Barbara Rachwalska

---

Życiorys

Barbara Rachwalska była córką dobrze znanego restauratora Ignacego Rachwalskiego, który zmarł w 1940 roku, oraz Heleny ze Staszewskich. Jej brat, Józef Rachwalski, był znanym scenografem. W 1944 roku ukończyła studia w konspiracyjnym Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej, a rok później, w 1945, zdała egzamin eksternistyczny w Łodzi. Debiutowała 8 sierpnia 1945 roku w sztuce „Niespokojna starość” autorstwa Leonida Rachmanowa, która była reżyserowana przez Aleksandra Zelwerowicza oraz Mariana Wyrzykowskiego. Barbara Rachwalska występowała w Teatrze Wojska Polskiego do 1949 roku.

W latach 1949–1963 oraz 1977–1979 była współzałożycielką i jednocześnie aktywną artystką Teatru Nowego w Łodzi. W międzyczasie, w latach 1963–1976, grała na scenie Teatru Narodowego (od 1963 do 1969) oraz Teatru Ateneum (od 1969 do 1976). W 1979 roku przeszła na zasłużoną emeryturę, lecz nadal brała udział w spektaklach gościnnych w warszawskich teatrach.

Wśród teatrów, w których występowała po zakończeniu kariery zawodowej, należy wymienić Teatr na Woli (w latach 1979–1982), Teatr Rozmaitości (1982–1984) oraz Teatr Polski (1984–1992). Nie ograniczała się jedynie do występów teatralnych; od 1957 roku grała również w słuchowiskach Teatru Polskiego Radia. W ciągu 32 lat, od 1962 do 1994 roku, zagrała w około stu spektaklach Teatru Telewizji.

Barbara była matką znanego dziennikarza, reżysera i producenta Macieja Pawlickiego, a także reżysera filmów dokumentalnych i operatora Tadeusza Pawlickiego. Ponadto, była babką takich artystów jak Antoni Pawlicki, scenarzysta Jan Pawlicki, aktorka Monika Pawlicka oraz Kamila i Klara Pawlickie. Po długim i owocnym życiu, zmarła w Warszawie i została pochowana na cmentarzu Wolskim.

Filmografia

Barbara Rachwalska to postać, której filmografia mówi wiele o jej karierze artystycznej, zaczynającej się w latach powojennych w Polsce.

