Stanisław Brejdygant

---

Życiorys

Rodzina i edukacja

Stanisław Brejdygant to syn Ignacego Brejdyganta oraz Janiny z d. Paprockiej. Jego matka poświęcała się pracy w Towarzystwie Opieki nad Niemowlętami w Wołominie, a także w Towarzystwie Przyjaciół Dzieci w Warszawie. Jego ojciec natomiast był lekarzem i pełnił funkcję oficera w trakcie wojny. Stanisław ma także starszą siostrę Barbarę, która o osiem lat przewyższa go wiekiem i była aktywną działaczką w Szarych Szeregach.

Od najmłodszych lat związany był z kościołem Matki Boskiej Loretańskiej w Warszawie, gdzie pełnił rolę ministranta, a także był prezesem koła ministrantów. Interesował się również harcerstwem, należąc do 67. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej. W czasie edukacji szkolnej wykazywał zainteresowanie literaturą, będąc członkiem Koła Młodych przy Związku Literatów Polskich. Posiada doświadczenie jako przewodnik turystyczny po Warszawie oraz jako recenzent filmowy w redakcji „Sztandaru Młodych”.

Obronił dyplom w VIII Liceum Ogólnokształcącym im. Władysława IV w Warszawie, a następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie jego praca dyplomowa dotyczyła „Rozprawy Wyspiańskiego o Hamlecie w kontekście Wielkiej Reformy”. Stanisław ukończył także Wydział Aktorski Warszawskiej Szkoły Teatralnej oraz kierunek reżyserii na łódzkiej filmówce.

Kariera zawodowa

Stanisław zadebiutował jako aktor teatralny w 1954 roku, występując przez krótki czas w Studenckim Teatrze Satyryków. Jego kariera obejmowała wiele prestiżowych scen warszawskich, w tym Teatr Narodowy, Teatr Powszechny, Nowy oraz Dramatyczny. Ponadto występował w Teatrze Bałtyckim w Koszalinie, Teatrze Polskim w Poznaniu i Teatrze Nowym w Łodzi. Jako reżyser współpracował z Teatrem Współczesnym we Wrocławiu oraz Teatrem Nowym w Warszawie.

W swoim dorobku artystycznym Stanisław posiada m.in. role w dziełach Szekspira oraz adaptacjach dzieł Dostojewskiego. Reżyserował takie spektakle jak „Wieczny małżonek” i „Idiotę” oraz pięć oper, w tym „Damę Pikową” Piotra Czajkowskiego. Jego wszechstronność obejmuje również udział w filmach, słuchowiskach radiowych oraz widowiskach plenerowych.

Znany jest z podkładania głosu w brytyjskim serialu „Ja, Klaudiusz”, co przyniosło mu dużą popularność. Stanisław jest także aktywnym członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz był członkiem Zarządu Głównego ZASP-u, ZAiKS-u, PEN Clubu, ITI oraz Rady Pisarzy Trzech Mórz. Wyróżniony w 2013 roku Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, co stanowi dowód uznania dla jego osiągnięć w dziedzinie kultury.

Życie prywatne

Stanisław Brejdygant to postać, która była czterokrotnie żonaty. Jego pierwszą małżonką była utalentowana malarka oraz scenografka, Zofia Wierchowicz. Z kolejnego związku, który miał miejsce ze znaną śpiewaczką Nelą Obarską, ma syna Igora, który przyszedł na świat w 1971 roku.

Oprócz tego artysta ma także syna Krzysztofa, urodzonego w 1984 roku, z relacji pozamałżeńskiej. Po zakończeniu poprzednich związków, ożenił się z historyczką sztuki, Barbarą Janicką. Jego ostatnie małżeństwo miało miejsce w 2015 roku, kiedy to poślubił Ritę Kożewnikową.

Role teatralne

Stanisław Brejdygant wykazał się niezrównanymi umiejętnościami aktorskimi, które pozwoliły mu wcielić się w wiele różnych postaci teatralnych. Jego występy w dziełach znakomitych autorów zdobyły uznanie zarówno widzów, jak i krytyków.

• W „Hamlecie” Williama Szekspira odgrywał tytułową rolę Hamleta,
• W „Ryszardzie III” Szekspira wcielał się w postać Ryszarda III,
• W adaptacji „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego grał Raskolnikowa,
• W „Idiocie” również według Dostojewskiego występował jako Książę Myszkin,
• W „Medei” Eurypidesa odgrywał rolę Jazon,
• W spektaklu „Hitler-Stalin”, opartym na powieści W. Niekrasowa, zagrał Stalina.

