Jerzy Satanowski

---

Życiorys

Jerzy Satanowski jest synem Roberta Satanowskiego (1918–1997). Ukończył studia z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu w roku 1972. Już w latach 60. zadebiutował na scenie muzycznej jako członek grupy rockowej „Następcy”, gdzie pełnił rolę wokalisty i gitarzysty, a także był autorem kompozycji. Co ciekawe, w okresie działalności w tym zespole, z kolegami zgłosił się do wojska jako ochotnik do walki w Wietnamie po stronie Wietkongu, co po latach określił jako „żart”. Ostatecznie nikt z 68 ochotników z Wielkopolski, a także z całej Polski, nie został wysłany na tę wojnę.

Początek lat 70. przyniósł mu współpracę z Edwardem Stachurą, co zaowocowało powstaniem utworów, które zyskały kultowy status wśród młodego pokolenia. Przykładem jest płyta „Życie to nie teatr”, na której piosenki Stachury są wykonane przez Jacka Różańskiego w jego aranżacjach. Satanowski jest również znanym kompozytorem piosenek aktorskich, które są często związane z tekstami Agnieszki Osieckiej, Jonasza Kofty oraz Jana Wołka, a jego utwory wykonują takie osobistości jak Krystyna Janda, Piotr Fronczewski, Hanna Banaszak, Ewa Błaszczyk oraz Piotr Machalica. Nierzadko sam wykonuje część tych utworów.

W latach 70. XX wieku nawiązał współpracę z poznańskim Teatrem Nowym, gdzie pod kierunkiem Izabelli Cywińskiej stworzył spektakl „Miłość, czyli życie…” inspirowany poezją Stachury. Pracował także z Maciejem Prusem, realizując inscenizacje „Operetki” Witolda Gombrowicza w Teatrze Dramatycznym w Warszawie w 1976 roku oraz z Januszem Wiśniewskim, gdzie odpowiedzialny był za takie sztuki jak „Balladyna”, „Panopticum a la Madame Tussaud” oraz „Koniec Europy” i wiele innych.

W swoim dorobku artystycznym wyreżyserował takie spektakle jak: „Decadance” (1987), „Nie żałuję” według Agnieszki Osieckiej (1997), „Stachura, czyli list do pozostałych” (2008), „Tuwim dla dorosłych” (2011) oraz „Biała Lokomotywa” do słów Edwarda Stachury (2013). Ponadto, przez wiele lat był jurorem na Ogólnopolskich Spotkaniach Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” w Olsztynie, biorąc aktywny udział w organizacji i realizacji głównych koncertów tych wydarzeń.

W okresie 2018–2020 pełnił funkcję kierownika artystycznego Teatru Miejskiego w Lesznie.

Dyskografia (wybór)

Przedstawiamy wybrane dzieła Jerzego Satanowskiego, które pokazują jego niezwykły talent oraz wkład w polską muzykę i literaturę. Oto lista jego najważniejszych projektów:

• Życie to nie teatr – Jacek Różański w piosenkach Edwarda Stachury i Jerzego Satanowskiego,
• Wrzeciono czasu i inne wrzeciona – muzyka z filmów oraz spektakli,
• Dziękuję za świat. Agnieszka Osiecka, Jerzy Satanowski,
• Zanim będziesz u brzegu. Jerzy Satanowski, Hanna Banaszak, Mirosław Czyżykiewicz – wydawnictwo Polskiego Radia,
• Satanorium – gala Przeglądu Piosenki Aktorskiej 2002 (wznowienie 2011 r.),
• Konie narowiste: koncert ku pamięci Włodzimierza Wysockiego w 25 rocznicę śmierci. XXXII Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe „Śpiewajmy Poezję”,
• Dancing – muzyka ze spektaklu zrealizowanego w Teatrze „Polonia”,
• Koncert o pani O – piosenki Agnieszki Osieckiej z Andrzejem Poniedzielskim w tle. Koncert laureatów Ogólnopolskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” z lat 1997–2007,
• Tuwim dla dorosłych (Teatr Muzyczny „Roma”),
• Biała lokomotywa / Na błękicie jest polana. Edward Stachura, Jerzy Satanowski (2012),
• 100 piosenek. Antologia (wyd. MTJ Agencja Artystyczna, 27 czerwca 2016) – pięciopłytowa kompilacja.

