Andrzej Witold Danysz, urodzony 22 lutego 1924 roku w stolicy Polski, Warszawie, był znakomitym przedstawicielem polskiej medycyny i cenionym lekarzem. Jego kariera obfitowała w znaczące osiągnięcia, które wzbogaciły rozwój nauk medycznych w naszym kraju.
Jako profesor nauk medycznych, Andrzej Danysz w znaczący sposób przyczynił się do rozwoju radiofarmakologii, będąc jednym z jej współtwórców. Jego prace miały kluczowe znaczenie dla postępu w diagnostyce i terapii z wykorzystaniem izotopów promieniotwórczych.
Warto również wspomnieć, że Andrzej Danysz był powstańcem warszawskim, co świadczy o jego odwadze i niezłomności w obliczu najtrudniejszych okoliczności. Jego życie to przykład poświęcenia na rzecz nauki oraz walki o wolność Polski.
Andrzej Danysz zmarł 2 grudnia 2022 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii medycyny oraz w sercach tych, którzy mieli zaszczyt go znać.
Życiorys
W trakcie II wojny światowej, Andrzej Danysz był zaangażowany jako żołnierz Armii Krajowej, aktywnie uczestnicząc w powstaniu warszawskim. Walczył w szeregach batalionu „Harnaś”, osiągając stopień kaprala podchorążego i operując pod pseudonimem „Filozof”. Po zakończeniu walk opuścił stolicę wraz z ludnością cywilną.
W latach 1942–1944 kształcił się w tajnej Szkole Asystentów Lekarskich w Warszawie. Po zakończeniu konfliktu zbrojnego rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które ukończył w 1948 roku. Następnie pracował na uczelni w Zakładzie Farmakologii i w 1949 roku obronił pracę doktorską.
W latach 1950–1957 kontynuował karierę w Akademii Medycznej w Łodzi, gdzie pełnił funkcję wykładowcy i pracował w Zakładzie Patologii Ogólnej. Po tym okresie, od 1957 do 1969 roku, związany był z Akademią Medyczną w Białymstoku, gdzie kierował Zakładem Farmakologii. W 1961 roku uzyskał habilitację, opierając swoją pracę na badaniach dotyczących odczynowości zakończeń adrenergicznych i cholinergicznych w ostrej chorobie popromiennej.
W latach 1969–1992 pracował w Instytucie Leków i zarządzał Zakładem Farmakologii. Od 1983 do 1991 roku pełnił funkcję dyrektora instytutu, a także awansował na tytuły profesora nadzwyczajnego w 1970 oraz profesora zwyczajnego w 1980 roku. Po 1992 roku kontynuował pracę w Instytucie Farmaceutycznym, również kierując Zakładem Farmakologii.
W swoich badaniach Danysz koncentrował się na chemicznej radioochronie organizmu oraz opracował koncepcję celowanej farmakoterapii narządowej, w której analizował dystrybucję leków przy pomocy tzw. aktywatorów membranowych, umożliwiających selektywne nagromadzenie leku w chorych organach. Jego prace obejmują m.in. publikacje takie jak Radiofarmakologia. Działanie leków w ustroju napromienionym (1969, współautorstwo z Danutą Koćmierską-Grodzka), Podstawy antybiotykoterapii (1974, razem z Januszem Jeljaszewiczem) oraz Podstawy chemioterapii (1983, z Januszem Jeljaszewiczem i Jadwigą Mészáros).
Od 1983 roku był członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a od 1988 roku – członkiem zwyczajnym. Był także jednym z założycieli Polskiego Towarzystwa Farmakologicznego (1965) oraz Polskiego Towarzystwa Badań Radiacyjnych (1967). Zasiadał w Komitetach: Terapii PAN, Nauk Fizjologicznych PAN oraz Nauk o Leku PAN. W 1999 roku objął przewodnictwo Koła Lekarzy i Medyków Powstania Warszawskiego.
Danysz w 1989 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Medycznej w Białymstoku. Jego osiągnięcia zostały docenione poprzez nadanie mu wielu odznaczeń, w tym Złotego Krzyża Zasługi w 1976, Krzyża Kawalerskiego w 1982 oraz Krzyża Oficerskiego w 1994 za wybitne zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej. W 2004 roku uhonorowano go Krzyżem Komandorskim za wkład w działalność na rzecz niepodległości Polski i zaangażowanie w prace organizacji kombatanckich (M.P. nr 56 z 2004, poz. 939) Orderu Odrodzenia Polski.
Przypisy
- Ewa Dobrowolska Najwięcej zależy od motywacji. Sylwetki – Andrzej Danysz. [dostęp 09.03.2017 r.]
- Prof. zw. dr hab. Andrzej Witold Danysz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 27.08.2014 r.]
- Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. Tom I. A-G, wyd. OPI, Warszawa, b.d.w., s. 286-287
- Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja IV, wyd. Interpress, Warszawa 2001, s. 150
- Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, nr 53 (1990), s. 53
- Lekarze w Powstaniu Warszawskim. [dostęp 25.04.2009 r.]
- M.P. z 1994 r. nr 46, poz. 369
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Paulina Seidenbeutel-Karbowska | Ludwik Kadler | Grzegorz Zwykielski | Józef Jan Celiński | Eleonora Reicher | Zofia Steinberg | Jerzy Kiwerski | Jan Baptysta Czempiński | Jan Bogdanowicz (1894–1967) | Alina Hulanicka | Ryszard Brzozowski | Józef Stein | Danuta Łozińska | Mieczysław Proner | Andrzej Chmura | Eugeniusz Bojarski | Natalia Zylberlast-Zand | Czesław Chęciński | Helena Pyz | Czesław CzarnowskiOceń: Andrzej Danysz