Jan Banucha

---

Kariera zawodowa

Jan Banucha z realiami polskiego teatru związał się w swoim życiu zawodowym w sposób bardzo intensywny. Jego kariera obejmowała współpracę z wieloma teatrami w Polsce, co potwierdza jego szeroki zasięg działań artystycznych. Wśród najważniejszych miejsc jego pracy należy wymienić Teatr Wybrzeże w Gdańsku, gdzie występował w latach 1959-1960 oraz wielokrotnie w następnych dekadach, między innymi w latach 1977, 1979, 1982-1985 oraz 1988, 1990, 1992-1994.

Oprócz tego Banucha współpracował z warszawskim Klasycznym Teatrem Rozmaitości w latach 1966 oraz 1972, a także z Dolnośląskim Teatrem w Jeleniej Górze między 1967 a 1968 rokiem. Jego talent był doceniany również w Teatrach Dramatycznych w Szczecinie, w tym Teatrze Polskim oraz Teatrze Współczesnym w latach 1969, 1971-1990 oraz 1992-2007.

Banucha pracował także z warszawskim Studenckim Teatrem Satyryków – STS w 1971 roku, a jego współpraca z Teatrem Krypta w Szczecinie miała miejsce w 1972, 1992 oraz 1998 roku. Dodatkowo, był związany z warszawskim Teatrem Współczesnym (1973), jak również z Teatrem Dramatycznym w Wałbrzychu w latach 1973 oraz 1987.

Na listę jego współpracy wciągają także Lubuski Teatr im. Kruczkowskiego w Zielonej Górze (1974, 1975, 1994), a także Teatr Ziemi Mazowieckiej w Warszawie w 1974 oraz 1978 roku. Banucha miał okazję pracować również z warszawskim Teatrem Powszechnym w latach 1975-1977 oraz kilkakrotnie w następnych latach.

W latach 1976-1978 współpracował z Powszechnym w Łodzi. Jego zaangażowanie w Muzycznym w Słupsku miało miejsce w 1978 roku, a niedługo później, w 1979, z Dramatycznym w Gdyni. W tym samym roku występował także w Teatrze im. J. Kochanowskiego w Opolu (1980, 1981, 1983, 1984, 1988, 1989, 1993) oraz w krakowskim Teatrze im. J. Słowackiego.

Bardzo intensywnie współpracował również z warszawskim Popularnym (1984, 1987) oraz Teatrem im. A. Mickiewicza w Częstochowie (1984, 1985). W późniejszym okresie jego praca związana była z Ateneum, z Teatrem im. W. Horzycy w Toruniu oraz z Teatrem „13 Muz” w Szczecinie.

Bardzo istotnym elementem jego kariery były też wyjazdy do teatrów zagranicznych; w 1973 roku współpracował z Teatrem im. Gorkiego w Kujbyszewie. W latach 1992-2004 Jan Banucha pełnił funkcję scenografa w szczecińskim Teatrze Polskim. Po jego śmierci, został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie.

W swojej pracy miał zaszczyt współpracować z wieloma znanymi reżyserami, takimi jak Anna Augustynowicz, Aleksander Bardini, czy Jan Bratkowski. W jego bogatym portfolio znalazły się również postacie takie jak Stanisław Brejdygant, Piotr Cieślak, Maciej Englert, oraz Krzysztof Gordon.

Oprócz tego Banucha współpracował z takimi osobowościami jak Mikołaj Grabowski, Józef Gruda, Zygmunt Hübner, Janusz Józefowicz czy Roman Kłosowski. Do znaczących reżyserów, z którymi miał przyjemność pracować, należy również Juliusz Osterwa, STU (1999) oraz Wojciech Solarz oraz Andrzej Wajda.

Najważniejsze prace teatralne

Jan Banucha jest jednym z najbardziej znaczących twórców teatralnych w Polsce, a jego dorobek artystyczny zasługuje na szczegółową prezentację. Wśród jego najważniejszych dzieł znajdują się zarówno klasyczne adaptacje, jak i oryginalne teksty, które wpłynęły na rozwój polskiego dramatu.

