Anna Żarnowska

---

Życiorys

Anna Żarnowska uzyskała swoje magisterium na Uniwersytecie Warszawskim w 1954 roku. Stopień doktorski nadano jej 27 listopada 1962, a tematem jej rozprawy była praca pt. Kształtowanie się lewicowego nurtu i rozłam w PPS (1904–1906), której kierownikiem był Żanna Kormanowa. W 1973 roku uzyskała habilitację. Od 1985 roku posiadała tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1995 roku objęła stanowisko profesora zwyczajnego na Uniwersytecie Warszawskim.

W latach 1948–1953 była aktywną członkinią Związku Młodzieży Polskiej. Następnie, od 1953 roku, przystąpiła do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i została organizatorem grupy partyjnej POP PZPR na Uniwersytecie Warszawskim. W swoim życiu zawodowym, w latach 1951-1952, pełniła funkcję sekretarza w Katedrze Historii Polski Instytutu Kształcenia Kadr Naukowych przy KC PZPR. W 1954 roku prowadziła prace badawcze w Zakładzie Historii Partii. Od 1954 do 1958 roku była aspirantką w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR.

Od 1966 roku pełniła rolę przewodniczącej Komisji Historii Kobiet przy Polskim Komitecie Nauk Historycznych. W 1986 roku objęła kierownictwo Zespołu/Katedry Historii Społecznej Polski XIX i XX wieku w kontekście porównawczym, a od 1989 roku zarządzała projektem badawczym zatytułowanym „Społeczno-kulturowa historia kobiet w Polsce w XIX i XX wieku”. Była także redaktorem naczelnym (wraz z Andrzejem Szwarcem) serii studiów zatytułowanej Kobieta i…

Anna Żarnowska była członkinią Rady Naukowej International Conference of Labour and Social History (ITH) w Wiedniu od 1990 roku, a wiceprzewodniczącą Rady od 1997 roku. Pełniła również funkcję przedstawicielki Uniwersytetu Warszawskiego w ITH od 1976 roku. Oprócz tego, była żoną znanego historyka, profesora Janusza Żarnowskiego.

W uznaniu jej zasług, otrzymała Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła, a jej pogrzeb odbył się 15 czerwca na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 20P-5-13).

Uczniowie

Wśród uczniów Anny Żarnowskiej można wymienić następujące osoby: Irena Kępa, Jarosław Paskudzki, Andrzej Stawarz, Andrzej Tusiński, Adrian Zandberg.

Najważniejsze publikacje

Anna Żarnowska jest autorką wielu znaczących prac, które przyczyniły się do rozwoju polskiej historiografii oraz badań nad historią społeczną. Poniżej przedstawiamy kluczowe publikacje, które ukazują bogaty dorobek jej twórczości.

• Geneza rozłamu w Polskiej Partii Socjalistycznej (1904–1906) (1965),
• Klasa robotnicza Królestwa Polskiego (1870–1914) (1974),
• Robotnicy Warszawy na przełomie XIX/XX wieku (1985),
• Wokół tradycji kultury robotniczej w Polsce (przed 1939) (1986, red. naukowy i współautorka),
• Seria Kobieta i…:
• tom I: Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX wieku (1990),
• tom II: Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX w., części 1–2 (1992),
• tom III: Kobieta i świat polityki, części 1–2 [XIX i XX w.] (1994–1996),
• tom IV: Kobieta i kultura – wśród twórców kultury intelektualnej i artystycznej (wiek XIX–XX) (1996),
• tom V: Kobieta i kultura życia codziennego. Wiek XIX i XX (1997),
• tom VI: Kobieta i praca w XIX i XX w. (2000),
• tom VII: Kobieta i kultura czasu wolnego (XIX i XX w.) (2001),
• tom VIII: Kobieta i małżeństwo. Wiek XIX–XX (2004),
• Religion und Politics: Polish Workers c. 1900, [w:] „Social History” 1991, s. 299–316,
• Równe prawa i nierówne szanse – kobiety w Polsce międzywojennej (2000, red. naukowa i współautorka),
• Workers, Women and Social Change in Poland, 1870–1939, Ashgate 2004.

---

Oceń: Anna Żarnowska

---