Konrad Maria Paweł Rudnicki, znany również jako Zemsta oraz Twardowski, urodził się 2 lipca 1926 roku w Warszawie, a swoją życiową drogę zakończył 12 listopada 2013 roku w Krakowie. Był to człowiek o bogatym dorobku naukowym oraz duchowym.
Jako polski naukowiec i duchowny, Rudnicki zasłynął jako astronom oraz profesor nauk fizycznych. Jego dokonania w tych dziedzinach są powszechnie uznawane i szanowane w kręgach akademickich. Ponadto, w czasie II wojny światowej, był aktywnym partyzantem w Gwardii i Armii Ludowej, walcząc w obronie swojej ojczyzny.
Rudnicki był również kapłanem i teologiem w Kościele Starokatolickim Mariawitów w Polsce, a jego działalność religijna obejmowała szeroki zakres. Jako antropozof, wykazywał zainteresowanie filozofią życia i duchowości, a jednocześnie będąc ekumenistą, dążył do zbliżenia między różnymi tradycjami religijnymi.
W swojej długiej karierze pełnił funkcję duszpasterza krakowskich mariawitów, gdzie poświęcił się duchowym wsparciu i prowadzeniu wiernych. Jego wkład w rozwój duchowości mariawickiej oraz jego naukowe osiągnięcia stanowią ważny element polskiej historii XX wieku.
Życiorys
Konrad Rudnicki przyszedł na świat w rodzinie o znaczącym wpływie na życie społeczne i polityczne Polski. Jego ojciec, Lucjan, był znanym działaczem ruchu robotniczego, komunistą oraz pisarzem, który współtworzył Komunistyczną Partię Robotniczą Polski i zasiadał w Sejmie PRL I kadencji. Jego matka, Maria z Szukiewiczów, była socjalistką związana z Polską Partią Socjalistyczną, gdzie współpracowała z ojcem niepodległości, Józefem Piłsudskim. Wczesne dzieciństwo Rudnickiego naznaczone było tragedią, ponieważ jego starsze rodzeństwo, Kazimierz i Elżbieta, zmarli w młodym wieku.
W roku 1939 ukończył pierwszą klasę Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie i kontynuował naukę w tajnych kompletach w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie w 1945 roku zdał maturę. W trakcie II wojny światowej, wykazał się odwagą i zaangażowaniem w pomoc Żydom; wspólnie z matką ochraniali kilku Żydów, w tym rodzinę Weintraubów, za co w styczniu 1996 roku uhonorowano go tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” oraz medalem Jad Waszem, a także honorowym obywatelstwem Izraela.
Od grudnia 1943 roku walczył w partyzantce pod pseudonimem „Twardy” w batalionie GL PPR im. gen. Józefa Bema. W czasie swojej służby wziął udział w licznych bitwach, w tym w bitwie pod Ewiną. Po 11 miesiącach walki, Rudnicki został aresztowany przez Gestapo w Jędrzejowie, jednak 14 stycznia 1945 roku, został uwolniony przez Armię Czerwoną, która wyzwoliła oboz więźniów.
Po wojnie, Konrad Rudnicki rozpoczął studia z zakresu astronomii na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie po zakończeniu nauki podjął pracę naukową. W 1965 roku dokonał wielkiego osiągnięcia, rejestrując swoją nową kometę podczas pobytu w amerykańskim Palomar Observatory. Ta kometa, oznaczona jako C/1966 T1 (Rudnicki), stała się pierwszą kometą odkrytą przez Polaka po II wojnie światowej. W 1968 roku przeszedł do Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie pracował prawie do końca życia, sprawując nawet funkcję dyrektora w latach 1984-1989. W jego badaniach dominowały tematy takie jak astronomia gwiazdowa, kosmologia oraz metodologia nauk.
Warto dodać, że Rudnicki był członkiem prezydium Komitetu Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk oraz aktywnie uczestniczył w Polskim Towarzystwie Astronomicznym i Towarzystwie Miłośników Astronomii. Mimo że w młodości był ateistą, w latach 50. przeszedł na wiarę starokatolicką i został duchownym w Kościele Starokatolickim Mariawitów, gdzie przyjął imię zakonne Maria Paweł oraz pełnił rolę administratora filii parafii w Krakowie. Wykładał również w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.