Każde z tych wydawnictw odzwierciedla jego zróżnicowany dorobek muzyczny i literacki, pokazując wyjątkowe połączenie słowa i melodii.

Piosenki z muzyką Jerzego Satanowskiego (wybór)

Wśród najciekawszych utworów muzycznych Jerzego Satanowskiego, znajdziemy wiele znakomitych piosenek, które zyskały popularność dzięki pięknym tekstom i wykonaniu przez utalentowanych artystów. Oto selekcja utworów, które wyróżniają się na tle jego dorobku:

• – Absztyfikanci grubej Berty (sł. Julian Tuwim, wyk. Joanna Lewandowska, Magdalena Piotrowska, Anna Sroka, Jacek Bończyk, Arkadiusz Brykalski, Jan Janga-Tomaszewski),
• – Apetyt na życie (sł. Jan Wołek, wyk. m.in. Hanna Śleszyńska i Mirosław Czyżykiewicz),
• – Ciśnienie (sł. Jan Wołek, wyk. Jolanta Kaczmarek),
• – Czy warto (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Jacek Różański, Piotr Machalica),
• – Dancing (sł. Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, wyk. Krystyna Janda),
• – Gorzkie wino samotnych (sł. Jonasz Kofta, wyk. Jacek Różański),
• – Insekty (sł. Jan Wołek, wyk. m.in. Mirosław Baka, Zbigniew Zamachowski),
• – Już jest za późno (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Ewa Błaszczyk, Piotr Fronczewski, Piotr Machalica),
• – Kto tam u Ciebie jest? (sł. Agnieszka Osiecka, wyk. m.in. Ewa Błaszczyk),
• – Kustosz (sł. Jan Wołek, wyk. Joanna Jeżewska, Piotr Machalica),
• – Małe jasne (sł. Jonasz Kofta, wyk. Ewa Błaszczyk),
• – Mgły opadły (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Jacek Różański, Piotr Machalica),
• – Moc (sł. Jan Wołek, wyk. Jolanta Kaczmarek),
• – Nie rozdziobią nas kruki / Ruszaj się Bruno (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Piotr Fronczewski, Jacek Różański, Mirosław Baka),
• – Niespodziewany koniec baśni (sł. Jan Wołek, wyk. Jolanta Kaczmarek),
• – Nie żałuję (sł. Agnieszka Osiecka, wyk. Ewa Błaszczyk),
• – Odwrót (sł. Jan Wołek, wyk. Joanna Lewandowska),
• – Orszaki, Dworaki (sł. Agnieszka Osiecka, wyk. Ewa Błaszczyk),
• – Para nasycona (sł. Jan Wołek, wyk. m.in. Jolanta Kaczmarek, duet Hanna Banaszak i Mirosław Czyżykiewicz, duet Stanisława Celińska i Marian Opania),
• – Peru (sł. Jonasz Kofta, wyk. Ewa Błaszczyk),
• – Pierdolnięci dekadenci (sł. Jan Wołek, wyk. m.in. Marian Opania),
• – To nasze ostatnie bolero (sł. Agnieszka Osiecka, wyk. Adrianna Biedrzyńska),
• – Ulica japońskiej wiśni (sł. Agnieszka Osiecka, wyk. Barbara Dziekan),
• – Wietrzenie (sł. Jan Wołek, wyk. Jolanta Kaczmarek),
• – Wołanie Eurydyki (sł. Jonasz Kofta, wyk. Hanna Banaszak),
• – Zanim będziesz u brzegu (sł. Jan Kochanowski, wyk. duet Hanna Banaszak i Mirosław Czyżykiewicz),
• – Zobaczysz (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Ewa Błaszczyk, Piotr Machalica, Jerzy Satanowski),
• – Życie to nie teatr (sł. Edward Stachura, wyk. m.in. Jacek Różański, Mirosław Czyżykiewicz, Piotr Machalica).

