Aleksander Borawski

Kultura i sztuka

Aleksander Sergiusz Borawski, znany pod herbem Bojcza, to postać o znaczącej roli w polskim malarstwie oraz konserwacji zabytków. Urodził się 24 lutego 1861 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 10 października 1942 roku w Częstochowie. Jego prace oraz wpływ na rozwój sztuki w Polsce są nie do przecenienia.

Jako utalentowany artysta, Borawski zyskał uznanie dzięki naukom u wybitnych twórców. Jego mentorami byli między innymi Wojciech Gerson, Aleksander Kamiński oraz Cyprian Godebski. Dzięki ich wskazówkom rozwinął swoje zdolności artystyczne, co zaowocowało wieloma dziełami ze sfery malarstwa oraz pracami konserwatorskimi, które pozostają ważnym elementem dziedzictwa kulturalnego Polski.

Życiorys

Urodził się jako syn Jakuba oraz Pauliny z Rühmerów. Swoją edukację artystyczną rozpoczął w Warszawie, gdzie uczęszczał do szkoły rysunku oraz uczył się prywatnie u Wojciecha Gersona. Następnie, podczas pobytu w Paryżu, doskonalił swoje umiejętności w zakresie rzeźbiarstwa pod okiem Cypriana Godebskiego, a ponadto uczył się konserwacji zabytków sztuki.

Początkowo koncentrował się głównie na konserwacji zniszczonych dzieł sztuki w Warszawie oraz w Nieborowie. W 1892 roku przeniósł się do Petersburga, gdzie kontynuował swoją pracę w tej dziedzinie. Z biegiem lat, szczególnie od początku XX wieku, zaczął poświęcać coraz więcej uwagi malarstwu, szczególnie w zakresie portretów oraz obrazów sakralnych. Petersburgu mieszkał aż do 1918 roku, kiedy to w związku z nadejściem rewolucji październikowej wrócił do Warszawy.

W lipcu 1919 roku prof. Adolf Szyszko-Bohusz mianował go kustoszem kolekcji wawelskiej. W kolejnych latach jego działalność koncentrowała się na konserwacji zabytków w całej Polsce. Od 1934 do 1939 roku mieszkał w klasztorze jasnogórskim, gdzie tworzył portrety. W trudnym okresie II wojny światowej przebywał w przytułku, starając się przetrwać w obliczu niepewności.

Był autorem kilku publikacji dotyczących polskiej sztuki oraz artystów aktywnych w Rosji. Jego życie prywatne związane było również z instytucją rodzinną; 4 lutego 1888 roku poślubił Annę Radyszkiewicz (zm. 1919), z którą miał syna Zygmunta Andrzeja, który służył jako major w Wojsku Polskim.

Ostatnie lata życia spędził w Częstochowie, gdzie zmarł. Jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 95-6-24).

Główne realizacje artystyczne

Artystyczne osiągnięcia Aleksandra Borawskiego obejmują szereg znaczących realizacji, które miały wpływ na polską oraz rosyjską sztukę.

  • odnowa figur w Ogrodzie Saskim (ok. 1888),
  • konserwacja plafonów w petersburskim Pałacu Michajłowskim (ok. 1898),
  • namalował sakralne malowidła ścienne petersburskiej Akademii Duchownej (1904),
  • wykonał malowidła w kopule kaplicy Maciejowskiego na Wawelu (1907),
  • stworzył cykl portretów katolickich biskupów Mohylewa dla galerii metropolitalnej w Petersburgu (przed 1918),
  • cykl portretów znanych Polaków działających w Rosji od XVIII w. (przed 1918),
  • cykl portretów przełożonych zakonu paulinów dla klasztoru jasnogórskiego (1934–1939).

Te projekty pokazują niesamowity zakres jego talentu oraz zaangażowanie w sztukę religijną i portretową, które miały znaczenie w różnych kontekstach kulturowych.

Publikacje

Oto przegląd ważnych publikacji autorstwa Aleksandra Borawskiego, który zasłużył na uznanie dzięki swoim wkładom w kulturę i historię.

  • Aleksander Borawski, 1921: Katedra Krakowska. Przewodnik po Ziemiach Małopolski nr 2. Polskie Towarzystwo Krajoznawcze. Oddział Krakowski; Cieszyn: „Dziedzictwo”,
  • Aleksander Borawski, 1921: O ludwisarstwie i dzwonach w Polsce. M. Muzeum Przemysłowe im. A. Baranieckiego, Kraków,
  • Aleksander Borawski, 1927: Sarkofag z prochami ojców-bohaterów i matek-męczenniczek, przeznaczony dla wotywnego Kościoła Opatrzności mającego być wzniesionym w Warszawie. Sprojektował Aleksander Borawski. Warszawa,
  • Aleksander Borawski, 1929: 4 dzwony dla kościoła Opatrzności w Warszawie odlane w Stoczni Gdańskiej ozdobione przez Aleksandra Borawskiego. Gdańsk, Druk. Gdańska,
  • Aleksander Borawski, 1933: Królowa Jadwiga na Wawelu: szkic historyczny. Wydawnictwo Księży Pallotynów, Warszawa.

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: ANNA BORAWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 31.10.2019 r.]
  2. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 61. [dostęp 01.07.2021 r.]
  3. Aleksander Sergiusz Borawski h. Bojcza Wielka Genealogia Minakowskiego [dostęp 24.03.2016 r.]
  4. M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1084 „za długoletnią, pełną poświęcenia i owocną pracę narodową”.
  5. Rożek M., 1987: Krakowska katedra na Wawelu. Wyd. Kurii Metropolitalnej, Kraków.
  6. a b c StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 61.
  7. Kustosz zbiorów wawelskich Nowości Illustrowane 1920 nr 15 s.9
  8. a b c d e Katalog Biblioteki Narodowej

Oceń: Aleksander Borawski

★★★★★
Średnia ocena:4.84 Liczba ocen:23