Jacek Leociak

---

Życiorys

„W 1981 roku Jacek Leociak uzyskał dyplom na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. W 1996 roku na podstawie swojej rozprawy doktorskiej pt. Tekst wobec zagłady. O relacjach z getta warszawskiego, której promotorem był Michał Głowiński, obronił stopień naukowy doktora w Instytucie Badań Literackich PAN. Ta praca została wyróżniona w Konkursie im. Klemensa Szaniawskiego. W 2011 roku tamże uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego, bazując na dorobku naukowym oraz rozprawie pt. Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji. Tytuł profesora nadał mu 25 czerwca 2013 roku.

W okresie od 1981 do 1997 roku Leociak pracował na Wydziale Polonistyki UW. Następnie podjął zatrudnienie w IBL PAN, gdzie objął stanowisko kierownika Zespołu Badań nad Literaturą Zagłady oraz zasnął w rolę zastępcy przewodniczącego rady naukowej IBL PAN. Dodatkowo został członkiem zespołu Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN.

Jego badania koncentrują się na analizie różnorodnych sposobów przedstawiania doświadczeń granicznych, szczególnie związanych z Holocaustem. W obszarze jego zainteresowań mieszczą się między innymi narracje ofiar, sprawców oraz świadków, a także historia warszawskiego getta. Jacek Leociak jest również członkiem redakcji czasopisma naukowego „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” i pełni rolę opiekuna naukowego galerii Zagłada w Muzeum Historii Żydów Polskich Polin wspólnie z Barbarą Engelking.

W 2019 roku Leociak został przyjęty w poczet członków korespondentów Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Wyróżnienia i odznaczenia

Wyróżnienia i odznaczenia Jaceka Leociaka wskazują na jego znaczny wkład w badania i upamiętnianie historii, szczególnie dotyczącej Holokaustu.

Jego książka Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, napisana we współpracy z Barbarą Engelking, została nagrodzona w 2003 roku Nagrodą Klio oraz Nagrodą im. Jerzego Giedroycia. To wyróżnienie akcentuje znaczenie publikacji w kontekście poznawania przeszłości Warszawy.

W 2008 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za nadzwyczajne osiągnięcia w odkrywaniu prawdy o Holokauście i w działalności na rzecz upamiętnienia powstania w getcie warszawskim.

Jacek Leociak zdobył także nominację do Nagrody Literackiej Gdynia w 2010 roku za swoje dzieło Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji.

W 2011 roku, jego praca została uhonorowana medalem „Powstanie w Getcie Warszawskim”, a w 2015 roku otrzymał odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Te nagrody stanowią dowód jego wpływu na polską kulturę i historię.

W 2018 roku, w dniu 75. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim, otrzymał Nagrodę m.st. Warszawy podczas uroczystej sesji Rady m.st. Warszawy. To wyróżnienie podkreśla jego trwały wkład w pamięć o wydarzeniach tamtego okresu.

W listopadzie 2018 roku, za książkę Biografie ulic. O żydowskich ulicach Warszawy: od narodzin po Zagładę, zdobył Nagrodę Klio, przyznawaną najlepszym publikacjom poświęconym historii w kategorii varsaviana za lata 2017-2018.

W styczniu 2019 roku, przyznano mu Nagrodę im. Kazimierza Wyki, która honoruje wybitne osiągnięcia w dziedzinie eseistyki oraz krytyki literackiej i artystycznej.

W maju 2019 roku został nominowany do Nagrody Literackiej Nike za dzieło Młyny boże. Zapiski o Kościele i Zagładzie. To wyróżnienie dla autora podkreśla wyjątkowe znaczenie jego tekstów.

W kwietniu 2022 roku, za książkę Warszawski Trójkąt Zagłady, Jacek Leociak wspólnie z Arturem Żmijewskim i Zofią Waślicką-Żmijewską, otrzymał nominację do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w kategorii książka o tematyce warszawskiej. To uznanie pokazuje nadzwyczajne zaangażowanie autorów w badania nad historią Warszawy.

Wybrane publikacje

Oto przegląd wybranych publikacji Jacka Leociaka, które stanowią ważny wkład w badania nad holokaustem oraz historią Warszawy. Każda z tych pozycji została starannie wydana przez renomowane wydawnictwa i przyczyniła się do pogłębienia wiedzy na temat społeczności żydowskiej w Polsce oraz ich historii.

• Tekst wobec zagłady. O relacjach z getta warszawskiego. Monografie Fundacji Na Rzecz Nauki Polskiej, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Wrocław 1997, ISBN 83-85220-75-5,
• Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, wyd. 1, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2001, wyd. 2. zm., popr. i rozsz., Warszawa 2013 (z Barbarą Engelking), ISBN 83-87632-83-X,
• Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2009, ISBN 978-83-617-5001-7,
• Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów, Znak, Kraków 2010, ISBN 978-83-080-4446-9,
• Spojrzenia na warszawskie getto, Dom Spotkań z Historią, Warszawa 2011, ISBN 978-83-62020-26-3,
• Biografie ulic, Dom Spotkań z Historią, Warszawa 2018, ISBN 978-83-62020-89-8,
• Młyny boże. Zapiski o Kościele i Zagładzie, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2018, ISBN 978-83-8049-646-0,
• Limit Experiences. A Study of Twentieth-Century Forms of Representation, Peter Lang, 2019, ISBN 978-3-631-67274-7,
• Wieczne strapienie. O kłamstwie, historii i Kościele, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020, ISBN 978-83-8191-113-9,
• Warszawski Trójkąt Zagłady, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2021, ISBN 978-83-66586-62-8 (z Arturem Żmijewskim i Zofią Waślicką-Żmijewską),
• Zapraszamy do nieba. O nawróconych zbrodniarzach, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2022, ISBN 978-83-8191-586-1.

Każda z wymienionych książek dostarcza nie tylko cennych informacji, ale także stawia ważne pytania, zachęcając do refleksji nad skomplikowaną historią Warszawy oraz jej mieszkańców.

---

Oceń: Jacek Leociak

---