Władysław Andrzejczak


Władysław Andrzejczak, znany również pod pseudonimem „Antek”, to postać, która na stałe wpisała się w historię ruchu robotniczego oraz polskiego ruchu oporu podczas II wojny światowej. Urodził się 22 października 1920 roku w Warszawie i zginął w lipcu 1943.

Był synem Władysława, który prowadził zakład blacharski. Młody Andrzejczak rozpoczął swoją karierę zawodową w warsztacie ojca, jednocześnie kształcąc się w wieczorowej szkole technicznej. Tuż przed wybuchem wojny zdobył uprawnienia rzemieślnika-blacharza. Już w 1934 roku dołączył do OMTUR, a cztery lata później przystąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), stając się aktywnym działaczem Akcji Socjalistycznej.

W 1938 roku brał udział w samorządowej kampanii wyborczej, w której został postrzelony w rękę w trakcie starcia z bojówkarzami OZN. Po tym incydencie został aresztowany i przetrzymywany w więzieniu śledczym przy ul. Daniłowiczowskiej w Warszawie, lecz po pewnym czasie zapadła decyzja o jego zwolnieniu z braku dowodów.

Wrzesień 1939 roku przyniósł mu możliwość czynnego udziału w obronie Warszawy. W 1940 roku wraz z innymi członkami OMTUR z Żoliborza wstąpił do konspiracyjnej organizacji „Barykada Wolności”, która później stanowiła zalążek Polskich Socjalistów (PS) i Ruchu Polskich Socjalistów (RPPS). Andrzejczak był odpowiedzialny za kolportaż materiałów, a od jesieni 1940 roku pełnił funkcję komendanta Wydziału Wojskowego Barykady Wolności. Nieustannie rozwijał swoje umiejętności i zaangażowanie w ruchu oporu, a od września 1941 roku stał się częścią Wydziału Sabotażowego PS, gdzie dowodził grupą sabotażowo-dywersyjną noszącą pseudonim „Piaski”.

Ważnym momentem w jego działalności była akcja, która miała miejsce 19 marca 1943 roku, kiedy zastrzelił współpracującego z Gestapo Mariana Zielińskiego, znanego jako „Marynarz”. Zieliński był odpowiedzialny za wydanie w ręce Niemców innych działaczy, w tym Tadeusza Korala oraz Tadeusza W. Marynowskiego. Andrzejczak był również organizatorem oddziałów milicyjnych.

Na początku 1943 roku objął stanowisko Komendanta Głównego Milicji Ludowej RPPS, a wkrótce po utworzeniu PAL został mianowany kapitanem i dowódcą oddziałów. Pod jego kierownictwem realizowane były liczne akcje bojowe, sabotażowe oraz ekspropriacyjne, które miały na celu wsparcie walczącego narodu polskiego.

Jedną z jego najważniejszych akcji była pomoc dla getta, podczas której 22 kwietnia 1943 roku ostrzeliwano posterunki niemieckie na rogu ulic Bonifraterskiej i Franciszkańskiej. Kolejną jawną akcją była operacja z 23 czerwca 1943 roku, która zakończyła się podpaleniem magazynu materiałów w Forcie Wawrzyszewskim. Niestety, w lipcu 1943 roku został aresztowany w pobliżu placu Wilsona i niebawem zamordowany przez Niemców, co zakończyło jego chwalebną, choć krótką drogę w walce o wolność i sprawiedliwość.

Przypisy

  1. a b c d Polska Armia Ludowa (powstanie – rozwój – powiązania). Geneza organizacji i polityczne tło powstania PAL, [w:] AndrzejA. Gąsiorowski AndrzejA., Polska Armia Ludowa 1943–1945 Studia. Fakty-mity-tajemnice, Gdańsk: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, 2018, s. 58, ISBN 978-83-65957-04-7.
  2. a b c d e f g TeofilT. Głowacki TeofilT., Andrzejczak Władysław, [w:] FeliksF. Tych (red.), Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 1 A-D, Warszawa: Książka i Wiedza, 1978, s. 64.

Oceń: Władysław Andrzejczak

Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:15