Danuta Ptaszycka-Jackowska

---

Życiorys

Danuta Ptaszycka-Jackowska urodziła się w czasach pełnych wyzwań, a jeden z najważniejszych momentów w jej życiu miał miejsce 8 sierpnia 1944 roku, kiedy to Niemcy wyrzucili ją oraz jej babcię, Janinę Nowacką, z ich warszawskiego mieszkania w dzielnicy Ochota. Zostały zmuszone do przebycia tzw. „Szlaku Męki”, który prowadził przez Zieleniak na Ochocie, a następnie do obozu w Pruszkowie. Po dramatycznych wydarzeniach dotarły do Łowicza, gdzie udało się im uciec i znaleźć schronienie w majątku rodziny. Warszawa powitała je z powrotem pod koniec stycznia 1945 roku.

W wyniku pracy ojca, rodzina Danuty przeniosła się do Wrocławia w 1946 roku, a od 1950 roku osiedliła się w Krakowie. Po zakończeniu edukacji średniej, danuta zdecydowała się podjąć studia na kierunku architektura krajobrazu na Wydziale Ogrodniczym SGGW w Warszawie. W 1963 roku uzyskała tytuł magistra inżyniera, pisząc pracę poświęconą funkcji turystyczno-wypoczynkowej Tyńca. W 1975 roku obroniła doktorat z zakresu nauk leśnych, koncentrując się na ochronie środowiska na Akademii Rolniczej w Krakowie. Jej rozprawa doktorska, zatytułowana „Rezerwaty przyrody w środowisku leśnym a turystyka”, wskazywała na kluczowe aspekty współpracy ochrony środowiska i turystyki, a jej promotor, prof. Stefan Myczkowski, miał duże znaczenie dla jej kariery.

W 1990 roku, po latach pracy i znaczących osiągnięciach, na podstawie dorobku naukowego i złożonego kolokwium habilitacyjnego, Danuta Ptaszycka-Jackowska otrzymała stopień doktora habilitowanego nauk rolniczych w dziedzinie ochrony środowiska w SGGW. Jej habilitacja, opisana w pracy „Kształtowanie stref ochronnych przyrodniczych obszarów chronionych”, zyskała uznanie i została wyróżniona Nagrodą Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w 1992 roku. W roku 2000 Prezydent RP przyznał jej tytuł profesora nauk o Ziemi po przeprowadzeniu odpowiednich procedur na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Karierę zawodową Danuta rozpoczęła w Pracowni Urbanistycznej Warszawy jako asystent projektanta, gdzie w latach 1963-1965 zaangażowała się w prace nad planem zagospodarowania przestrzennego stolicy. Z relatywnie krótkim czasem studiów w Podyplomowym Studium Planowania Przestrzennego, które odbyła w Politechnice Warszawskiej w latach 1964-1966, zdobywała nowe umiejętności. W latach 1965-1968 pełniła ważne role w Głównym Komitecie Kultury Fizycznej i Turystyki, gdzie działała najpierw jako inspektor, a później starszy inspektor w Departamencie Zagospodarowania Turystycznego. W 1967 roku ukończyła również podyplomowe studia w Turynie, we Włoszech, zorganizowane przez Międzynarodową Unię Oficjalnych Organizacji Turystycznych.

Po tragicznej śmierci matki w 1968 roku, powróciła do Krakowa, aby podjąć pracę w Zakładzie Zagospodarowania Turystycznego GKKFiT, który w 1972 roku przekształcono w Instytut Turystyki w Krakowie. Na różnych stanowiskach, w tym starszego projektanta oraz adiunkta, Danuta brała czynny udział w opracowywaniu planów zagospodarowania turystycznego w Polsce oraz angażowała się w badania dotyczące roli turystyki w obszarach chronionych, co zaowocowało jej pierwszymi publikacjami naukowymi.

Z Instytutem Kształtowania Środowiska połączyła swoje życie zawodowe oraz naukowe na przeszło czterdzieści lat, co miało miejsce do 2017 roku. W 1986 roku instytut przeszedł transformację w Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, a w 2002 roku mając na uwadze powstawanie nowych potrzeb, stał się Instytutem Rozwoju Miast, a od 2018 roku działa jako Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa. Danuta, pełniąc obowiązki w charakterze adiunkta, docenta, a następnie profesora, nieprzerwanie publikowała swoje prace naukowe oraz badawcze dotyczące turystyki, ochrony przyrody i gospodarki przestrzennej. W 1979 roku przebywała w Szwajcarii na stażu, a także w Francji na stypendium, badając turystykę w obszarach chronionych. W 2004 roku, uzyskując stanowisko profesora nadzwyczajnego w Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, aż do przejścia na emeryturę w 2009 roku, kontynuowała adaptację swoich nauk w praktyce.