• 1960, 2002 – Hamlet,
• 1960 – Jezioro Bodeńskie,
• 1966 – Śluby panieńskie,
• 1968, 1977, 1985 – Opera za trzy grosze,
• 1969 – Sonnenbruchowie,
• 1971 – Cyd,
• 1972, 2004 – Sen nocy letniej,
• 1972, 1973, 1981, 1997 – Damy i huzary,
• 1974 – Awantura w Chioggi,
• 1974 – Awans,
• 1975, 1999 – Rewizor,
• 1976 – Sklepy cynamonowe,
• 1977, 1983 – Iwona, księżniczka Burgunda,
• 1977, 2002 – Bal w Operze,
• 1977, 1993, 1999 – Antygona,
• 1978 – Burza,
• 1978, 1991, 1993, 1998 – Zemsta,
• 1979 – Ożenek,
• 1980, 1982 – Kopciuch,
• 1980, 1983 – Romeo i Julia,
• 1980 – Wesele Figara,
• 1980, 2002 – Kordian,
• 1982 – Ślub,
• 1982, 1984 – Operetka,
• 1983 – Czekając na Godota,
• 1983 – Irydion,
• 1984 – Nie-Boska komedia,
• 1984 – Wysocki,
• 1984 – Pchła Szachrajka,
• 1987 – Ławeczka,
• 1987 – Życie jest snem,
• 1988 – Idiota,
• 1988 – Pieśń nad pieśniami,
• 1989, 2003 – Faust,
• 1989 – Audiencja,
• 1990 – Chory z urojenia,
• 1992, 1999 – Kto się boi Wirginii Woolf?,
• 1992, 1997 – Wieczór Trzech Króli,
• 1992 – Świętoszek,
• 1993, 1995 – Antygona w Nowym Jorku,
• 1993 – Proces,
• 1994 – Ferdydurke,
• 1994 – Paragraf 22,
• 1995 – Solaris,
• 1996 – Zbrodnia i kara,
• 1996 – Król Maciuś Pierwszy,
• 1998 – Balladyna,
• 1999 – Wizyta starszej pani,
• 1999 – Mazepa,
• 2000 – Poskromienie złośnicy,
• 2000 – Trans-Atlantyk,
• 2000 – Mistrz i Małgorzata,
• 2001 – Dekameron,
• 2001 – Kolacja na cztery ręce,
• 2002 – Wariat i zakonnica,
• 2005 – Igraszki z diabłem,
• 2007 – Stacyjka Zdrój.

Każda z tych realizacji przyczyniła się nie tylko do rozwoju teatru, ale także do kształtowania kultury i społeczności teatralnej w Polsce.

Filmografia

Scenografia

Jan Banucha zrealizował swoje pierwsze przedsięwzięcie jako scenograf w 1979 roku, kiedy to brał udział w tworzeniu filmu zatytułowanego Pełnia.

Kostiumy

W dziedzinie kostiumów, jego kariera rozpoczęła się znacznie wcześniej. W 1959 roku, Banucha zaprezentował swoje umiejętności w filmie Lotna.

Następnie w 1960 roku, pracował nad Rok pierwszy, a w 1961 roku brał udział w kilku projektach, w tym w Kwiecień, Milczące ślady oraz Samson. W tym samym roku, jego twórczość została wzbogacona o Dom bez okien.

W 1962 roku, kontynuował swoją pasję kostiumograficzną, pracując nad filmem Jadą goście, jadą….

Nagrody, wyróżnienia i odznaczenia

Jan Banucha to wyjątkowa postać w świecie sztuki teatralnej, która zostawiła trwały ślad dzięki swojej pracy i osiągnięciom. W ciągu swojej kariery artystycznej zdobył wiele ważnych nagród oraz odznaczeń, które świadczą o jego talentach i zaangażowaniu w rozwój polskiego teatru.

• 1970 – otrzymał nagrodę za scenografię do Wesela Stanisława Wyspiańskiego, prezentowanym w Teatrach Dramatycznych w Szczecinie podczas XII Festiwalu Teatrów Polskich w Toruniu,
• 1974 – wyróżniony za scenografię do przedstawienia Oskarżyciel publiczny Fritza Hochwaldera oraz Awans Edwarda Redlińskiego, które miały miejsce w Teatrach Dramatycznych w Szczecinie podczas XVI Festiwalu Teatrów Polskich w Toruniu,
• 1992 – uhonorowany Nagrodą Artystyczną Miasta Szczecina,
• 1996 – przyznano mu nagrodę specjalną Oko Recenzenta przez szczecińskich dziennikarzy,
• 1997 – wyróżnienie za scenografię do Wieczoru Trzech Króli w reżyserii Aleksandra Wilkina, zaprezentowanym w Teatrze Polskim w Szczecinie na Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku,
• 2005 – odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

Te osiągnięcia dowodzą nie tylko umiejętności Banuchy, ale także jego wpływu na rozwój teatru w Polsce i uznania, jakie zyskał w środowisku artystycznym.

---

Oceń: Jan Banucha

---