Adam Prażmowski (astrofizyk)

---

Życiorys

Adam Prażmowski urodził się w rodzinie o silnych tradycjach naukowych. Jego ojcem był Józef, sędzia apelacyjny, natomiast jego matką Teresa. Interesującą postacią w jego rodzinie był również stryj, biskup płocki, Adam Michał Prażmowski. W 1839 roku rozpoczął pracę w obserwatorium warszawskim, gdzie pełnił funkcję asystenta.

W latach 40. oraz 50. XIX wieku brał udział w licznych pomiarach geodezyjnych, współpracując z takimi wybitnymi naukowcami jak Franciszek Armiński, Jan Baranowski, Wilhelm Struve oraz Johann Jacob Baeyer. W 1854 roku Prażmowski stworzył innowacyjną metodę wyznaczania błędów osobistych obserwatora, co przyczyniło się do polepszenia dokładności pomiarów.

Obserwując zaćmienie Słońca w Hiszpanii w 1860 roku, dokonał istotnego odkrycia, które zmieniło postrzeganie zjawisk związanych zastrukturalizowaniem świata kosmicznego. Odkrył, że światło korony słonecznej jest spolaryzowane, podczas gdy światło protuberancji nie wykazuje tego zjawiska. W ten sposób udowodnił, że korona jest ściśle związana ze Słońcem, a nie jak wcześniej sądzono z Księżycem.

Ponadto Prażmowski był encyklopedystą i wnioskodawcą haseł do 28-tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda, wydawanej w latach 1859–1868. Jego nazwisko można znaleźć w pierwszym tomie tej encyklopedii, co świadczy o jego odziedziczonej wiedzy i wpływie w polskim świecie naukowym.

W 1863 roku wyjechał do Paryża jako stypendysta, gdzie jego talent do konstrukcji urządzeń optycznych znalazł nowe zastosowanie. Pracował dla firmy optycznej E. Hartnacka, z której stał się współwłaścicielem, a w 1871 roku objął pełną własność. W trakcie swojej kariery skonstruował i udoskonalił wiele innowacyjnych urządzeń, w tym pryzmatyczny polaryzator i celostat.

W latach 1880–1882 był przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Nauk Ścisłych na emigracji, angażując się w badanie polaryzacji światła komet. Po zakończeniu swojego życia znalazł spoczynek na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu, gdzie jego grób znajduje się w kwaterze 41, rzędzie 14, grobie 29.

---

Oceń: Adam Prażmowski (astrofizyk)

---