Ignacy Robb-Narbutt

Polityka i administracja

Ignacy Robb-Narbutt, którego prawdziwe nazwisko brzmiało Ignacy Robb (Rosenfarb), to postać, która znacząco wpisała się w historię Polski. Urodził się 12 października 1912 roku w Warszawie, a jego życie zakończyło się tragicznie w nocy z 25 na 26 lipca 1958 roku, również w stolicy.

W swoich działaniach politycznych związany był z ruchem komunistycznym. Uzyskał status oficera Gwardii Ludowej (GL) oraz Armii Ludowej (AL), co podkreśla jego zaangażowanie w walce o nowy porządek społeczny w Polsce. W ramach swoich obowiązków, pełnił funkcję dowódcy w różnych okręgach, w tym w Okręgu GL Radom, w Okręgu GL Warszawa-Lewa Podmiejska oraz w Okręgu Częstochowsko-Piotrkowskim AL.

Oprócz działalności wojskowej, Robb-Narbutt był również dziennikarzem oraz literatem, co świadczy o jego wszechstronnych talentach i zainteresowaniach. Jako pełnomocnik Rządu Tymczasowego na miasto stołeczne Warszawę, odgrywał istotną rolę w kształtowaniu polityki podczas burzliwych lat powojennych. Warto również wspomnieć, że był komendantem głównym Służby Ochrony Kolei (SOK), co podkreślał jego znaczenie w systemie bezpieczeństwa publicznego.

Życiorys

Ignacy Robb-Narbutt był z pewnością postacią wyjątkową, synem Jana Jakuba oraz Heleny z Lewandowskich. W trakcie swojej edukacji w Prywatnym Gimnazjum i Liceum Spółki z o.o. „Spójnia”, miał okazję redagować szkolne pismo „Spójniak”. W2039 roku przystąpił do Organizacji Młodzieży TUR oraz ZNMS „Życie”. W latach 1929-1931 uczęszczał jako wolny słuchacz na kursy w Wyższej Szkole Dziennikarskiej, a w roku 1935 z powodzeniem zdał eksternistycznie maturę w Nieświeżu.

W 1932 roku pracował przez krótki okres jako reporter i sprawozdawca w Polskim Radiu. W tym samym roku premierowo opublikował poemat sceniczny pt. „Sacco i Vanzetti”. Dwa lata później, w 1933 roku, stał się jednym z trzech członków korespondentów znanej jako Studium Przedmieścia, działającego przy warszawskim oddziale Zespołu Literackiego „Przedmieście”. Jego twórczość była szeroko znana, publikował w takich gazetach jak „Dziennik Ludowy” oraz „Głos Niezależnych”. Warto zauważyć jego wkład jako autora scenariusza do filmu dokumentalnego „Warszawa w nocy”. Od 1937 roku związał się z redakcją „Dziennika Popularnego”, gdzie zamieszczał swoje reportaże.

W trakcie II wojny światowej jego losy były ściśle związane z armią. Służbę wojskową pełnił w różnych formacjach, w tym w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie i w Grudziądzkiej Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii. W 1935 roku związał się z Komunistyczną Partią Polski (KPP). Podczas wrześniowej kampanii walczył w batalionie Obrony Narodowej, m.in. w bitwie pod Gródkiem Jagiellońskim, gdzie odniósł rany. Po przeniesieniu do Stanisławowa, a później do Lwowa, pisał do redakcji „Czerwonego Sztandaru” i współpracował z radiem sowieckim w języku polskim. Jego otwarte protesty przeciwko aresztowaniu Władysława Broniewskiego oraz innych pisarzy przez NKWD w styczniu 1940 roku zakończyły się usunięciem go z redakcji oraz z sowieckiego Związku Pisarzy. W kolejnych miesiącach pracował w lwowskiej fabryce wyrobów cukierniczych. Od czerwca 1941 do lipca 1942 roku zajmował stanowisko robotnika rolnego.

W lipcu 1942 roku powrócił do Warszawy, gdzie wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej (PPR) oraz Gwardii Ludowej (GL). Na początku sierpnia 1942 roku, objął dowództwo oddziału GL im. Ziemi Kieleckiej oraz pełnił funkcję dowódcy Okręgu Radom GL. Jesienią 1942 roku, dowodząc sześcioosobowym oddziałem, odwiedził rodzinę Henryka Sienkiewicza, gdzie mimo początkowej nieufności bliskich noblisty, zostali serdecznie przyjęci.