Był również antropozofem i członkiem Powszechnego Towarzystwa Antropozoficznego, a w USA pełnił funkcję kapłana w parafiach Kościoła anglikańskiego. Rudnicki pisał artykuły do własnego czasopisma religijnego „Praca nad sobą” oraz publikował w „Wolnomularzu Polskim”, pomimo że nigdy nie należał do tej organizacji. Wraz z Włodzimierzem Zonnem napisał również książkę o astronomii. W latach 80. pracując w obserwatorium astronomicznym w Castel Gandolfo, miał wyjątkowy zaszczyt odprawić „mariawicką” mszę w prywatnej kaplicy papieża Jana Pawła II.
Konrad Rudnicki zmarł 19 listopada 2013 roku i został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera LXV-8-37).
Wybrane publikacje
W poniższym zestawieniu przedstawiono wybrane prace Konrada Rudnickiego, które w znaczący sposób wpłynęły na rozwój wiedzy w dziedzinie astronomii oraz edukacji.
- Astronomia gwiazdowa (wraz z Włodzimierzem Zonnem), 1957, Warszawa: PWN,
- Astronomia, 1970, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych,
- Świat planet (wraz z T. Zbigniewem Dworakiem), 1983, Warszawa: PWN,
- Etyka z elementami filozofii: skrypt, 1999, Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Ochrony Środowiska,
- Zasady kosmologiczne, 2002, Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Ochrony Środowiska.
Ordery i odznaczenia
Konrad Rudnicki był osobą, która otrzymała liczne odznaczenia i ordery za swoje zasługi. Wśród najważniejszych wyróżnień, jakie zdobył, znajdują się:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Krzyż Partyzancki,
- Medal 40-lecia Polski Ludowej,
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
- Medal Komisji Edukacji Narodowej,
- Krzyż Armii Ludowej,
- Kombatancki Krzyż Pamiątkowy „Zwycięzcom”,
- Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki),
- Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1996).
Przypisy
- Katarzyna Myszkowska, „… myśmy nie ukrywali, […] Żydów tylko ludzi…” [dostęp 27.02.2024 r.]
- Alicja Plachówna-Vasilevska, Więcej o rodzinie Rudnickich Polscy Sprawiedliwi [dostęp 27.02.2024 r.]
- Miejsca spoczynku osób związanych z Wydziałem Fizyki UW [dostęp 27.02.2024 r.]
- Lokalizator grobów - cmentarz Rakowiecki [dostęp 27.02.2024 r.]
- Redakcja, Ks. prof. Konrad M. Paweł Rudnicki nie żyje – wspomnienia [online], ekumenizm.pl, 12.11.2013 r. [dostęp 21.11.2021 r.]
- a b Światowej sławy astronom i kapłan mariawicki poprowadzi episkopalne nabożeństwa [online], ekumenizm.pl [dostęp 21.11.2022 r.]
- Rudnicki Konrad Maria Paweł [online], gigancinauki.pl [dostęp 21.11.2022 r.]
- Najbardziej cenię siłę duchową. Z kapłanem prof. Konradem M. Pawłem Rudnickim rozmawia brat Łukasz Liniewicz [online], mariawita.pl [dostęp 07.08.2019 r.]
- Jesteśmy przede wszystkim chrześcijanami. Rozmowa z ks. prof. Konradem M. Pawłem Rudnickim [online], mateusz.pl [dostęp 07.08.2019 r.]
- a b Zmarł astronom Konrad Rudnicki [online], urania.pta.edu.pl [dostęp 15.11.2013 r.]
- Jan WiktorJ.W. Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Edward Marczewski | Gabriela Pianko | Alina Myrcha | Jan Dąbrowski (archeolog) | Anna Lewicka-Morawska | Zygmunt Gogolewski | Szymon Dickstein | Radosław Radwan-Dębski | Andrzej Jerzmanowski | Małgorzata Królikowska-Sołtan | Kazimierz Bartoszewicz | Janusz Bazydło | Józef Nusbaum-Hilarowicz | Leszek Belzyt | Michał Julian Piotrowski | Maria Ozga-Zielińska | Joanna Jurewicz | Jerzy Jaros | Maria Straszewska | Marcin ErnstOceń: Konrad Rudnicki