Od 1969 roku Danuta Ptaszycka-Jackowska jest związana z Antonim Jackowskim, tworząc parę, która wspierała się nawzajem w swoich życiowych i zawodowych dążeniach.

Działalność naukowa

Danuta Ptaszycka-Jackowska ma na koncie szeroki dorobek w obszarze badań naukowych oraz projektowych, który obejmuje 120 publikacji, w tym 20 książek oraz 90 prac nieopublikowanych. W skład tych ostatnich wchodzi 53 prace badawcze i studialne, 24 prace studialno-planistyczne, osiem projektów i konkursów oraz 21 istotnych ekspertyz. Dodatkowo, opracowała około 100 haseł encyklopedycznych.

Badania Danuty Ptaszyckiej-Jackowskiej koncentrowały się na trzech dziedzinach: planowania przestrzennego, ochrony środowiska z akcentem na ochronę przyrody oraz turystyki, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki turystycznej. Jej prace naukowe były ściśle powiązane z pracami studialno-planistycznymi przez cały okres jej kariery.

W działalności badawczej Danuty Ptaszyckiej-Jackowskiej można wyróżnić kilka kluczowych obszarów badań, takich jak:

• studia nad relacjami między turystyką a ochroną przyrody (analiza podziału rezerwatów z perspektywy ochrony przyrody oraz ich wykorzystania turystycznego),
• badania stref ochronnych (otulin) dla obszarów chronionych (opracowywanie metodyki planowania różnych typów obszarów ochrony oraz kształtowania stref ochronnych),
• metody tworzenia planów zagospodarowania przestrzennego dla parków narodowych oraz planów ochrony dla parków narodowych i krajobrazowych,
• zasady korzystania z obszarów chronionych,
• analizy dotyczące turystyki.

W latach 1996–1997 brała udział w międzynarodowym projekcie zajmującym się przygotowaniem koncepcji systemu transportowego dla Częstochowy w ramach programu PHARE. Wspólnie z Antonim Jackowskim napisała studium na temat przestrzennych aspektów ruchu pielgrzymkowego w Częstochowie i regionie, zatytułowane Jasnogórskie pielgrzymki w przestrzeni miasta i regionu Częstochowy. W 2014 roku opublikowała Geografię turystyczną Francji, będącą wynikiem jej długoletnich badań i fascynacji tym państwem.

Działalność organizacyjna

Danuta Ptaszycka-Jackowska angażowała się w różnorodne działania organizacyjne, będąc aktywnym uczestnikiem licznych stowarzyszeń, rad oraz instytucji naukowych.

Od 1993 roku, należy do Polskiego Towarzystwa Rozwoju Ziem Górskich, a od 2004 roku jest członkiem Polskiego Towarzystwa Geograficznego. W okresie od 1993 do 2014 roku była integralną częścią Komitetu Zagospodarowania Ziem Górskich Polskiej Akademii Nauk, a od 1996 roku przynależała do jego Sekcji Karpackiej. W 1999 roku objęła stanowisko przewodniczącej tej sekcji oraz została członkiem Prezydium Komitetu.

W latach 1984–1995 zasiadała w Państwowej Radzie Ochrony Przyrody, pełniąc funkcję w Komisji Ochrony Krajobrazu. W następnych latach, w latach 2002-2006, była aktywna w Krajowej Komisji ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko. Natomiast w latach 1999–2002 współpracowała z Sekretariatem Habitatu, organem doradczo-opiniodawczym Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast.

Danuta Ptaszycka-Jackowska w latach 1992–2000 pełniła funkcję rzeczoznawcy Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, koncentrując się na zagadnieniach ochrony przyrody. Ponadto, w latach 2003–2015 uczestniczyła w pracach rady naukowej w Instytucie Rozwoju Miast.

Jej wkład w działania związane z ochroną przyrody i zarządzaniem środowiskiem obejmuje również prace w radach naukowych parków narodowych oraz krajobrazowych. Należała do Świętokrzyskiego Parku Narodowego w latach 2000–2003, gdzie była członkiem prezydium, a także do Żywieckiego Parku Krajobrazowego, pełniąc w jednej kadencji rolę wiceprzewodniczącej rady (1991–1999). Działała także w Zespole Przemyskich Parków Krajobrazowych w latach 1999–2010.

Od 2000 roku, Ptaszycka-Jackowska zajmuje stanowisko przewodniczącej Rady Naukowej Babiogórskiego Parku Narodowego, gdzie kontynuuje swoje aktywności na rzecz ochrony i badań w obszarze rekreacji i ochrony środowiska.

---

Oceń: Danuta Ptaszycka-Jackowska

---