Barbara Konarska, ur. 7 października 1942 roku w Warszawie, a zm. 15 grudnia 2022 roku w Gdańsku, to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiej sztuki. Była wybitną malarką, która tworzyła w różnych technikach artystycznych, takich jak malarstwo sztalugowe, grafika artystyczna oraz malarstwo użytkowe i ścienne.
Przez wiele lat prowadziła pracę dydaktyczną, angażując w swoje działania dzieci i młodzież w swojej własnej pracowni artystycznej. Działała na rzecz rozwoju sztuki oraz edukacji artystycznej, przekazując swoją pasję i wiedzę młodszym pokoleniom. Od 1962 roku Barbara Konarska mieszkała i pracowała w Gdańsku, gdzie jej twórczość zyskała uznanie.
Jako członkini Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP) od 1969 roku, aktywnie uczestniczyła w życiu artystycznym kraju, a także była związana z grupą artystyczną „Grupa Kołobrzeg”, która zdobyła międzynarodowe uznanie za swoją twórczość.
Interesującym aspektem jej życia jest to, że córką Barbary Konarskiej jest Hanna Ścisłowska, również artystka, która kontynuuje rodzinne tradycje w sztuce.
Życiorys
Barbara Konarska, urodzona w rodzinie szlacheckiej, jest córką Roberta Franciszka Konarskiego oraz Zofii Marii Konarskiej, z domu Miecznikowskiej. Jej edukacja rozpoczęła się w 1959 roku, kiedy to ukończyła II Liceum Ogólnokształcące im. M. Konopnickiej w Radomiu. Następnie, w 1960 roku, zakończyła naukę w Liceum Ogólnokształcącym w Kołobrzegu.
W 1962 roku z najwyższą lokatą dostała się do Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, dziś znanej jako Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku. Ukończyła tę uczelnię oraz Studium Pedagogiczne w 1968 roku, studiując na wydziale malarstwa i grafiki pod opieką takich profili jak Krystyna Łada-Studnicka, Kazimierz Śramkiewicz, Stanisław Borysowski, Adam Haupt, Włodzimierz Łajming oraz Witold Frydrych.
Otrzymała osobistą nagrodę od profesori Kazimierza Śramkiewicza za swoje osiągnięcia w dziedzinie rysunku już na I roku studiów. Dyplom oraz tytuł magistra sztuki uzyskała w 1968 roku, prezentując pracę dyplomową zatytułowaną „Wychowanie przez sztukę”, którą zrealizowała pod kierunkiem prof. Witolda Frydrycha oraz prof. Krystyny Łady-Studnickiej.
W 1982 roku, dzięki swoim uzdolnieniom, została stypendystką Ministra Kultury i Sztuki. Kobieta aktywnie angażowała się w aukcje charytatywne, które miały na celu wsparcie dzieci autystycznych oraz osób upośledzonych i kalekich.
Twórczość
Barbara Konarska to artystka, która osiągnęła znaczącą pozycję w dziedzinie portretystyki. Specjalizowała się w malarstwie, często tworząc swoje dzieła w warsztacie artystycznym. W dorobku ma licz nie tylko klasyczne portrety, ale również karykatury, które powstały w jej wczesnym okresie twórczym. Oprócz malowania, zajmowała się także projektowaniem plansz, neonów oraz aranżacjami wnętrz. Jej prace obejmowały również plakaty, grafiki użytkowe i ilustracyjne. Konarska współpracowała z wieloma znanymi osobami, w tym z prof. Adamem Zychem, dla którego stworzyła ilustracje do tekstów poetyckich.
