii, która stała się głównym obszarem jej zainteresowań. Cztery lata później, w 1964 roku, obroniła doktorat, w którego ramach powstała praca zatytułowana Metody obliczania i prognozowania niżówek w ujęciu probabilistycznym, doceniona przez Polskie Towarzystwo Geofizyczne. Podczas stażu naukowego, który odbyła w 1970 roku na uniwersytecie w Fort Collins, stan jej naukowe zainteresowania ukierunkowały się na teorię systemów, co zaowocowało w 1976 roku habilitacją zatytułowaną Metody opisu i analizy systemów hydrologicznych. W 1979 roku uzyskała tytuł naukowy profesora.
W latach 1973–2000 pełniła funkcję kierownika Zakładu Gospodarki Wodnej i Hydrologii na Politechnice Warszawskiej, a w latach 1976–1990 była dyrektorem Instytutu Inżynierii Środowiska. Ponadto, w latach 1974–1991 była aktywnym członkiem rady naukowej oraz przewodniczącą sekcji hydrologii w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Od 1995 roku zasiadała w Radzie Naukowej, pełniąc funkcję przewodniczącej Konwentu Seniorów.
Maria Ozga-Zielińska była także członkiem Komitetu Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk, pełniąc rolę przewodniczącej w latach 1987–1999 oraz później będąc członkiem prezydium. Po zakończeniu bogatej kariery naukowej, została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 271-3-21).
Nagrody i wyróżnienia
Maria Ozga-Zielińska, słynna specjalistka w dziedzinie geofizyki i hydrologii, została uhonorowana licznymi nagrodami oraz wyróżnieniami za swoje osiągnięcia naukowe. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich:
- 1964 – otrzymała nagrodę Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Geofizycznego za swoją rozprawę doktorską, która dotyczyła metod obliczania i prognozowania niżówek w kontekście probabilistycznym,
- 1991 – wyróżniona nagrodą Sekretarza Naukowego Polskiej Akademii Nauk,
- 2004 – zespołowa nagroda ministra środowiska przyznana za pracę pod tytułem *Powodziogenność rzek pod kątem bezpieczeństwa budowli hydrotechnicznych i zagrożenia powodziowego. Podstawy metodyczne*,
- 2005 – nagroda ministra środowiska za istotne osiągnięcia w dziedzinie ochrony oraz gospodarowania środowiskiem naturalnym, z uwzględnieniem działalności w obszarze gospodarki wodnej oraz hydrologii,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal Komisji Edukacji Narodowej.
Wszystkie te osiągnięcia mówią o jej niezwykłym wkładzie w naukę oraz ochronę środowiska, a także o jej ogromnym zaangażowaniu w działalność badawczą.
Niektóre publikacje
Wśród istotnych osiągnięć Marii Ozgi-Zielińskiej warto wymienić kilka kluczowych publikacji, które znacząco przyczyniły się do rozwoju wiedzy w dziedzinie hydrologii.
- Maria Ozga-Zielińska. Metody opisu i analizy systemów hydrologicznych. Prace Naukowe / Politechnika Warszawska. Budownictwo; nr 49 (1976).
- Maria Ozga-Zielińska, Jerzy Brzeziński. Hydrologia stosowana. PWN 1994. ISBN 83-01-11140-2.
- Maria Ozga-Zielińska, Jerzy Brzeziński, Bogdan Ozga-Zieliński. Zasady obliczania największych przepływów rocznych o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia przy projektowaniu obiektów budownictwa hydrotechnicznego: długie ciągi pomiarowe przepływów. Materiały Badawcze / Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Hydrologia i Oceanologia, 0239-6297; 27 (1999).
- Maria Ozga-Zielińska [et al.] Powodziogenność rzek pod kątem bezpieczeństwa budowli hydrotechnicznych i zagrożenia powodziowego: podstawy metodyczne. Materiały Badawcze / Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Hydrologia i Oceanologia, 0239-6297; 29 (2003).
Te prace odzwierciedlają głęboką wiedzę autorki oraz jej zaangażowanie w badania hydrologiczne, które są niezbędne dla zrozumienia i wykonywania projektów w inżynierii wodnej.
Przypisy
- a b Laura Radczuk. Maria Ozga-Zielińska (1930-2015). „Przegląd Geofizyczny”. LXI, s. 117-120, 2016.
- Wspomnienie zmarłych pracowników akademickich PW, Biuletyn Politechniki Warszawskiej, 24.10.2016 r.
- ''Maria Ozga-Zielińska'' [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 05.01.2016 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: ZIELIŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 31.01.2020 r.]
- Prof. dr hab. inż. Maria Wiesława Ozga-Zielińska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 30.06.2007 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Michał Julian Piotrowski | Leszek Belzyt | Józef Nusbaum-Hilarowicz | Janusz Bazydło | Kazimierz Bartoszewicz | Konrad Rudnicki | Edward Marczewski | Gabriela Pianko | Alina Myrcha | Jan Dąbrowski (archeolog) | Joanna Jurewicz | Jerzy Jaros | Maria Straszewska | Marcin Ernst | Sonia Cotelle | Andrzej Wiszniewski | Izabela Malinowska | Józef Rotblat | Wiktoria Śliwowska | Andrzej RyszkiewiczOceń: Maria Ozga-Zielińska