Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego w Warszawie

---

Historia

Budowa tego imponującego kościoła rozpoczęła się w latach 1907-1923 na podstawie wizji Łukasza Wolskiego. Fundatorem tej wspaniałej świątyni był Michał Piotr Radziwiłł, po którym okolicę nazywano Michałowem. Niezwykle ważną rolę w tej inwestycji odegrała jego żona, Maria z Kieżgajłłów-Zawiszów Radziwiłłowa, która była główną inicjatorką budowy. Rozpoczęcie prac budowlanych zbiegło się z okresem ożywienia życia religijnego w Polsce, które miało miejsce po wydaniu ukazu przez cara w 1905 roku, otwierającego drogę do tworzenia nowych parafii.

W dniu 30 czerwca 1904 roku, księżna Maria uzyskała błogosławieństwo od papieża Piusa X na zrealizowanie projektu budowy bazyliki pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa. Ten cenny dokument, spisany odręcznie przez papieża, obecnie znajduje się w archiwum parafii. Za projekt bazyliki odpowiadał inżynier Kazimierz Grabowski, znany jako pionier zastosowania żelbetonu w Polsce. Niestety, w 1914 roku wybuch I wojny światowej przerwał prace budowlane, które mogły zostać wznowione dopiero w 1919 roku pod okiem Hugona Kudera, kontynuując przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego.

Hugon Kuder, który wprowadził kilka istotnych zmian do pierwotnego projektu, znacząco zmniejszył rozmiary bocznych aneksów i wieży. Na mocy decyzji kardynała Aleksandra Kakowskiego, w dniu 25 października 1919 roku, erigowana została parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa, która zyskała ważność od 1 listopada. Nuncjusz papieski Achille Ratti, zaintersowany przebiegiem budowy, po objęciu papieskiego stolca jako Pius XI, nadał bazylikę mniejszą 23 sierpnia 1923 roku. 16 września tego samego roku kardynał Kakowski dokonał konsekracji świątyni.

Po śmierci Hugona Kudery w 1931 roku, projekt dotyczący nadbudowy zakrystii na mieszkania dla księży powierzone zostały Andrzejowi Boniemu. Na mocy woli fundatorki kościoła, od 1931 roku, opiekę nad świątynią zaczęli pełnić salezjanie, którzy πrowadzą pracę duszpasterską.

W czasie II wojny światowej bazylika przetrwała, unikając znacznych zniszczeń. W 1965 roku została wpisana do rejestru zabytków, co potwierdza jej znaczenie w kontekście kulturowym. Warto również zaznaczyć, iż 8 czerwca 1991 roku, podczas IV podróży apostolskiej, papież Jan Paweł II otworzył w bazylice obrady II Synodu Plenarnego Kościoła w Polsce.

Architektura

Gmach bazyliki ma swoje korzenie w wzorcach architektonicznych, nawiązujących do rzymskiej bazylice św. Pawła za Murami. Mimo tego, podobieństwa są ograniczone i dotyczą głównie niektórych partii wnętrza, które przywodzą na myśl wczesnochrześcijańskie świątynie. Świątynia ma charakter orientowanej bazyliki, osiągającej 65 metrów długości, 30 metrów szerokości oraz 22 metrów wysokości.

Dzięki architektowi, budowla otrzymała formy nawiązujące do historii, z elementami klasycyzmu w charakterystycznej fasadzie. Ta ostatnia składa się z dwóch kondygnacji, a wejście do świątyni prowadzi przez imponujący portyk, złożony z dziesięciu kolumn, które posadowione zostały na stylobacie. Kryje on pod sobą ogromny dolny kościół, zaprojektowany z myślą o pomieszczeniu nawet 10 tysięcy osób.

Na północ od głównej bryły budynku znajdziemy kaplicę NMP Wspomożycielki Wiernych, która również potrafi zwrócić uwagę. Jej inspiracją była kaplica w rzymskiej bazylice św. Jana na Lateranie, co podkreśla niesamowitą zależność architektoniczną między tymi miejscami.

Co więcej, w bocznej elewacji kościoła wznosi się wieża licząca pięć kondygnacji, która została zaprojektowana jeszcze przed II wojną światową, a jej budowa miała miejsce w latach 1998–1999. Na jej szczycie umieszczono dzwon, odlany w XVIII wieku w Gdańsku, który to dzwon był ofiarowany przez Marię Radziwiłłową, co czyni to miejsce jeszcze bardziej wyjątkowym.

Wnętrze bazyliki opatrzone jest wspaniałymi dziełami sztuki, które zrealizowało kilku znakomitych malarzy. Na szczególną uwagę zasługuje nawa główna, zdobiona obrazami w plafonach oraz stacjami Drogi Krzyżowej, wykonanymi przez małżeństwo Oźminów, co stanowi prawdziwą ucztę dla oka każdego, kto przekroczy progi tej świątyni.

Inne informacje

W historii Bazyliki Najświętszego Serca Jezusowego w Warszawie odnajdujemy wiele interesujących faktów, które podkreślają jej znaczenie zarówno dla lokalnej społeczności, jak i dla całego kraju.

• Papież Pius XI określił tę świątynię jako Najpiękniejszy kościół w Polsce, podkreślając jej unikalną architekturę i duchowe znaczenie.
• W grudniu 1944 roku, mieszkańcy Pragi mieli zaszczyt wręczyć żołnierzom 10 Pułku Piechoty 4 Pomorskiej Dywizji Piechoty sztandar, który został ufundowany przez samą społeczność, co dowodzi silnych więzi między kościołem a mieszkańcami.

---

Oceń: Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego w Warszawie

---