W 2008 roku artystka wykonała nowatorskie suknie z papieru na szczególny pokaz mody, który towarzyszył I Biennale Grafiki Cyfrowej w Muzeum Miasta Gdyni. Tworzyła również portrety o tematyce historycznej, w tym wizerunki żołnierzy wyklętych, takich jak Hieronim Dekutowski oraz duchownych, w tym bł. ks. kmdr ppor. Władysława Miegonia, którego portret powstał w Kościele Garnizonowym Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Gdańsku. Współpraca z kurią gdańską zaowocowała portretem arcybiskupa Sławoja Głódzia, a ona sama stworzyła obraz Matki Bożej Różańcowej do ołtarza głównego gotyckiego kościoła w Kmiecinie pod wezwaniem św. Jadwigi Królowej.
W swoich dziełach artystka podejmuje istotne tematy dotyczące ludzkiej egzystencji, refleksji nad naturą i upływem czasu. Jej malarstwo ewoluowało, obejmując różnorodne style, w końcu jednak skupiła się na surrealizmie oraz realizmie, zwłaszcza w zakresie portretów. W obrazach Konarskiej istotnymi elementami są tajemniczość i niedopowiedzenie, a wiele z jej dzieł ma zabarwienie erotyczne, przeinaczając jednocześnie rzeczywistość.
Barbara Konarska w swoich obrazach dotyka problemu „układania się” człowieka z samym sobą. Pragnie ona w tym, tak ogromnie złożonym, skomplikowanym i niejasnym świecie zachować „ja” i zaznaczyć własną indywidualność, odrębność, niepowtarzalność i prywatność.
— prof. Adam A. Zych, „Humanitas, czyli człowieczeństwo”, Przegląd Świętokrzyski, 1995
Jej debiut wystawowy miał miejsce w 1975 roku podczas wydarzenia pod tytułem „Twórczość Kobiet Plastyczek”, które zorganizowane zostało przez Muzeum Narodowe w Gdańsku. Następnie w 1978 roku zdobyła Grand Prix na I Prezentacji Portretu Współczesnego w Radomiu za wyjątkowy tryptyk autoportretów. Artystka miała na koncie 20 indywidualnych wystaw, które odbyły się w renomowanych miejscach jak Galeria Profile w Gdyni, oraz w miastach takich jak Berlin, Chicago, a także zielona Góra i Sopot.
Poza wystawami indywidualnymi brała również udział w wielu krajowych i międzynarodowych wydarzeniach artystycznych, w tym w znanych galeriach takich jak Zachęta i Muzeum Niepodległości w Warszawie. W 2004 roku uczestniczyła w wystawie „Film i filmowcy w rysunku satyrycznym” podczas festiwalu filmowego w Gdyni, gdzie zaprezentowała kilka swoich karykatur. Równocześnie prowadziła wykłady na temat sztuki, jak również była członkiem jury prestiżowych konkursów artystycznych.
W 2021 roku jej prace znalazły się na jubileuszowej wystawie z okazji 25-lecia Stowarzyszenia Promocji Artystów Wybrzeża Era-Art. W encyklopedii Cambridge (Anglia) opublikowano również krótką biografię artystki. Dzieła Barbary Konarskiej są przechowywane w zbiorach muzeów oraz w prywatnych kolekcjach na całym świecie, obejmujących m.in. Niemcy, Włochy, USA, Anglię, Francję, Australię, Holandię, Finlandię, Nową Zelandię oraz Kanadę.
Artystka zmarła 15 grudnia 2022 roku i została pochowana na Cmentarzu Centralnym „Srebrzysko” w Gdańsku 20 grudnia 2022 roku, w rejonie XI, w kwaterze urnowej.
Wybrane wystawy indywidualne
Barbara Konarska, uznawana za znaczącą postać w polskiej sztuce, miała na swoim koncie wiele indywidualnych wystaw, które w doskonały sposób oddają jej artystyczną wizję oraz wrażliwość. Poniżej przedstawiamy kluczowe wystawy, które miały miejsce w różnych miastach Europy oraz Stanach Zjednoczonych.
