Czesław Zakaszewski, urodzony 19 lipca 1886 roku w Warszawie, był wybitnym polskim inżynierem hydrotechniką, którego specjalizacja skupiała się przede wszystkim na melioracjach.
Jego wkład w dziedzinę hydrotechniki był istotny, a działalność zawodowa przyniosła wiele korzyści zarówno w zakresie rozwoju infrastruktury wodnej, jak i ochrony środowiska.
Zmarł 2 lutego 1959 roku w tej samej miejscowości, w której się urodził, pozostawiając po sobie trwały ślad w polskiej inżynierii.
Życiorys
Czesław Zakaszewski, który przyszedł na świat 19 lipca 1886 roku w Warszawie, był synem Apolinarego (zm. 1925) i Marii z Poradowskich (1861–1940). W wieku szesnastu lat, w 1904 roku, ukończył Państwową Szkołę Realną w Warszawie. Po zakończeniu nauki, przez dwa lata pracował jako guwerner w terenie. W 1906 roku rozpoczął edukację w Szkole Mechaniczno-Technicznej Wawelberga i Rotwanda, gdzie przez trzy lata asystował profesorowi Wiktorowi Biernackiemu, specjalizującemu się w wykładach z fizyki. Po zakończeniu nauki w 1910 roku, podjął studia na wydziale technicznym uniwersytetu w Lille, gdzie w 1912 roku uzyskał tytuł inżyniera elektryka.
Po powrocie do Warszawy, Czesław Zakaszewski zaczął pracę w firmie melioracyjnej A. Ponikowskiego i E. Ostrowskiego, która później została przekształcona w Stołeczne Towarzystwo Budowlane i Melioracyjne. Z początku pełnił funkcję kierownika robót, jednak w 1915 roku awansował na dyrektora technicznego, co zajmował aż do 1937 roku. Równolegle z działalnością zawodową prowadził działalność pedagogiczną, wykładając miernictwo oraz meliorację w organizowanych przez Ministerstwo Przemysłu i Rolnictwa Kursach Przemysłowo-Rolniczych. Uczył również w Towarzystwie Kursów Naukowych na Wydziale Rolnym, które w 1918 roku zmieniło nazwę na Wolna Wszechnica Polska.
W 1927 roku Zakaszewski rozpoczął pracę na Politechnice Warszawskiej, gdzie prowadził zarówno ćwiczenia, jak i wykłady dotyczące melioracji rolnych. W 1930 roku został wykładowcą Studium Rolniczego działającego przy Uniwersytecie Poznańskim. Wysoka jakość jego wykładów doprowadziła do przyznania mu tytułu inżyniera hydrotechnika przez Radę Wydziału Inżynierii Politechniki Warszawskiej. W 1937 roku, z uwagi na rosnące znaczenie jego działalności edukacyjnej, zakończył współpracę z Stołecznym Towarzystwem Budowlanym i Melioracyjnym.
Po wybuchu II wojny światowej, pozostał w Warszawie i od października 1939 roku pracował jako inżynier melioracyjny w Urzędzie Gospodarki Wodnej. W marcu 1940 roku uzyskał zezwolenie na pracę jako nauczyciel, prowadząc zajęcia związane z melioracją w różnych instytucjach, takich jak Państwowa Szkoła Miernicza, Liceum Wodno-Melioracyjne oraz Liceum Rybackim. Angażował się również w konspiracyjną pracę naukową, pisząc „Podręcznik melioracji podstawowych”, którego rękopis uległ zniszczeniu podczas powstania warszawskiego.
Po zakończeniu walk powstańczych, Zakaszewski ewakuował się do Sochaczewa, gdzie pracował jako prywatny nauczyciel. W marcu 1945 roku, po powrocie do Warszawy, wziął aktywny udział w uruchamianiu Wydziału Inżynierii Politechniki Warszawskiej. W latach 1945-1949 pełnił funkcję radcy w Głównym Urzędzie Planowania Przestrzennego przy Ministerstwie Odbudowy. W 1946 roku objął kierownictwo Katedry Melioracji Rolnych, a dwa lata później został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Od 1949 roku pełnił funkcję rzeczoznawcy w Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, a także stał się członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
W 1950 roku przyjął nominację na członka Państwowej Rady Ochrony Przyrody, a dwa lata później wszedł w skład Komitetu Gospodarki Wodnej przy Polskiej Akademii Nauk oraz do Rady Naukowo-Technicznej Ministerstwa Rolnictwa. Po śmierci prof. Leona Staniewicza w 1953 roku, Zakaszewski został kierownikiem Katedry Gleboznawstwa. Równocześnie w 1954 roku rozpoczął prowadzenie wykładów na Katedrze Geodezji i Kartografii, a w 1957 roku powołano go na rzeczoznawcę w Ministerstwie Żeglugi i Gospodarki Wodnej. Zespół badaczy pod jego przewodnictwem sporządził pierwszy w historii bilans wodny Górnego Śląska, a profesor był także autorem wielu instrukcji do bilansów wodno-gospodarczych.
Zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 248-2-1). Materiały archiwalne związane z Czesławem Zakaszewskim można znaleźć w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-72.
Publikacje
Prof. Czesław Zakaszewski jest znanym autorem, który dzielił się swoją wiedzą poprzez szereg publikacji w różnorodnych czasopismach branżowych. Jego teksty można znaleźć w takich periodykach jak „Gospodarka Wodna”, „Inżynieria Rolna”, „Życie Gospodarcze” oraz „Przegląd Melioracyjny”.
W ramach swojej twórczości literackiej, Zakaszewski napisał także liczne prace naukowe, wśród których szczególnie wyróżniają się:
- Podręcznik melioracji rolnych (tom pierwszy – 1931, tom drugi – 1935),
- Własną pracą (1933),
- Zagadnienie melioracji rolniczych w Polsce (1938),
- Melioracje rolne (tom pierwszy – 1948, tom drugi – 1954).
Ordery i odznaczenia
Czesław Zakaszewski został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami za swoje zasługi. Poniżej przedstawiono najważniejsze z nich:
- krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1956 roku,
- złoty krzyż zasługi, otrzymany w 1938 roku,
- medal z okazji 10-lecia Polski Ludowej, nadany 19 stycznia 1955 roku.
Przypisy
- Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 23.02.2024 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: CZESŁAW ZAKASZEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 03.12.2021 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: APOLINARY ZAKASZEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 03.12.2021 r.]
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939 r., s. 356. [dostęp 03.12.2021 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Jan Werner (inżynier) | Jan Rutkiewicz (urbanista) | Stefan Ołdak | Wacław Krzyżanowski (architekt) | Edward Szwarcsztajn | Mieczysław Madejski | Anna Trykozko | Louis-Christophe Zaleski-Zamenhof | Witold Pleskacz | Marek Roman | Józef Więckowski | Piotr Szymaniak | Robert Rowiński (1935–2020) | Witold Rychter | Wiktor Rudnicki | Leonard Schmidtner | Marek Dietrich | Andrzej Strachocki | Julian Ginsbert | Zdzisław ParszewskiOceń: Czesław Zakaszewski