Anna Marciniak, której życie i dokonania mają znaczący wpływ na polską historię archiwistyki, urodziła się 26 marca 1941 roku w Warszawie. Była nie tylko archiwistką, ale także historykiem nauki oraz dokumentalistką. Jej praca przyczyniła się do rozwoju wiedzy o zachowywaniu i interpretacji ważnych dokumentów historycznych.
Niestety, opuściła nas 12 sierpnia 2007 roku w Poznaniu, pozostawiając po sobie bogaty dorobek i inspirację dla przyszłych pokoleń badaczy. W jej życiorysie można dostrzec nie tylko osiągnięcia zawodowe, ale także pasję do odkrywania i dokumentowania przeszłości.
Życiorys
Anna Marciniak urodziła się w rodzinie nauczycielskiej, co w dużej mierze ukształtowało jej dalszą drogę zawodową. Jej ojciec, Henryk Błażewski, był dyrektorem gimnazjum w Nowym Mieście Lubawskim i w latach 1933-1939 pełnił funkcję kierownika działu oświaty pozaszkolnej w toruńskim Kuratorium Pomorskim. W czasie II wojny światowej nauczał w edukacji podstawowej w Otwocku i Świdrze. Matka, Emilia z domu Przytulska, również zaangażowana w edukację, uczyła w Warszawie oraz Otwocku.
Po zakończeniu konfliktu zbrojnego rodzina osiedliła się w Bydgoszczy, gdzie ojciec objął stanowisko dyrektora browaru. W latach 1948-1951 sprawował funkcję dyrektora Zespołu Szkół Średnich Technicznych. Matka kontynuowała swoją karierę jako nauczycielka w bydgoskich szkołach podstawowych.
Anna uczęszczała do szkoły podstawowej przy ul. Bernardyńskiej, a następnie do Liceum Ogólnokształcące nr 6, gdzie ukończyła naukę w latach 1953-1957. Zdała maturę w wieku 16 lat za zgodą kuratorium oświatowego. W 1957 roku rozpoczęła studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, ale w 1958 roku przeniosła się na Uniwersytet Poznański, gdzie kontynuowała naukę w zakresie historii. Ukończyła studia w 1962 roku, uzyskując tytuł magistra, pisząc pracę pod tytułem „Ustrój polityczny Związku Wieleckiego do połowy XI wieku” pod kierunkiem prof. Gerarda Labudy, a recenzentem był prof. Henryk Łowmiański.
Karierę zawodową rozpoczęła na trzecim roku studiów w 1959 roku, podejmując pracę w archiwum Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu, gdzie działała pod kierunkiem dra Kazimierza Ślaskiego. W 1965 roku zdała egzamin na dyplomowanego pracownika dokumentacji naukowej, a przewodniczącym komisji był prof. Tadeusz Manteuffel. Po kilku latach, w 1977 roku, uzyskała etat dokumentalisty dyplomowanego, a następnie w 1983 roku awansowała na stanowisko starszego dokumentalisty dyplomowanego. Od 1 lutego 1972 aż do 30 czerwca 2006 piastowała stanowisko kierownika poznańskiego oddziału Archiwum PAN.
W latach 1971-1978 uczęszczała na seminarium doktorskie prowadzone przez prof. Zdzisława Grota, w trakcie którego przygotowała dysertację poświęconą roli Tytusa i Jana Działyńskich w rozwoju ośrodka naukowego w Wielkopolsce. 5 maja 1978 roku obroniła swoją pracę doktorską, która w 1980 roku została opublikowana przez PWN.
Anna Marciniak zmarła po ciężkiej chorobie i została pochowana na cmentarzu Bożego Ciała w Poznaniu. Mowę pożegnalną wygłosiła dr Hanna Krajewska, co podkreśliło ważność jej postaci w świecie akademickim oraz w archiwistyce.