- 1980 – Wystawa malarstwa, BWA w Sopocie oraz Galeria Sień Gdańska – siedziba ZPAP, Gdańsk,
- 1983 – „Autoportrety”, Dom Esterki-Dom Gaski- Galeria E (Biuro Wystaw Artystycznych) – Radom,
- 1991 – Malarstwo, Ratusz Staromiejski, Gdańsk,
- 1996 – Galeria sztuki, Kunst im Krankenhaus – Eine Ausstellung im Universitätsklinikum Benjamin Franklin, Berlin,
- 2002 – Malarstwo, Art Gallery, Chicago, USA,
- 2005 – „Damy i demony”, wystawa malarstwa, Galeria Profile, Gdynia,
- 2011 – „Prêt-à-porter”, wystawa malarstwa, Galeria Profile, Gdynia,
- 2013 – Malarstwo Barbary Konarskiej oraz recytacja wierszy Wisławy Szymborskiej, Agencja Sztuki – Dom Aktora (ZPAP), Gdańsk.
Każda z tych wystaw była nie tylko prezentacją jej twórczości, ale również miejscem spotkań miłośników sztuki, którzy mieli możliwość obcowania z jej unikalnym stylem oraz odczuwania emocji, które płynęły z jej dzieł.
Wybrane wystawy zbiorowe
Barbara Konarska była uczestniczką wielu znaczących wystaw zbiorowych przez lata swojego twórczego dorobku. Wśród nich można wyróżnić:
- 1975 – „Twórczość Kobiet Plastyczek”, zorganizowana z okazji Międzynarodowego Roku Kobiet w Muzeum Narodowym w Gdańsku,
- 1975 – I Biennale Sztuki Gdańskiej w BWA w Sopocie,
- 1977 – II Biennale Sztuki Gdańskiej, które świętowało jubileusz lokalnych plastyków, BWA, Sopot,
- 1978 – I Prezentacja Portretu Współczesnego w Muzeum Okręgowym w Radomiu,
- 1979 – III Biennale Sztuki Gdańskiej, obejmujące malarstwo, rzeźbę, grafikę oraz sztukę warsztatową i projektową, BWA, Sopot,
- 1979 – „IX Złote Grono”, ogólnopolska wystawa laureatów festiwali i konkursów, Zielona Góra,
- 1980 – „Kędzierzyn’80”, wystawa poplenerowa w Galerii Sztuki współczesnej BWA, ZPAP w Opolu,
- 1981 – Ogólnopolska Wystawa Malarstwa, IX Ogólnopolski Konkurs im. J. Spychalskiego, BWA, Poznań,
- 1981 – „Portret Kobiety we Współczesnym Malarstwie Polskim”, z okazji Światowego Kongresu Kobiet w Polskim Ośrodku Kultury i Informacji w Pradze,
- 1981 – II Ogólnopolskie Triennale-Prezentacje Portretu Współczesnego, Muzeum Okręgowe, Radom,
- 1981 – Kędzierzyn Koźle’81, poplenerowa wystawa zbiorowa w Galerii Sztuki Współczesnej BWA w Opolu,
- 1984 – „Polskie malarstwo portretowe 1944–1984” w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie,
- 1984 – Sierpniowa wystawa – Próby świadectwa w Kościele św. Michała w Sopocie,
- 1984 – Wystawa w IV rocznicę Solidarności pt. „Artyści stoczniowcom” w kościele św. Mikołaja, Gdańsk,
- 1985 – VI Biennale Sztuki Gdańskiej, wystawa poświęcona malarstwu, grafice, rzeźbie, ceramice i tkaninie, BWA, Sopot,
- 1985 – „Kobieta w polskich sztukach plastycznych” w Instytucie Polskim w Pradze (CSRS),
