Ludwik Witold Rajchman, urodzony 1 listopada 1881 roku w Warszawie, pozostaje w pamięci jako wybitny polski bakteriolog oraz społeczny działacz o żydowskich korzeniach. Jego życie zakończyło się 13 lipca 1965 roku w Chenu, gdzie pozostawił po sobie niezatarte ślady w historii medycyny i działalności humanitarnej.
Rajchman był jednym z kluczowych założycieli UNICEF, organizacji, która do dziś wspiera dzieci w najtrudniejszych warunkach na całym świecie. Jego zaangażowanie w kwestie zdrowia publicznego i pomoc społeczną miało istotny wpływ na rozwój polityk ochrony zdrowia.
Oprócz działalności naukowej, Rajchman był również związany z wolnomularstwem, co dodatkowo podkreśla jego wpływ na różne aspekty życia społecznego i kulturalnego swojego czasu.
Wczesne życie i edukacja
Ludwik Rajchman był synem Aleksandra oraz Melanii, których można zaliczyć do rodzin o istotnym wpływie na jego życie. Ukończył III Gimnazjum w Warszawie w roku 1900, co było jednym z kluczowych etapów jego wczesnej edukacji.
Rajchman zaangażował się w działania Polskiej Partii Socjalistycznej, co świadczy o jego zaangażowaniu w życie polityczne. Po dramatycznych wydarzeniach, które miały miejsce w marcu 1905 roku, kiedy to doszło do masakry robotników folwarcznych w Łaniętach, Ludwik wydał odezwę wzywającą do strajków w sektorze rolnym. Odezwa ta była współautorstwa znanych działaczy takich jak Konstanty Krzeczkowski, Stefan Wolff oraz Stefan Julian Brzeziński, który był współzałożycielem Polskiego Związku Ludowego.
Rajchman podjął się trudnego zadania przemycenia tej odezwy z Krakowa do Królestwa Polskiego, co potwierdza jego determinację oraz odwagę w dążeniu do sprawiedliwości społecznej. Po rozłamie w PPS na IX zjeździe w Wiedniu w 1906 roku, przystąpił do frakcji PPS-Lewicy. Jego działalność w czasie rewolucji 1905 roku przyniosła mu jednak konsekwencje, gdyż został aresztowany. Po czteromiesięcznym pobycie w więzieniu, Rajchman odzyskał wolność dzięki wsparciu finansowemu ze strony teściów.
W wyniku zagrożenia musiał opuścić Królestwo Polskie, udając się do Kazania, gdzie podjął kroki w celu nostryfikacji swojego dyplomu lekarskiego. Z biegiem czasu, w latach 1907–1909 odbył studia w Instytucie Pasteura w Paryżu, co z pewnością wzbogaciło jego wiedzę i doświadczenie w dziedzinie medycyny. W 1919 roku po jego powrocie do Polski, zorganizował Państwowy Centralny Zakład Epidemiologiczny w Warszawie, który później przemianowano na Państwowy Zakład Higieny, a Ludwik Rajchman objął stanowisko pierwszego dyrektora tej instytucji.
Emigracja i działania za granicą
W okresie 1920–1921 Ludwik Rajchman odegrał kluczową rolę jako współorganizator Komisji Epidemiologicznej Ligi Narodów, co miało duże znaczenie dla zdrowia publicznego na arenie międzynarodowej.
Następnie, w latach 1929 oraz 1930–1931, spędził czas w Chinach, gdzie pełnił funkcję doradcy medycznego u boku ważnych postaci, takich jak Czang Kaj-szek oraz Song Ziwen. Jego działania w tej roli miały na celu poprawę stanu zdrowia w tym kraju.
Od 1931 do 1939 Rajchman był ekspertem Narodowej Rady Ekonomicznej do Spraw Odbudowy Chin, co wskazuje na jego zaangażowanie w rozwój gospodarczego i społecznego tego narodu.
