Halina Aszkenazy-Engelhardt, urodzona 15 kwietnia 1925 roku w Warszawie, była niezwykłą osobą, której życie odzwierciedlało bogatą historię i kulturowe dziedzictwo. Zmarła 2 października 2016 roku w Tel Awiwie, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w społeczności.
Była izraelską działaczką społeczno-kulturalną, która angażowała się w wiele inicjatyw mających na celu wsparcie i promowanie dziedzictwa polsko-żydowskiego. Jej praca w Związku Żydów Warszawskich w Izraelu, gdzie pełniła funkcję przewodniczącej, była świadectwem jej oddania dla społeczności oraz chęci zachowania pamięci o jej korzeniach.
Działalność Haliny Aszkenazy-Engelhardt jako autorki wspomnień zyskała uznanie, przyczyniając się do dokumentacji losów Żydów w Polsce oraz ich emigracji do Izraela. Jej życie i osiągnięcia są inspiracją dla wielu, którzy pragną zgłębić tematykę polsko-żydowskiej historii i kultury.
Życiorys
Halina Aszkenazy-Engelhardt urodziła się w Warszawie w rodzinie żydowskiej, która była zasymilowana z otaczającym ją światem. W młodym wieku straciła ojca, co na zawsze zmieniło jej życie. W trudnych czasach II wojny światowej, razem z matką, znalazła się w getcie warszawskim. Żyły w skrajnych warunkach, korzystając z wynajmowanego telefonu, który służył szmuglerom do kontaktowania się ze stroną aryjską.
Obie kobiety musiały ciężko pracować, by przeżyć. Zatrudniały się w szopie szczotkarzy, a Halina, wraz z kuzynką Celiną, zdobywały dodatkowe środki, nocując w kuchni innego zakładu, co pozwalało im uniknąć głodu.
Dwa tygodnie po wybuchu powstania w getcie, Halina i reszta mieszkańców małej oficyny przy ulicy Franciszkańskiej zostali zabrani na Umschlagplatz. W dramatycznej chwili, wspólnie z kilkoma innymi młodymi osobami, wyskoczyła z pociągu, który miał ich zawieźć na Majdanek. Cudownie udało się jej wrócić do Warszawy, gdzie, przebywając w noclegowni dla bezdomnych, szukała schronienia.
Halina uzyskała jednak pomoc od księdza Michała Kubackiego w bazylice Najświętszego Serca Jezusowego. Tam znalazła tymczasowe schronienie u zamożnego małżeństwa, gdzie zaczęła pracować jako pomoc domowa. Niestety, jej prawdziwe pochodzenie zostało ujawnione, co doprowadziło do brutalnego traktowania przez wychowującą ją kobietę; mąż obużąca wymusił na niej, aby stała się jego kochanką w zamian za milczenie.
Od lipca 1944 roku Halina udała się do ukrycia u dawnych sąsiadów, gdzie pracowała jako gosposia. W trakcie powstania warszawskiego podjęła działalność w Armii Krajowej jako łączniczka. Po upadku powstania, Halina została uwięziona w obozie w Pruszkowie, z którego wywieziono ją następnie do Niemiec, gdzie pracowała w fabryce Szwarzkopfa w Berlinie.
Po wojnie wyemigrowała do Izraela, gdzie angażowała się w działalność społeczną jako przewodnicząca Związku Żydów Warszawskich. Spędziła swoje życie w Tel Awiwie, dążąc do utrwalania pamięci o przeszłości. W 2008 roku, za jej wkład w rozwijanie polsko-izraelskiej współpracy, prezydent RP Lech Kaczyński uhonorował ją Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
Twórczość
Halina Aszkenazy-Engelhardt jest autorką, która z pasją dzieli się swoimi wspomnieniami z dzieciństwa w Polsce oraz trudnymi doświadczeniami związanymi z II wojną światową. W jej literackim dorobku znajdują się liczne książki, w których przybliża czytelnikom nie tylko historię, ale także swoje emocje i spostrzeżenia związane z tym skomplikowanym okresem w dziejach.
Oto kilka z jej istotnych dzieł:
- 2006: Spotkanie z losem,
- 2005: Dzień, noc, dzień,
- 2004: Warszawa Paryż Tel Awiw.
Przypisy
- Zmarła Halina Aszkenazy-Engelhardt. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 16.11.2016 r.]
- Postanowienie Prezydenta RP z dnia 09.05.2008 r. o nadaniu orderów i odznaczenia. infor.pl, 2008. [dostęp 20.05.2019 r.]
- a b c d e Kubacki Michał. [dostęp 11.08.2015 r.]
- Dzień, noc, dzień. [dostęp 15.01.2009 r.]
- Spotkanie z losem. [dostęp 15.01.2009 r.]
- Warszawa Paryż Tel Awiw. [dostęp 15.01.2009 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Joanna Pajkowska | Karol Paweł Sulikowski | Aleksander Makowski | August Cywolka | Rachel Zylberberg | Adolf Martens (1875–1939) | Maurice Fingercwajg | Jadwiga Żak-Stewart | Wojciech Bobilewicz | Monika Witkowska | Wiktor Ostrowski (Lubliner) | Marcin Jędrzejewski (harcerz) | Magdalena Masiak | Jerzy Vaulin | Luba Gawisar | Natalia Januszko | Marek Lichtenbaum | Teodor Gałecki | Aniela Rzyszczewska | Tymoteusz DuchowskiOceń: Halina Aszkenazy-Engelhardt