- 1987 – IV Triennale „Prezentacje portretu współczesnego”, wystawa międzynarodowa w Radomiu,
- 1989 – „Morze”, poplenerowa wystawa malarstwa i grafiki w Jastrzębiej Górze,
- 1990 – „Konfrontacje’90”, I Triennale Sztuki Gdańskiej, BWA, Sopot,
- 1989 – „Morze”, poplenerowa wystawa zbiorowa w GTPS, Gdańsk,
- 1989 – Wystawa malarstwa w Galerie Nautilus und Glas Studio w Eckental, Niemcy,
- 1999 – „Salon Letni’99”, interdyscyplinarna wystawa twórczości artystów z Kołobrzegu, Grupa Kołobrzeg, Kołobrzeg,
- 1999 – Wystawa malarstwa w Galerii 85 w Gdańsku,
- 2000 – „Quo Vadis Polen!”, w ramach Dni Kultury Polskiej w Künstlerhaus Büchsenhausen w Innsbrucku, Austria,
- 2000 – „Pokolenia – matki i córki”, wystawa malarstwa, tkaniny i rzeźby w Gdyńskim Centrum Organizacji Pozarządowych, Gdynia,
- 2000 – „Duży Format”, wystawa malarstwa, tkaniny i rzeźby w Rënk w Barniewicach,
- 2001 – Malarstwo i grafika na interdyscyplinarnej wystawie twórczości artystów kołobrzeskich w Väsby Konsthall Vänner, Stockholm, Szwecja,
- 2001 – „MANNISKAN – FIGUR – GESTALT”, udział artystów Grupy Kołobrzeg w Väsby Konsthall w Sztokholmie, Szwecja,
- 2001 – Malarstwo na wystawie zbiorowej Grupy Kołobrzeg w galerii Lokstallet Konsthall, Strömstad, Szwecja,
- 2002 – Wystawa Malarstwa, Rysunku, Grafiki i Rzeźby w Centrum Targowym w Gdańsku,
- 2003 – II Ogólnopolskie Triennale Malarstwa i Tkaniny Unikatowej w hali wystawienniczej Międzynarodowych Targów Gdańskich, Trójmiasto,
- 2003 – „Zbliżenia”, wystawa zbiorowa członków SPAW Era Art w Meklemburgii i Pomorzu Przednim, Niemcy,
- 2003 – „Polnische Gemälde zum Kennenlernen”, wystawa w Sparkasse w Neustrelitz, Niemcy,
- 2004 – II Wystawa Malarstwa, rysunku, grafiki i rzeźby w Centrum Rozrywki i Kultury Gemini, Muzeum Miasta Gdyni, Gdynia,
- 2005 – III Ogólnopolskie Biennale Malarstwa i Tkaniny Unikatowej „Radość Wolności” w Międzynarodowych Targach Gdańskich, Trójmiasto,
- 2005 – „Pokolenia”, wystawa zbiorowa malarstwa, tkaniny i grafiki w lokalnym artystycznym Tygiel w Gdyni,
- 2006 – „III Wystawa Malarstwa, Rysunku, Grafiki i Rzeźby – Gdynia 2006”, hala GOSiR w Gdyni,
- 2006 – „Polscy i Niemieccy Artyści w Oficynie Sztuki Domu Aktora w Gdańsku”, Dom Aktora, Gdańsk,
- 2007 – IV Biennale Malarstwa i Tkaniny Unikatowej w Muzeum Miasta Gdyni, Trójmiasto,
- 2008 – I Międzynarodowe Biennale Grafiki Cyfrowej, pokaż mody z papieru w Muzeum Miasta Gdyni,
- 2009 – „Trzy kobiety x 2″, wystawa malarstwa w Tygiel, Gdynia,
- 2009 – „Dar Pomorza i żaglowce świata”, interdyscyplinarna wystawa zbiorowa w Tygiel, Gdynia,
- 2009 – „Barwy Kaszub”, wystawa malarstwa w Tygiel, Gdynia,