Zainteresowania i osiągnięcia
Anna Marciniak to archiwistka z bogatym dorobkiem naukowym oraz pasjami ujawniającymi się w jej pracy. Jej główne zainteresowania koncentrują się na historii oraz tradycji nauki w Wielkopolsce, a także archiwistyce oraz biografistyce. W ciągu swojej kariery opublikowała około 120 prac naukowych, co stanowi dowód na jej zaangażowanie w rozwój wiedzy.
Wśród jej najbardziej znaczących osiągnięć wyróżnia się ukazanie istotnej roli Tytusa i Jana Działyńskich w działalności Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Oprócz tego, zajmowała się również gromadzeniem, opracowywaniem oraz publikacją spuścizn po wybitnych uczonych.
Jej publikacje można znaleźć m.in. w Kronice Wielkopolski oraz Kronice Miasta Poznania. Warto podkreślić, że opracowała 34 biogramy uczonych na potrzeby Pocztu wielkopolskich członków Polskiej Akademii Nauk, wydanego w roku 2000.
W latach 80. i 90. XX wieku, Marciniak dokonała niezwykle cennych pozyskań rękopisów, wzbogacając kolekcję Polskiej Akademii Nauk. W jej zasobach znalazły się dokumenty wybitnych postaci nauki, takich jak: Tadeusz Cyprian, Zygmunt Czubiński, Michał Ćwirko-Godycki, Stefan Tytus Dąbrowski, Zdzisław Grot, Stanisław Helsztyński, Witold Jakóbczyk, Kazimierz Kaczmarczyk, Józef Kostrzewski, Henryk Łowmiański, Władysław Orlicz, Roman Pollak, Heliodor Święcicki, Stefan Vrtel-Wierczyński, Józef Witkowski oraz Zygmunt Wojciechowski.
Anna Marciniak była także aktywnym członkiem Stowarzyszenia Archiwistów Polskich oraz Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, co świadczy o jej zaangażowaniu w życie naukowe i archiwalne regionu.
Odznaczenia
Anna Marciniak, uznana archiwistka, została uhonorowana Srebrnym Krzyżem Zasługi w roku 1985 oraz Złotym Krzyżem Zasługi w 2003 roku.
W trakcie swojej kariery, otrzymała również odznakę Za Zasługi dla Archiwistyki w latach 1978 i 1985, co podkreśla jej znaczący wkład w dziedzinę archiwistyki.
Dodatkowo w 2004 roku, Marciniak została laureatką nagrody zespołowej I stopnia Rektora UAM za współpracę przy tworzeniu publikacji pt. Poczet rektorów Almae Matris Posnaniensis.
Życie prywatne
12 maja 1962 roku Anna Marciniak połączyła swoje życie węzłem małżeńskim z prof. Ryszardem Marciniakiem, którego poznała podczas seminarium. Jej mąż, Ryszard, stał się później profesorem na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
W wyniku tego związku, para doczekała się dwójki dzieci. Ich córka, Joanna, wybrała ścieżkę kariery jako germanistka, natomiast syn, Krzysztof, poszedł w kierunku matematyki.
Przypisy
- Jarosław Matysiak, Z żałobnej karty. Dr Anna Marciniak (1941–2007), w: Przegląd Wielkopolski, nr 3(77)/2007, s. 99-100, ISSN 0860-7540
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Andrzej Walicki | Włodzimierz Budka | Tadeusz Bartczak | Ryszard Czajkowski | Stanisław Adamczewski (historyk literatury) | Kazimierz Moszyński (etnograf) | Zdzisław Macierewicz | Władysław Konopczyński | Andrzej Cielecki | Maryna Zagórska | Anna Danuta Szyfer | Krzysztof Dołowy | Bohdan Jung | Konstanty Hegel | Wojciech Onyszkiewicz | Piotr Szarota | Jolanta Tubielewicz | Magdalena Danielewicz | Danuta Tyszyńska-Kownacka | Joanna KrupskaOceń: Anna Marciniak (archiwistka)