Paweł Smoleński

---

Życiorys

Paweł Smoleński był uznawanym dziennikarzem i pisarzem, synem Juliana i Józefy. Jego kariera zawodowa obejmowała współpracę z pismami drugiego obiegu, w tym z „Vacatem” oraz „Gazetą Strajkową”. Ponadto, swoje publikacje zamieszczał w paryskiej „Kulturze”, gdzie używał pseudonimu „Tomasz Jerz”.

W swoim dorobku miał również pracę w „Przeglądzie Wiadomości Agencyjnych” oraz w miesięczniku wydawanym przez ojców michalitów, zatytułowanym „Powściągliwość i Praca”. W 1989 roku dołączył do zespołu redakcyjnego „Gazety Wyborczej”.

Smoleński był autorem wielu książek poruszających tematykę politologiczną. Wśród jego znanych tytułów znajdują się m.in. „Pokolenie kryzysu” (1989), „Gazeta Wyborcza, miroir d’une démocratie naissante” (1991), „Salon patriotów” (1994), „Pochówek dla rezuna” (2001), a także „Irak. Piekło w raju” (2004). Oprócz tego, stworzył zbiór reportaży i esejów pt. „Izrael już nie frunie” (2006) oraz w 2012 roku opublikował „Balagan. Alfabet izraelski”, będący subiektywnym słownikiem-przewodnikiem po Izraelu.

Jednym z kluczowych momentów w jego karierze dziennikarskiej było opublikowanie 27 grudnia 2002 roku w „Gazecie Wyborczej” artykułu pod tytułem „Ustawa za łapówkę, czyli przychodzi Rywin do Michnika”, który analizował głośną aferę Rywina. Paweł Smoleński był jednym z świadków zaproszonych przez komisję śledczą do zbadania tej sprawy.

Osobistym życiem Pawła Smoleńskiego zarządzała jego żona, Maria Fredro-Smoleńska. Niestety, 2 maja 2023 roku zmarł po długiej walce z chorobą nowotworową. Jego miejsce spoczynku to cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie.

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2012 roku, za swoje wybitne osiągnięcia w promowaniu przemian demokratycznych w Polsce, Paweł Smoleński został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Wśród jego licznych wyróżnień znajduje się Nagroda Pojednania Polsko-Ukraińskiego, przyznana mu w 2003 roku za książkę Pochówek dla rezuna. Otrzymał również Nagrodę im. Kurta Schorka za swoje teksty odnoszące się do wydarzeń w Iraku.

W 2006 roku nagrodzono go Nagrodą im. Beaty Pawlak za dzieło Izrael już nie frunie. Poza tym, w 2014 roku zdobył Nagrodę MediaTory.

W kolejnych latach jego talent doceniono także poprzez nominacje: w 2015 roku do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego oraz w 2018 roku do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego.

Paweł Smoleński jest także laureatem dwóch wyróżnień od Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz nagrody im. Jerzego Zieleńskiego, którą otrzymał za zbiór reportaży Pokolenie kryzysu i Robotnicy ’88.

Dodatkowo, został wyróżniony przez lwowskie czasopismo Ji oraz włoską nagrodą Premio Kapuściński.

Publikacje

Paweł Smoleński, znany dziennikarz i pisarz, ma na swoim koncie wiele cennych publikacji, które przyczyniły się do kształtowania polskiej myśli literackiej i społecznej. Oto lista jego najbardziej znaczących dzieł:

• A na hucie strajk…, Wolne Pismo „Most”, Warszawa 1988,
• Pokolenie kryzysu, Instytut Literacki, Paryż 1989,
• Gazeta Wyborcza, miroir d’une démocratie naissante, Noir sur Blanc, Montricher 1991,
• Salon Patriotów, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 1994,
• Opowieści amerykańskie, Prószyński i S-ka, Warszawa 1997,
• Pochówek dla rezuna, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2001,
• Irak. Piekło w raju, Świat Książki, Warszawa 2004,
• Izrael już nie frunie, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2006,
• Powiatowa rewolucja moralna, Znak, Kraków 2009,
• Bedzies wisioł za cosik (z Bartłomiejem Kurasiem), Znak, Kraków 2010,
• Arab strzela, Żyd się cieszy, Świat Książki, Warszawa 2012,
• Balagan. Alfabet izraelski, Agora, Warszawa 2012,
• Kruca fuks. Alfabet góralski (z Bartłomiejem Kurasiem), Agora, Warszawa 2013,
• Oczy zasypane piaskiem, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014,
• Szcze ne wmerła i nie umrze. Rozmowa z Jurijem Andruchowyczem, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014,
• Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016,
• Wieje szarkijja. Beduini z pustyni Negew, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016,
• Syrop z piołunu. Wygnani w Akcji Wisła, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017,
• Krzyżyk niespodziany. Czas Goralenvolk (z Bartłomiejem Kurasiem), Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017,
• Królowe Mogadiszu, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2018,
• Wnuki Jozuego, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019.

---

Oceń: Paweł Smoleński

---