- 2009 – „Papier”, rysunek, grafika, instalacje i malarstwo w Tygiel, Gdynia,
- 2009 – „Świąteczna Gdynia”, wystawa malarstwa w Tygiel, Gdynia,
- 2009 – „Anioły”, wystawa malarstwa w Galerii Profile, Gdynia,
- 2010 – „Pokolenia Solidarności”, wystawa malarstwa zorganizowana z okazji 30-lecia Solidarności (1980 – 2010) w Tygiel, Gdynia,
- 2011 – „Era Art w Koszalinie”, Galeria Na Piętrze, Koszalin,
- 2011 – „Piętnastka ERA ART”, wystawa jubileuszowa z okazji 15-lecia SPAW Era Art, Gdynia,
- 2011 – Wystawa jubileuszowa z okazji 100-lecia gdańskiego okręgu ZPAP w Gdańskim Parku Naukowo-Technologicznym, Gdańsk,
- 2012 – Wystawa „Galeria Autoportretu Współczesnego 1984–1990”, Muzeum Niepodległości, Warszawa,
- 2012 – „Barwy Morza – Gdynia 2012”, wystawa malarstwa „Dar Pomorza” w Gdyni,
- 2014 – „Różne spojrzenia – malarstwo, grafika i fotografia” w Tygiel, Gdynia,
- 2016 – „Barwy morza”, wystawa malarstwa „Dar Pomorza” w Gdyni,
- 2016 – „Gdynia – miasto radości” w Tygiel, Gdynia,
- 2017 – Wystawa malarstwa artystów ZPAP w Galerii na Piętrze w Łodzi,
- 2018 – „Obietnice wiosny … zbiorowa wystawa malarstwa” w Tygiel, Gdynia,
- 2018 – Stała ekspozycja malarstwa w Galerii Sztuki Współczesnej w Gniewinie,
- 2020 – „Maski… Maski… Maski”, wystawa malarstwa, rzeźby, rysunku, fotografii i instalacji w Galerii ZPAP w Gdańsku,
- 2021 – 25-lecie Stowarzyszenia Promocji Artystów Wybrzeża Era Art, jubileuszowa wystawa zbiorowa w Tygiel, Gdynia.
Nagrody i wyróżnienia
W uznaniu za wyjątkowy talent i osiągnięcia artystyczne, Barbara Konarska otrzymała szereg prestiżowych nagród i wyróżnień, które podkreślają jej znaczący wkład w sztukę współczesną.
- 1978 – zdobyła I nagrodę wojewody radomskiego (Grand Prix) podczas I Prezentacji Portretu Współczesnego w Radomiu,
- 1979 – brała udział w wystawie „IX Złote Grono”, która prezentowała laureatów konkursów z lat 1977–1978 w Zielonej Górze,
- 1979 – otrzymała Medal Galerii Biura Wystaw Artystycznych (BWA) w Radomiu, związany z jej portretami z 1978 roku,
- 2001 – zdobyła Medal Stowarzyszenia Promocji Artystów Wybrzeża Era-Art na I Ogólnopolskim Biennale Malarstwa i Tkaniny Unikatowej w Trójmieście,
- 2003 – wyróżnienie w kategorii malarstwa na II Ogólnopolskim Biennale Malarstwa i Tkaniny Unikatowej, zorganizowanym w hali Międzynarodowych Targów Gdańskich w Gdańsku,
- 2003 – otrzymała statuetkę Stowarzyszenia Promocji Artystów Wybrzeża Era-Art w Gdyni.
Przypisy
- Nekrolog Barbara KONARSKA | Zakład Pogrzebowy CREDO [dostęp 20.12.2022 r.]
- Wystawa: 25-lecie Era Art [online], Jedna sztuka, 06.09.2021 r. [dostęp 22.01.2022 r.]
- Obraz miesiąca – Konarska Barbara [online], trojmiasto.pl [dostęp 22.01.2022 r.]