Jerzy Satanowski to wyjątkowy kompozytor, którego twórczość doskonale oddaje ducha polskiej muzyki. Jego utwory łączą w sobie różnorodne emocje, co sprawia, że każdy z wymienionych utworów jest niepowtarzalnym dziełem sztuki.

Filmografia

Jerzy Satanowski to znakomity kompozytor, który stworzył muzykę do wielu filmów oraz seriali telewizyjnych. Jego twórczość obejmuje takie dzieła jak:

• Baryton (reż. Janusz Zaorski, 1984),
• Dom wariatów (reż. Marek Koterski, 1984),
• Kobieta w kapeluszu (reż. Stanisław Różewicz, 1984),
• Jezioro Bodeńskie (reż. J. Zaorski, 1985),
• Siekierezada (reż. Witold Leszczyński, 1985),
• Magnat (reż. Filip Bajon, 1986),
• Schodami w górę, schodami w dół (reż. Andrzej Domalik, 1988),
• Wszystko, co najważniejsze (reż. Robert Gliński, 1992),
• Wrzeciono czasu (reż. Andrzej Kondratiuk, 1995),
• Dzień świra (reż. M. Koterski, 2002),
• serial Ekstradycja (reż. Wojciech Wójcik, 1995-1997),
• serial Boża podszewka (reż. Izabella Cywińska).

Nagrody i odznaczenia

Jerzy Satanowski zdobył wiele prestiżowych nagród i odznaczeń w trakcie swojej kariery artystycznej. Oto przegląd jego osiągnięć:

• 1979 – Opole, V Opolskie Konfrontacje Teatralne – przyznanie nagrody za muzykę do przedstawienia „Noc listopadowa” Stanisława Wyspiańskiego, reżyserowanego przez Macieja Prusa w Teatrze Dramatycznym w Warszawie,
• 1980 – Wrocław, XXI Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych – nagroda za muzykę do „Operetki” Witolda Gombrowicza w warszawskim Teatrze Dramatycznym,
• 1980 – VI Opolskie Konfrontacje Teatralne – otrzymanie nagrody za muzykę do spektaklu „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku oraz „Dziadów” Adama Mickiewicza w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku,
• 1983 – Grand Prix oraz Nagroda Publiczności dla „Panopticum a’la Madame Tussaud” i „Końca Europy” w reżyserii Janusza Wiśniewskiego na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „BITEF” w Belgradzie,
• 1984 – ponowne zdobycie Grand Prix oraz Nagrody Publiczności dla „Panopticum a’la Madame Tussaud” i „Końca Europy” na Festiwalu Teatru Narodów w Nancy,
• 1985 – podczas Edinburgh Festival Fringe w Edynburgu, nagroda Fringe First za „Końca Europy”,
• 1986 – kolejna nagroda Fringe First na Edinburgh Festival Fringe za „Modlitwę chorego przed nocą”,
• 1986 – XXIII Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu – główna nagroda za koncert piosenki aktorskiej i kabaretowej „To nic, że to sen” w wykonaniu Edyty Geppert,
• 1988 – na 13. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – nagroda za muzykę do filmu „Schodami w górę, schodami w dół” w reżyserii A. Domalika,
• 1995 – 20. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – nagroda za muzykę do filmu „Wrzeciono czasu” w reżyserii A. Kondratiuka,
• 2004 – odznaczenie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla kultury polskiej,
• 2005 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, przyznany 19 października 2005 (nr 211/2005),
• 2012 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego,
• 2012 – Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” w Sopocie – Nagroda Główna za najlepszą muzykę i opracowanie muzyczne spektaklu „Skarpetki, opus 124”,
• 2017 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w dziedzinie muzyki, przyznany 11 grudnia 2017 oraz wręczony 17 lutego 2018,
• 2021 – Maska Malty na Festiwalu Malta,
• 2023 – Grand Prix Komeda za Całokształt Twórczości podczas 12. Festiwalu Filmowego im. Krzysztofa Komedy „Grand Prix” w Ostrowie Wielkopolskim.

---

Oceń: Jerzy Satanowski

---