Jan Ciecierski (aktor)

---

Życiorys

Jan Ciecierski przyszedł na świat w rodzinie Konstantego i Marii z Widermanów. Jego ojciec zmarł w 1939 roku. Po zakończeniu I wojny światowej Ciecierski odbył służbę wojskową w 13 pułku ułanów. Po ukończeniu gimnazjum Kulwiecia w Warszawie, rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, które kontynuował do roku 1924, jednak postanowił przenieść się do Konserwatorium Warszawskiego. Tam, w 1927 roku, ukończył studia aktorskie w Oddziale Dramatycznym. Debiut na scenie miał miejsce 7 września 1926 roku, natomiast na ekranie filmowym zadebiutował w 1938 roku.

W 1939 roku Ciecierski został zmobilizowany jako porucznik rezerwy. Po zakończeniu kampanii wrześniowej znalazł się w obozie na Litwie. Po udanej ucieczce z internowania, do 1941 roku występował na deskach Teatru Polskiego w Wilnie. W 1942 roku przybył do Warszawy, gdzie wspólnie z innymi aktorami, wśród których była m.in. Danuta Szaflarska, założył Teatr Frontowy AK. Angażował się w działalność artystyczną w konspiracji, uczestnicząc w Tajnym Teatrze Wojskowym oraz w Teatrze Wyobraźni Tadeusza Byrskiego.

Po zakończeniu II wojny światowej Ciecierski kontynuował swoją karierę na scenach Starego Teatru w Krakowie oraz w objazdowym Teatrze Kameralnym TUR. Współpracował jako wykładowca w Studiu Aktorskim przy Starym Teatrze. Po roku 1947 związał się na stałe z warszawskimi teatrami. W latach 1959–1981 regularnie występował również w Teatrze Telewizji. Dorobił się popularności w roli Józefa Matysiaka w cenionej powieści radiowej Matysiakowie, gdzie jego występy miały miejsce od 15 grudnia 1956 roku.

Był także autorem wspomnień zatytułowanych Mistrzowie i koledzy (1979) oraz Zwyczajne życie aktora (1989). Ciecierski brał aktywny udział w działalności Kapituły Zasłużonych ZASP-u, co świadczy o jego wpływie na środowisko artystyczne.

Życie prywatne

Jan Ciecierski był ojcem malarza Tomasza Ciecierskiego, który żył w latach 1945–2024, a także scenografa i kostiumografa Jana Antoniego Ciecierskiego, urodzonego w 1948 roku. Artysta zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 264-4-24.

Kariera zawodowa

Jan Ciecierski, znany polski aktor, w swojej karierze miał przyjemność występować w wielu prestiżowych teatrach. Jego działalność artystyczna rozpoczęła się w Teatrze Polskim w Katowicach, gdzie występował w latach 1927–1928. Następnie związał się z Placówką Żywego Słowa w Warszawie, gdzie działał od 1928 do 1929 roku.

W latach 1929–1932 można było go zobaczyć w Teatrze na Pohulance oraz Teatrze Lutnia w Wilnie. Kolejnym krokiem w jego karierze był Teatr Narodowy w Warszawie, w którym występował od 1932 do 1934 roku. Potem Ciecierski przeniósł się do Teatru Reduta, gdzie miał okazję grać od 1934 do 1936 roku. W tym samym roku znów zdał się na Teatr Kameralny, gdzie był aktywny przez krótki czas.

W latach 1936–1939 Ciecierski powrócił do Teatru Narodowego, a w czasie II wojny światowej – od 1939 do 1941 roku – występował w Teatrze Polskim w Wilnie. Po wojnie podjął się roli wykładowcy w Studio Aktorskim przy Starym Teatrze w Krakowie, gdzie uczył młodych adeptów sztuki aktorskiej w latach 1945–1946. Równocześnie działał w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie.

Kolejnym etapem jego kariery był Teatr Kameralny TUR w Krakowie, w którym pracował od 1946 do 1947 roku. Od 1947 do 1948 roku aktor występował w Miejskich Teatrach Dramatycznych w Warszawie, gdzie pełnił funkcje aktora i reżysera. Potem przez dziewięć lat związany był z Teatrem Polskim w Warszawie, gdzie kontynuował swoją karierę aktorską.