W kwietniu 1943 roku Narbutt, jako dowódca Okręgu GL Warszawa-Lewa Podmiejska, wziął udział w rozmowach prowadzonych przez PPR i GL z RPPS oraz PAL. 25 września 1943 roku otrzymał pochwałę I stopnia oraz awans na majora. Niedługo potem, został oficerem Wydziału I Operacyjnego Sztabu Głównego GL. Krytykując kierowanie Gwardią Ludową przez Franciszka Jóźwiaka „Witolda” oraz sekciarskie tendencje w PPR, został dowódcą batalionu GL im. Józefa Bema, co było wynikiem jego de facto degradacji. Z interwencją Władysława Gomułki, evakuował się z aresztu 25 lutego 1944 roku. Dowództwo Główne AL powierzyło mu dowództwo Częstochowsko-Piotrkowskiego Okręgu AL. W sierpniu 1944 roku, Narbutt został zmobilizowany do Ludowego Wojska Polskiego na stopień podpułkownika, pełnił również obowiązki w 2 Armii WP oraz był zastępcą do spraw liniowych dowódcy 8 Dywizji Piechoty WP im. Bartosza Głowackiego.

W grudniu 1944 roku został przeniesiony do rezerwy z powodu oskarżeń o niewłaściwy stosunek do oficerów sowieckich oraz uleganie wpływom byłych akowców. W styczniu 1945 roku objął stanowisko pełnomocnika Rządu Tymczasowego na miasto stołeczne Warszawę. We wrześniu tego samego roku był jednym z współzałożycieli ZBoWiDu, gdzie przewodniczył komisji rewizyjnej. Był również członkiem komitetu redakcyjnego „Bellony” od 1945 roku. Publikował swoje dzieła m.in. w „Odrodzeniu”, „Polsce Niepodległej”, „Bellonie”, „Nowej Kulturze”, „Nowinach Literackich” oraz „Życiu Warszawy”. 1 grudnia 1945 roku objął stanowisko zastępcy do spraw polityczno-wychowawczych II wiceministra obrony narodowej gen. Karola Świerczewskiego. W grudniu 1945 roku był delegatem na I Zjazd PPR. Od marca 1946 roku pełnił funkcję komendanta głównego SOK.

W 1948 roku, w swoim zbiorze „Ludzie i wydarzenia”, oddał sprawiedliwość żołnierzom Armii Krajowej. Zdemobilizowany 1 lipca 1948 roku, głównie za swoje wsparcie dla Gomułki, wznowił pracę jako redaktor działu literackiego w Polskim Radiu od kwietnia 1951 roku. Był także aktywnym działaczem Związku Literatów Polskich (ZLP). W obliczu nadchodzącej śmierci odniósł się krytycznie do zastojów w liberalizacji po październiku 1956 roku.

Evangelizował symbol orła piastowskiego w Gwardii Ludowej; jego starania przyczyniły się do przyjęcia orła bez korony jako oficjalnego godła organizacji, co zatwierdziło Dowództwo Główne w regulaminie dnia 1 lipca 1943 roku. Zmarł i został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B2-12-18).

Ordery i odznaczenia

Ignacy Robb-Narbutt był odznaczony wieloma wyróżnieniami za swoje zasługi. Oto lista jego odznaczeń:

  • Order Krzyża Grunwaldu III klasy,
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
  • Krzyż Partyzancki,
  • Medal za Warszawę 1939–1945 (przyznany 17 stycznia 1946),
  • Medal Zwycięstwa i Wolności 1945.

Awanse

Kariera Ignacego Robba-Narbutta obejmowała liczne awanse, które świadczyły o jego determinacji i umiejętnościach wojskowych. Wyróżniał się on w trakcie swojej służby, odnosząc sukcesy na różnych etapach swojej kariery.

  • Podporucznik – uzyskał ten stopień po ukończeniu Centrum Wyszkolenia Kawalerii,
  • Major – awans w 1943 roku,
  • Podpułkownik – awans w sierpniu 1944 roku.

Życie prywatne

Ignacy Robb-Narbutt był mężem utalentowanej artystki, Franciszki Robb-Narbutt, z domu Cytryn, która żyła w latach 1916–1979. Para doczekała się dwojga dzieci. Ich córka, Krystiana, urodziła się w 1945 roku i podobnie jak jej matka, poszła w ślady artystycznej kariery. Syn, Jacek, przyszedł na świat w 1949 roku.

Przypisy

  1. M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.
  2. Kazimierz Satora, Emblematy, godło i symbole GL i AL.
  3. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze.
  4. Jednym z powodów tej wizyty był prowadzony przez "Narbutta" eksperyment mający na celu udowodnienie Dowództwu Głównemu sens przyjęcia przez GL polskich symboli narodowych i patriotycznych. Partyzanci ubrani byli w przedwojenne polskie mundury wojskowe, mając na czapkach furażerkach, obok regulaminowego trójkącika z inicjałami GL i czerwonego obszczycia, polskie przedwojenne orzełki wojskowe ale bez korony, a także biało-czerwone wstążki na lewym ramieniu.

Oceń: Ignacy Robb-Narbutt

★★★★★
Średnia ocena:4.5 Liczba ocen:8