Dodatkowo, w latach 1940–1943, działał jako doradca Song Ziwena, który wówczas był specjalnym przedstawicielem Chin w Stanach Zjednoczonych, co umożliwiło mu dalszą działalność na międzynarodowej scenie zdrowia i polityki.
Dziedzictwo
Był pomysłodawcą i współzałożycielem UNICEF – Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci, który znacząco wpłynął na poprawę jakości życia najmłodszych. Dzięki jego wizjonerskim inicjatywom, w latach 1948–1951 przeprowadzono około 30 milionów badań lekarskich w 22 różnych krajach, a także dostarczono 17 milionów szczepionek przeciwko gruźlicy. To ogromny wkład w zdrowie dzieci na całym świecie.
W marcu 2018 roku powstała Fundacja na rzecz Polskiej Młodzieży im. Ludwika Rajchmana, która ma na celu wspieranie młodych ludzi w ich dążeniach do sukcesów zawodowych oraz akademickich. Fundacja dokonuje tego poprzez zniesienie barier finansowych i oferowanie pomocy merytorycznej, co jest niezwykle ważne w obecnych czasach.
Ludwik Rajchman był również dumnym ojcem informatyka Jana Rajchmana oraz dziadkiem znanego matematyka Michała Ludwika Balińskiego. Co więcej, był pradziadkiem utalentowanej pisarki Marty Balińskiej, która nie tylko kontynuuje rodzinne tradycje, ale również poświęciła czas na stworzenie biografii swojego pradziadka, która spotkała się z przychylnym odbiorem.
W jego rodzinie znajdziemy także wybitne postacie – jego siostrą była Helena Radlińska, uznawana za znakomitą pedagog, a bratem Aleksander Rajchman, uznawany za znakomitego matematyka. Cała rodzina przyczyniła się do różnych dziedzin nauki i kultury, tworząc niezwykle inspirujący rodowód.
Przypisy
- Masoni: Towarzysze i zegarmistrzowie. s. newsweek.pl. [dostęp 15.12.2021 r.]
- Historia | Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny [online], web.archive.org, 14.07.2018 r. [dostęp 21.04.2019 r.]
- Polski naukowiec współzałożycielem UNICEF / Aktualności / O nas / UNICEF Polska – pomagamy dzieciom [online], www.unicef.pl [dostęp 17.06.2019 r.]
- Mikołaj M. Gliński, Biografia Ludwika Rajchmana po latach po polsku [online], Culture.pl [dostęp 17.06.2019 r.]
- Henryk H. Korczyk, Ludwik Witold Rajchman [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 22.11.2019 r.]
- Ludwik Rajchman Foundation » Patron [online], rajchman.org [dostęp 21.04.2019 r.]
- SĘP, Forpoczty masonerii w Polsce, „Myśl Narodowa” 1933 nr 30, s. 345.
- Rewolucja 1905 „Strajki rolne – to słuszna broń”. rewolucja1905.pl. [dostęp 20.07.2015 r.]
- a b c Ludwik Witold Rajchman. www.ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 20.07.2015 r.]
- Balińska 2012, s. 60.
- Balińska 2012, s. 7.
- Balińska 2012, s. 33.
- Krajowy Rejestr Sądowy.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 630 „za zasługi na polu narodowem i humanitarnem”.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jerzy Morawski (muzykolog) | Maria Wierzbicka | Mieczysław Dworczyk | Tomasz Piotr Kamiński | Barbara Sudnik-Wójcikowska | Maksymilian Heilpern | Hjalmar Uggla | Andrzej Blikle | Władysław Natanson | Teresa Lelińska | Anna Bartczak | Stanisław J. Paprocki | Adam Wielomski | Jacek Kubissa | Robert Rządca | Zbigniew Wójcik (historyk) | Agnieszka Fihel | Jerzy Pysiak | Jacek Baranowski (fizyk) | Andrzej BurasOceń: Ludwik Rajchman