Ostatnim etapem jego kariery był Teatr Ateneum w Warszawie, gdzie pracował od 1957 do 1958 roku, a następnie powrócił do Teatru Polskiego w Warszawie, gdzie występował w latach 1958–1962. Jego artystyczna droga zakończyła się w Teatrze Narodowym, w którym aktywnie działał aż do 1987 roku.

Filmografia

Filmografia Jana Ciecierskiego obejmuje wiele znaczących ról, które na trwałe wpisały się w polskie kino. Jego twórczość filmowa, sięgająca lat przedwojennych, prezentuje bogaty wachlarz postaci, które ożywił na ekranie.

• Dziewczyna szuka miłości (1938),
• Granica (1938) w roli lekarza,
• Szczęśliwa trzynastka (1938) jako konferansjer,
• Geniusz sceny (1939) w roli aranżera,
• Ja tu rządzę (1939/1941) jako lokaj prezesa Żurka-Żurkowskiego,
• Za wami pójdą inni (1949) jako Konstanty,
• Czarci żleb (1949) w roli Michała, lokaja hrabiego,
• Pierwsze dni (1951) jako Błażej Plewa,
• Młodość Chopina (1951) w roli doktora Malfatti,
• Warszawska premiera (1951) jako biskup,
• Żołnierz zwycięstwa (1953) jako generał, członek Związku Patriotów Polskich; w napisach końcowych nie wymieniony,
• Autobus odjeżdża 6.20 (1954) w roli Zapały,
• Opowieść atlantycka (1954) jako drwal,
• Podhale w ogniu (1955) jako dziad,
• Sprawa pilota Maresza (1955) jako okulista w Centralnym Instytucie Badań Lotniczo-Lekarskich,
• Trzy kobiety (1956) w roli księdza,
• Popiół i diament (1958) jako portier,
• Awantura o Basię (1959) jako doktor,
• Samson (1961) w roli Józefa Maliny,
• Piekło i niebo (1966) jako Kostuś, przyjaciel Ignacego,
• Duch z Canterville (1967) w roli kamerdynera Georga,
• Stawka większa niż życie (1967), odc. 8 jako Gajowy Rudziński,
• Ortalionowy dziadek (1968) jako brydżysta,
• Romantyczni (1970) w roli hrabiego Turno,
• Gniewko, syn rybaka (1970) jako Pachoł Sulisława,
• Prawdzie w oczy (1970) jako ojciec Frydmana,
• Rola (1971) w roli Franciszka,
• Nicponie (1973) jako profesor,
• Gąszcz (1974) w roli Michała Jakubca,
• Kazimierz Wielki (1975) jako Lirnik,
• Lalka (1977), odc. 3, 6, 9 w roli barona Dalskiego,
• Romans Teresy Hennert (1978) jako woźny,
• Aktorzy prowincjonalni (1978) w roli Burskiego,
• Dyrygent (1979) jako ojciec Marty,
• Królowa Bona (1980) jako Gaetano, sługa Bony,
• Polonia Restituta (1980) w roli Józefa Ostrowskiego, członka Rady Regencyjnej,
• 07 zgłoś się (1981), odc. 11 Wagon pocztowy jako elektryk Gałecki.

Jego wszechstronność i charyzma sprawiły, że stał się rozpoznawalnym nazwiskiem w polskim świecie filmu, a każda rola, którą odegrał, była dowodem jego talentu aktorskiego.

Ordery i odznaczenia

Jan Ciecierski, w trakcie swojej kariery, otrzymał szereg orderów i odznaczeń, które świadczą o jego znaczeniu w polskiej kulturze i sztuce.

• Order Sztandaru Pracy I klasy,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany 11 lipca 1955),
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (przyznany 19 stycznia 1955),
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego,
• Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (przyznana w 1977 roku).

Nagrody

Jan Ciecierski, znany polski aktor, zdobył liczne wyróżnienia, co podkreśla jego ogromny wkład w świat sztuki filmowej i teatralnej. Oto niektóre z jego osiągnięć:

• nagroda na MFF w Karlovych Varach za rolę Plewy w filmie Pierwsze dni w reżyserii Jana Rybkowskiego (1952),
• Nagroda Państwowa II stopnia za rolę Plewy w filmie Pierwsze dni (1952),
• nagroda przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji I stopnia za całokształt działalności artystycznej w programach PR i TVP (1978),
• nagroda przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji I stopnia za kreację aktorską w powieści radiowej Matysiakowie (1982),
• nagroda miasta st. Warszawy (1982).

---

Oceń: Jan Ciecierski (aktor)

---