Sonia Cotelle

Nauka i edukacja

Sonia Cotelle, z domu Słobodkin, to postać, która została nieodłącznie związana z polską nauką. Urodziła się 19 czerwca 1896 roku w Warszawie, a swoje życie zakończyła tragicznie 18 stycznia 1945 roku w Paryżu.

Była niezwykle utalentowaną fizyczką, chemiczką oraz radiochemiczką. Jej prace naukowe skupiały się na pionierskich badaniach nad pierwiastkami radioaktywnymi. Pracowała pod kierunkiem Marii Skłodowskiej-Curie, a także jej córki Irène Joliot-Curie, co miało ogromny wpływ na jej karierę naukową.

Wkład Sonii Cotelle w rozwój wiedzy o radioaktywności jest nieoceniony. Dzięki jej badaniom, wiele aspektów dotyczących pierwiastków radioaktywnych stało się bardziej zrozumiałych, co przyczyniło się do postępu w naukach przyrodniczych.

Życiorys

Sonia Cotelle przyszła na świat w Warszawie, gdzie rozpoczęła swoją niezwykłą przygodę ze światem nauki. Ukończyła studia na Uniwersytecie Paryskim w 1922 roku, specjalizując się w chemię ogólnej, biologicznej i stosowanej. Jej kariera badawcza rozpoczęła się w 1919 roku, gdy jeszcze jako studentka podjęła współpracę z działającym od 1909 roku w Paryżu Instytutem Radowym, zwanym obecnie Institut Curie, pod kierunkiem Marii Skłodowskiej-Curie.

W latach 1924–1926 pełniła funkcję szefa działu pomiarowego w instytucie, a w kolejnych latach, między 1926 a 1927 rokiem, pracowała jako chemik na Wydziale Nauk. Jej badania skupiały się głównie na dwóch izotopach – polonie i aktynie. W ramach współpracy z Marią Curie dokonała ponownego pomiaru okresu półtrwania izotopu toru Th, który wówczas był traktowany jako odrębny jon.

W 1927 roku Sonia Cotelle została wysłana do instytutu w Pradze, gdzie prowadziła badania związane z radem. Pracowała także w miejscowości Jáchymów, znanej z wydobycia rudy uranu. Do przygotowania niewielkich próbek substancji radioaktywnych stosowała elektroforezę, co pozwalało na określenie liczby atomowej polonu przy użyciu spektroskopii rentgenowskiej.

Niestety, w tym samym roku nastąpił tragicznym wypadek – Cotelle wchłonęła dużą dawkę polonu, co mogło się zdarzyć podczas pipetowania roztworu lub w kontakcie z nim na twarzy. Wkrótce po tym zaczęła odczuwać poważne bóle brzucha oraz zaczęła tracić włosy. Choć udało jej się wyjść z kryzysu zdrowotnego, ostatecznie zmarła w wieku 48 lat, prawdopodobnie z powodu skutków napromieniowania spowodowanego pracą z polonem.

O tej tragicznej sytuacji informowała Irène Joliot-Curie w liście do swojej matki, podnosząc również konieczność pomiaru stężenia polonu w powietrzu, sugerując, że to właśnie te badania mogły być źródłem dolegliwości Soni. To zdarzenie stanowiło pierwszą przesłankę do zrozumienia zagrożenia, jakie niesie promieniowanie jonizujące dla zdrowia.

Na początku 1936 roku Cotelle powróciła z Czechosłowacji do Instytutu Radowego, gdzie dołączyła do zespołu Marie Curie, który liczył około czterdziestu badaczy z piętnastu różnych narodowości. W 1938 roku pracowała pod okiem Jeana Perrina, współpracując z Yvette Cauchois oraz Horią Hulubei. Była również asystentką André-Louis Debierne i Irène Joliot-Curie. Cotelle brała aktywny udział w badaniach z Marguerite Perey, która w 1939 roku odkryła frans, uznawany za najbardziej reaktywny metal alkaliczny.

Wszystkie te osiągnięcia nie zdołały jednak uchronić ją przed tragicznym losem – zmarła w 1945 roku.

Wybrane prace naukowe

W dorobku naukowym Soni Cotelle można znaleźć wiele interesujących publikacji. Jednym z jej znanych dzieł jest artykuł zatytułowany:

– M Pierre Curie, M S. Cotelle. Sur la vie moyenne de l’ionium. „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences”. 190, s. 1289-1292, 1930. [dostęp 2019-07-23]. (fr.)

Przypisy

  1. a b c AitziberA. Lopez AitziberA., Sonia Cotelle: una vida para la ciencia, una muerte debida a la ciencia… [online], Mujeres con ciencia, 27.07.2017 r. [dostęp 20.07.2019 r.]
  2. H. KenjiH.K. Yoshihara H. KenjiH.K., The dawn of radiochemistry in Japan, „Radiochimica Acta”, 100 (8-9), 2012, s. 523–527, DOI: 10.1524/ract.2012.1954.
  3. SorayaS. Boudia SorayaS., An Inspiring Laboratory Director. Marie Curie and Women in Science, „Chemistry International”, 33 (1), 2011, s. 12-15 [dostęp 23.07.2019 r.]
  4. M.M. Yamada M.M., Dr. Nobuo Yamada's whole life, dead due to his radioactive studies at the Radium Institute (Part 2): in celebration of the 100-year anniversary of the discovering radium, 1898-1998, „Yakushigaku Zasshi”, 34 (1), 1999, s. 29–34, PMID: 11623967 [dostęp 26.07.2019 r.]
  5. KeikoK. Kawashima KeikoK., Nobuo Yamada(1896-1927) - Marie Curie's First Japanese Disciple [online], www.ne.jp [dostęp 26.07.2019 r.]
  6. Jachymov – historie. www.mestojachymov.cz. [dostęp 23.07.2019 r.]
  7. Yamada et Cotelle sont les premières victimes connues d'empoisonnement au polonium. Dissident-media.org. [dostęp 23.07.2019 r.]
  8. Dans les laboratoires de chimie. Musée Curie. [dostęp 20.07.2019 r.]
  9. Quelques portraits de l'exposition. Musée Curie. [dostęp 20.07.2019 r.]
  10. a b Richard F.R.F. Mould Richard F.R.F., 110 rocznica odkrycia polonu, „Nowotwory. Journal of Oncology”, 58 (5), 2008, s. 401-404 [dostęp 23.07.2019 r.]

Oceń: Sonia Cotelle

★★★★★
Średnia ocena:4.58 Liczba ocen:21