Jan Klata

---

Życiorys

Jan Klata, znany polski reżyser i dramaturg, już w wieku 12 lat zgłosił swoją pierwszą sztukę pt. Słoń Zielony na konkurs dramaturgiczny Teatru Współczesnego we Wrocławiu w 1986 roku. Utwór ten został nie tylko opublikowany przez miesięcznik „Dialog”, ale również wystawiony przez Teatr im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Zakopanem.

W latach 1989–1993 Klata uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Batorego w Warszawie. W trakcie swojej edukacji był także stypendystą Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci. Po ukończeniu szkoły średniej przez dwa lata kształcił się na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, a następnie, w trzecim roku, przeniósł się na Wydział Reżyserii Dramatu PWST w Krakowie. Tam miał okazję współpracować z wieloma uznawanymi twórcami, takimi jak Krystian Lupa, Jerzy Grzegorzewski oraz Jerzy Jarocki.

Po zakończeniu studiów Jan Klata podjął różnorodne prace, wśród których znalazły się m.in. rolę copywritera, dziennikarza muzycznego oraz reżysera talk-show w TV Puls. W 1996 roku, podczas pracy nad filmem Matka swojej matki, nawiązał współpracę z reżyserem Robertem Glińskim.

Jego pierwszą samodzielną realizacją teatralną był spektakl Rewizor Nikołaja Gogola, który wystawił w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu w 2003 roku. Tuż po tym, w Teatrze Polskim we Wrocławiu, zaprezentował swoją własną sztukę, Uśmiech grejpruta, która wcześniej była przedstawiana jako warsztaty w ramach Wrocławskiego Forum Dramaturgii Współczesnej Eurodrama w 2002 roku.

W grudniu 2005 roku w Warszawie odbył się „Klata Fest”, przegląd spektakli jego autorstwa. Następnie, w latach 2013–2017, pełnił funkcję dyrektora Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie.

Premiery wybranych spektakli

Oto zestawienie wybranych premier spektakli reżyserii Jana Klaty, które miały miejsce na przestrzeni lat. Warto zwrócić uwagę na różnorodność przedstawień, które obejmują zarówno klasyczne, jak i nowoczesne adaptacje znanych tekstów.

• 9 stycznia 2004: „Lochy Watykanu” według André Gide’a – Teatr Współczesny we Wrocławiu,
• 2 lipca 2004: „H.” według Hamleta Williama Shakespeare’a – Teatr Wybrzeże w Gdańsku,
• 18 grudnia 2004: „… córka Fizdejki” według dramatu Janulka, córka Fizdejki Witkacego w Teatr im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu,
• 23 kwietnia 2005: „Nakręcana pomarańcza” według powieści „Mechaniczna pomarańcza” Anthony’ego Burgessa, Teatr Współczesny we Wrocławiu we współpracy z Wrocławskim Teatrem Pantomimy,
• 16 października 2005: „Fanta$y” według dramatu „Fantazy” Juliusza Słowackiego – Teatr Wybrzeże w Gdańsku,
• 14 stycznia 2006: „Trzy stygmaty Palmera Eldritcha” według powieści Philipa K. Dicka – Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie,
• 1 sierpnia 2007: „Triumf Woli” – spektakl z okazji 63. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego – Muzeum Powstania Warszawskiego,
• 29 marca 2008: „Sprawa Dantona” Stanisławy Przybyszewskiej – Teatr Polski we Wrocławiu,
• 1 października 2011: „Koprofagi, czyli znienawidzeni, ale niezbędni” według powieści „Tajny agent” i „W oczach Zachodu” Josepha Conrada – Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie,
• 18 kwietnia 2016: „Makbet” Williama Szekspira – MChAT Moskiewski Akademicki Teatr Artystyczny,
• 12 kwietnia 2017: „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego – Stary Teatr w Krakowie.

Nagrody

Jan Klata, znany reżyser i dramaturg, zdobył szereg prestiżowych nagród za swoją twórczość teatralną. Oto niektóre z nich:

• 1986: Wrocław – w konkursie dramaturgicznym Teatru Współczesnego we Wrocławiu oraz miesięcznika „Dialog” otrzymał nagrodę za sztukę Słoń zielony.
• 2001: Wrocław – w konkursie dramaturgicznym Teatru Polskiego we Wrocławiu i miesięcznika „Dialog” został wyróżniony za dramat Uśmiech grejpruta.
• 2004: Cieszyn – na XV Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Bez Granic” zdobył nagrodę główną „Złamany Szlaban” za przedstawienie Rewizor Mikołaja Gogola w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu.
• 2004: Nagroda w dziedzinie reżyserii za próbę wypracowania osobnego języka teatralnego związanego z Lochami Watykanu podczas 3. Festiwalu Premier w Bydgoszczy.
• 2005: Katowice – podczas VII OFSR „Interpretacje” otrzymał nagrodę jednego jurora (Mikołaja Grabowskiego) za reżyserię przedstawienia Rewizor Mikołaja Gogola w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu.
• 2005: Opole – na XXX OFT zdobył nagrodę za reżyserię i opracowanie muzyczne przedstawienia …córka Fizdejki według Witkacego w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu.
• 2005: Cieszyn – na XVI Festiwalu Teatralnym „Bez Granic” otrzymał Złamany Szlaban oraz nagrodę pieniężną Ministerstwa Kultury za przedstawienie …córka Fizdejki według Witkacego.
• 2005: Toruń – na XV MFT Kontakt został wyróżniony jako najlepszy młody twórca za reżyserię przedstawienia …córka Fizdejki według Witkacego w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu.
• 2005: Gdańsk – nagroda indywidualna za przedstawienie „H.” w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, przyznana w Konkursie Fundacji Theatrum Gedanense na najlepszą inscenizację dzieł dramatycznych Williama Shakespeare’a w Polsce w sezonie 2004/05.
• 2005: Gdańsk – podczas Festiwalu Teatru Wybrzeże zdobył nagrodę widzów dla najlepszego przedstawienia sezonu 2004/05 za spektakl H. według Williama Shakespeare’a.
• 2005: Wrocławska Nagroda Teatralna za przedstawienie Nakręcana pomarańcza według Anthony’ego Burgessa w Wrocławskim Teatrze Współczesnym im. Edmunda Wiercińskiego.
• 2006: Nagroda główna „Złamany Szlaban” za Rewizora według Gogola na 15. Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Bez Granic w Cieszynie.
• 2006: Paszport „Polityki” za nowatorskie i odważne odczytywanie klasyki, za pasję i upór w diagnozowaniu stanu polskiej rzeczywistości oraz badaniu siły narodowych mitów.
• 2008: Grand Prix za Sprawę Dantona na Opolskich Konfrontacjach Teatralnych Klasyka Polska.
• 2008: Nagroda im. Konrada Swinarskiego – przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr” – dla najlepszego reżysera sezonu 2007/2008 za reżyserię przedstawienia „Sprawa Dantona”Stanisławy Przybyszewskiej w Teatrze Polskim we Wrocławiu.
• 2009: Laur Konrada za Sprawę Dantona na XI OFSR „Interpretacje” w Katowicach.
• 2018: Europejska Nagroda Teatralna, nagroda Nowe Rzeczywistości Teatralne, przyznana za wyznaczanie nowych trendów oraz kreowanie nowego języka teatru.

---

Oceń: Jan Klata

---