- Barwy Morza, Europejski Konkursu Malarstwa [online], Stowarzyszenie Promocji Artystów Wybrzeża ERA ART [dostęp 23.01.2022 r.]
- W Gniewinie otwarto Galerię Sztuki Współczesnej [online], nadmorski24.pl [dostęp 20.02.2022 r.]
- Wystawy Sztuki Kobiet – Wystawa [online], wystawykobiet.amu.edu.pl [dostęp 22.01.2022 r.]
- DesperatD. Zine DesperatD., Desperat zine: Maluj jak chcesz...Barbara Konarska [online], Desperat zine, 31.08.2013 r. [dostęp 21.02.2022 r.]
- Pokolenia [online], magazyngdanski.eu [dostęp 23.01.2022 r.]
- Welcome to the Cornelia Arts Building [online], 01.03.2020 r. [dostęp 24.01.2022 r.]
- KamilK. Kucharski KamilK., Pierwszy odpust ku czci Matki Bożej Różańcowej w parafii pw. św. Jadwigi Królowej w Kmiecinie. „Odpust to największe wydarzenie duchowe” [online], Nowy Dwór Gdański Nasze Miasto, 30.09.2020 r. [dostęp 19.02.2022 r.]
- Barbara Konarska Sas – badaczka ludzkiej natury. | Obsesje [online], magazynobsesje.pl [dostęp 24.01.2022 r.]
- Wystawa malarstwa Barbary Konarskiej i czytanie wierszy Wisławy Szymborskiej, „Dom Aktora. Zaproszenie na wystawę”, Gdańsk 2013 r.
- Wystawa malarstwa, tkaniny i rzeźby POKOLENIA, „Stowarzyszenie Promocji Artystów Wybrzeża ERA ART. Zaproszenie na wernisaż i wystawę”, Gdynia 2000 r.
- III Biennale Sztuki Gdańskiej, „Dziennik Bałtycki” (94(10734)), Gdańsk 1979 r.
- S.S. Stankiewicz S.S., II Biennale Sztuki Gdańskiej. Jubileusz srodowiska plastyków Wybrzeża, „Dziennik Bałtycki” (85(10144)), Gdańsk 1977 r.
- F.W.F.W. Malinowski F.W.F.W., III Ogólnopolskie Biennale Malarstwa i Tkaniny Unikatowej, Katalog wystawy, Gdynia 2005 r.
- F. Wiśniewski (BWA), I Triennale Sztuki Gdańskiej Konfrontacje'90, „Katalog wystawy”, Sopot 1990 r.
- Wystawa malarstwa Barbary Konarskiej, „Ratusz Staromiejski (Dyrektor wojewódzkiego ośrodka kultury). Zaproszenie na wystawę”, Gdańsk 1991 r.
- W.W. Pitala W.W., Polscy i Niemieccy Artyści w Oficynie Sztuki Domu Aktora w Gdańsku, „Katalog wystawy”, Gdańsk 2006 r.
- Žena v polském výtvarném umění, „Instytut Polski. Zaproszenie na wystawę”, Praga 1985 r.
- F.F. Malinowski F.F., 15 ERA ART, „Katalog wystawy”, Gdynia 2011 r. s. 12.
- A.A. Gieraga A.A., IV triennale prezentacje portretu współczesnego, T.T. Dąbrowska (red.), „Katalog wystawy”, Radom 1987 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Maria Czubaszek | Anna Matysiak (aktorka) | Jan Ziółkowski | Wiesław Helak | Justyna Kopecka | Leonard Buczkowski | Daniel Strehlau | Leon Engelsberg | Tomasz Pacyński | Witold Kałuski | Jan Pęczak | Agnieszka Jaskółka | Bogdan Czyżewski | Paweł Łoziński | Józef Ignacy Kraszewski | Artur Szrejter | Agnieszka Pajączkowska | Jerzy Satanowski | Henryk Grynberg | Sławomir WesołowskiOceń: Barbara Konarska