• 1946: Dwie godziny – kobieta na dworcu,
• 1947: Ostatni etap – blokowa Elza,
• 1947: Jasne łany – Maria Ruczajowa,
• 1951: Gromada – Magda,
• 1953: Przygoda na Mariensztacie – majster Aniela Rębaczowa,
• 1953: Żołnierz zwycięstwa – mamka Diany von Ballen,
• 1954: Uczta Baltazara – gospodyni księdza,
• 1955: Trzy starty – matka Hanki,
• 1956: Koniec nocy – matka „Małego”,
• 1957: Ewa chce spać – kierowniczka hotelu robotniczego,
• 1957: Król Maciuś I – przekupka,
• 1957: Kapelusz pana Anatola – przekupka,
• 1958: Wolne miasto – Barcikowska, matka Bogusia,
• 1958: Ostatni strzał – kobieta w kolejce,
• 1959: Awantura o Basię – Magdzia, służąca doktorostwa,
• 1959: Tysiąc talarów – wieśniaczka,
• 1960: Historia współczesna – Albinowska, matka Basi,
• 1961: Świadectwo urodzenia – kobieta z leśniczówki (cz. 1),
• 1961: Komedianty – Jagielska, matka Dziuni,
• 1962: Jadą goście jadą… – Anielcia (cz. 3),
• 1963: Skąpani w ogniu – repatriantka wdowa,
• 1963: Kryptonim Nektar – reżyserka „Halki”,
• 1964: Przerwany lot – Piotrowska,
• 1964: Beata – lekarka,
• 1965: Trzy kroki po ziemi – chłopka (cz. 2),
• 1965: Święta wojna – żona Kukułki,
• 1965: Sposób bycia – księgowa,
• 1965: Dzień ostatni dzień pierwszy – gospodyni Kacprowa,
• 1966: Czterej pancerni i pies – pani Helenka (odc. 6),
• 1967: Stawka większa niż życie – gospodyni Berta (odc. 17),
• 1967: Kiedy miłość była zbrodnią – przedstawicielka komisji do spraw rasowych,
• 1969: Nowy – kierowniczka działu zatrudnienia w Powiatowej Radzie Narodowej w Nowym Dworze Mazowieckim,
• 1969: Piąta rano – kwiaciarka,
• 1970: Doktor Ewa – Pierzchałowa, matka Agnieszki (odc. 4),
• 1971: Obcy w lesie – Zapałowa, gospodyni Kowalczyka,
• 1971: Jagoda w mieście – matka Irki (odc. 2),
• 1972: Chłopi – Płoszkowa,
• 1972: Ucieczka-wycieczka – Paciorkowa,
• 1972: Dary magów – mleczarka,
• 1973: Zasieki – matka Ernesta,
• 1973: Padalce – Pietrasowa,
• 1973: Janosik – słowacka góralka (odc. 7),
• 1973: Chłopi – Płoszkowa,
• 1974: Zapamiętaj imię swoje – sztubowa w obozie,
• 1974: Święty Mikołaj pilnie poszukiwany – kucharka Fredzia,
• 1974: Najważniejszy dzień życia – gospodyni (odc. 3),
• 1975: Zawodowcy – sklepowa Pawlicka,
• 1975: Noce i dnie – Julka, służąca Niechciców,
• 1975: Moja wojna, moja miłość – Józefa, gospodyni w pałacu,
• 1975: Kazimierz Wielki – piastunka, położna,
• 1977: Noce i dnie – Julka,
• 1977: Dziewczyna i chłopak – Marusiowa (odc. 1),
• 1977: Józia – Gołąbowa,
• 1978: Aktorzy prowincjonalni – Stasiakowa,
• 1978: Ty pójdziesz górą – chłopka,
• 1979: Ja, Klaudiusz – Bryzeida (głos, polski dubbing),
• 1979: Drogi pośród nocy – wiejska kobieta,
• 1979: Buddenbrookowie – wdowa Suerkringel,
• 1980: Cham – Awidacja,
• 1980: Zajęcia dydaktyczne – szatniarka Władzia,
• 1980: Party przy świecach – Gańkowa,
• 1980-1987: Dom – Maria Talar,
• 1980: Bo oszalałem dla niej – pracownica teatru,
• 1981: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy – Gieruszowa (odc. 9),
• 1981: Wolny strzelec – Wisłocka,
• 1981: Uczennica – Maria Fernikowa,
• 1981: Mężczyzna niepotrzebny! – babcia Małgosi i Ewy,
• 1981: Chłopiec – klientka u krawcowej,
• 1981: Białe tango – magazynierka Eugenia Lis (odc. 3-4, 8),
• 1982: Pensja pani Latter – Marta,
• 1982: Punkty za pochodzenie – Seretna,
• 1982: Niech cię odleci mara – matka Romusia,
• 1983: Szaleństwa panny Ewy – „ciocia” Aniela Halicka (odc. 1),
• 1983: Alternatywy 4 – Tekla Wagnerówna,
• 1983: Złe dobrego początki… – pani Gienia,
• 1983: Wir – akuszerka,
• 1983: Fucha – Zaliwska,
• 1984: Szaleństwa panny Ewy – „ciocia” Aniela Halicka,
• 1984: Kobieta w kapeluszu – stara kobieta,
• 1986: Magnat – Mathilda,
• 1986: Boczny tor – Jadwiga Wiśniewska,
• 1986: Biała wizytówka – księżna Mathilda Von Teuss (odc. 1),
• 1987: Rzeka kłamstwa – klucznica Michalina (odc. 3),
• 1987: Odnaleziony skarb – Cafrinka (głos, polski dubbing),
• 1988: Banda Rudego Pająka – woźna w szkole (odc. 1),
• 1988: Oszołomienie – sąsiadka Halaburdowej,
• 1988: I skrzypce przestały grać – pani Stefa,
• 1988-1990: W labiryncie – ciotka Ewy,
• 1989: Odbicia – babka Janasa (odc. 6),
• 1990: Maria Curie – matka Piotra Curie,
• 1990: Dziewczyna z Mazur – sąsiadka Barbary Darskiej,
• 1991: Rozmowy kontrolowane – ciotka Jarząbka ukrywająca Ochódzkiego.

Ordery i odznaczenia

Barbara Rachwalska, wybitna postać, została uhonorowana szeregiem prestiżowych nagród i odznaczeń. Poniżej przedstawiona jest lista wyróżnień, które świadczą o jej zasługach oraz wpływie na polskie życie społeczne i kulturalne:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1960 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany 11 lipca 1955 roku,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 28 lutego 1955 roku,
• Honorowa Odznaka Miasta Łodzi, przyznana w 1960 roku.

Upamiętnienie

Barbara Rachwalska jest postacią niezwykle inspirującą, uwiecznioną w biograficznym filmie „Niebezpiecznie skromna…”, którego reżyserami są Anna Semkowicz oraz Marek Bieńkowski, dzieło to powstało w 1994 roku.

---

Oceń: Barbara Rachwalska

---