Filmografia

Filmy fabularne

Stanisław Brejdygant ma na swoim koncie imponującą liczbę filmów fabularnych, w których brał udział jako reżyser, scenarzysta oraz aktor. Oto niektóre z jego dzieł:

• 1969: „Księżyc” – pełnił rolę reżysera, scenarzysty oraz zagrał postać Lejtnanta Olega Antonowicza Kniaźnina,
• 1972: „Wyspy szczęśliwe” – odpowiedzialny za reżyserię,
• 1974: „Opowieść w czerwieni” – współautor scenariusza,
• 1977: „Zakręt” – w tym projekcie działał jako reżyser, scenarzysta i aktor,
• 1982: „Wilczyca” – zagrał Hrabiego Ludwika, właściciela Rosłowic,
• 1992: „Dotknięcie ręki” – wystąpił jako wydawca Maier,
• 1993: „Komedia małżeńska” – zagrał rolę Pierre’a Duchampa,
• 1993: „Lista Schindlera” – odgrywał rolę strażnika w fabryce Schindlera,
• 1994: „Legenda Tatr” – zagrał postać Archanioła,
• 1995: „Akwarium” – wcielił się w dyplomatę brytyjskiego,
• 2018: „Kler” – jako ksiądz Teodor.

Seriale

W swojej karierze aktorskiej Stanisław Brejdygant nie ograniczał się tylko do filmu, ale także aktywnie uczestniczył w produkcjach telewizyjnych:

• W serialu „Klan” zagrał Janusza Zamojdowskiego, towarzysza Władysława Lubicza w celi oraz działacza Towarzystwa Przyjaciół Kresów,
• W „Siedlisku” wystąpił jako ksiądz proboszcz,
• W „Marszałku Piłsudskim” z roku 2000 odgrywał Alfreda Wysockiego,
• W „Mroku” wcielił się w postać proboszcza Kozaka,
• W „Prawie Agaty” wystąpił jako profesor Bartka w odcinku 7,
• W „Paradoksie” zagrał biskupa w odcinku 4,
• W „Dziewczynach ze Lwowa” odgrywał profesora Witolda Rotworoskiego.

Polski dubbing

Brejdygant wniósł również wiele do polskiego dubbingu, użyczając swojego głosu w różnych produkcjach:

• 1976: „Ja, Klaudiusz” – wcielił się w Klaudiusza,
• 1993: „Dwaj zgryźliwi tetrycy” – zagrał Johna Gustafsona,
• 1995: „Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy” – ponownie użyczył głosu Johna Gustafsonowi,
• 1996: „Frankie i Johnny” – odgrywał rolę spikera,
• 1997: „Ostatni rozdział” – zagrał doktora Boyera,
• 2005: „Niania” – wcielił się w pana Siupa,
• 2015: „Kopciuszek” – zagrał króla.

Reżyser dubbingu

Oprócz występów jako aktor, Brejdygant zajmował się także reżyserią dubbingu:

• 1993–1998: „Animaniacy” – pełnił funkcję reżysera dubbingu,
• 1996: „Frankie i Johnny” – również reżyserował ten projekt.

Dramaty

Stanisław Brejdygant to wybitny twórca dramatów, który stworzył wiele interesujących i angażujących utworów. Wśród jego najważniejszych dzieł znajdują się:

• kolonia wyzwolenia,
• golgota,
• wyzwolony,
• próba,
• endline,
• godzina z führerem,
• stacja xii,
• mniejszy brat,
• wyspa wielkanocna.

Powieści i opowiadania

Oto wybrane dzieła autorstwa Stanisława Brejdyganta, które zawierają zarówno powieści, jak i opowiadania, publikowane na przestrzeni wielu lat:

• Testament. Wydawnictwo Pax, Warszawa 1967,
• Być Bogiem: opowiadania. Czytelnik, Warszawa 1981,
• Stypa. Wydawnictwo Gamma, Warszawa 1991,
• Powiedz im. Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1993,
• Maligna. Dom Wydawniczy Szczepan Szymański, Warszawa 1995,
• Świt o zmierzchu. Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2009,
• Wyzwolony i inne dramaty. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013,
• Zło: scenariusze: trzy filmy – oto ich zapis. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2019,
• Zwierzenia. Wydawnictwo WAB, Warszawa 2023,
• Pokoje. Od urodzenia do wieku klęski. Świat Książki, Warszawa 2023.

---

Oceń: Stanisław Brejdygant

---