Agnieszka Kotulanka, znana również jako Agnieszka Krystyna Sas-Uhrynowska, była wybitną postacią w polskim świecie sztuki. Urodziła się 26 października 1956 roku w stolicy kraju, Warszawie, gdzie również zakończyła swoje życie 20 lutego 2018 roku.
Ta utalentowana aktorka zdobyła uznanie zarówno na scenie teatralnej, jak i w filmie, a także wyróżniała się jako interpretatorka piosenki aktorskiej.
Życiorys
Agnieszka Kotulanka, znakomita polska aktorka, przeżyła niezwykle bogate życie artystyczne. Jej edukacja muzyczna rozpoczęła się w szkole muzycznej z wydziałem wokalnym. Już w okresie liceum zaczęła rozważać studia w szkole teatralnej. W 1975 roku zakończyła naukę w XXXIX Liceum Ogólnokształcącym im. Lotnictwa Polskiego w Warszawie, a pięć lat później uzyskała wykształcenie na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, dyplom zdobywając o rok później.
Swój debiut telewizyjny miała w 1980 roku, pojawiając się w epizodycznych rolach w serialu „Dom” wyreżyserowanym przez Jana Łomnickiego. W Teatrze Telewizji zadebiutowała w tej samej chwili, grając Letty w inscenizacji „Śmierć komiwojażera” z 1949 roku Arthura Millera, zrealizowanej przez Kazimierza Karabasza, u boku znanych polskich aktorów, takich jak Tadeusz Łomnicki oraz Barbara Krafftówna.
Przez kolejne lata, od 1981 do 1989, Aktywnie działała w Teatrze Współczesnym w Warszawie. W 1986 roku miała zaszczyt wystąpić na 23. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, gdzie brała udział w Koncercie piosenki kabaretowej i aktorskiej.
W 1989 roku podjęła decyzję o wyjeździe do Kanady, gdzie mieszkała przez dwa lata. Tam sporadycznie występowała dla polonii, a po powrocie do kraju znowu nawiązała współpracę z Teatrem Telewizji, w tym w przedstawieniach jak „O żonach dobrych i złych” oraz „Żołnierz i bohater”. Jako aktorka dubbingowa zyskała rozgłos w takich produkcjach jak „Siostro, moja siostro” (1994) czy „Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy” (1995).
W 1997 roku po raz pierwszy dołączyła do obsady popularnego serialu „Klan”, a dwa lata później wzięła udział w VI Gali Piosenki Biesiadnej, gdzie zaprezentowała utwór „Piosenka o mojej Warszawie”. W 2000 roku zdobyła prestiżową statuetkę Telekamery dla najlepszej polskiej aktorki.
Agnieszka Kotulanka występowała w Teatrze Komedia, a także gościnnie w Teatrze Kwadrat oraz Teatrze Bajka w Warszawie. W 2001 roku zagrała w premierowym spektaklu muzycznym z piosenkami Wojciecha Młynarskiego zatytułowanym „Niedziela na Głównym”, który odbył się w Teatrze Buffo i zyskał uznanie publiczności. Przedstawienie bazowało na scenografii przypominającej dworzec kolejowy z elementami takimi jak bufet i duży zegar.
Spektakl ten zadebiutował na 22. Przeglądzie Piosenki Aktorskiej w Teatrze Polskim we Wrocławiu, a za jego scenariusz i reżyserię odpowiadał Janusz Józefowicz. Nagranie z koncertu zostało zarejestrowane, tworząc 5-płytowy album „Prawie całość” autorstwa Wojciecha Młynarskiego.
W dorobku Agnieszki Kotulanki znajduje się wiele ról filmowych, w tym w „Niezawodnym systemie”, „Roślinach trujących”, „Nadzorze” oraz „Wielkim wozie”. Mimo wszystko, to właśnie rola Krystyny Lubicz, żony Pawła Lubicza w serialu „Klan” (1997–2013), przyniosła jej największą popularność wśród widzów.
W 2013 roku Agnieszka zdecydowała się na przerwę od pracy artystycznej, co skutkowało jej zniknięciem z show-biznesu. Ostatnim odcinkiem, w którym zagrała, był odcinek 2472 serialu „Klan”.
Życie prywatne
Agnieszka Kotulanka spędziła swoje dzieciństwo w malowniczej okolicy Zalewu Zegrzyńskiego. Była córką podpułkownika Wojska Polskiego, Józefa Kotuły (1923−1996), oraz Genowefy Kotuły (1929−2019). W rodzinie miała również siostrę, Jolantę Kotułę-Żukowską, która urodziła się w 1955 roku. Jolanta jest polonistką oraz teatrolożką, a swoje zawodowe życie związała z Muzeum Teatru, gdzie pracowała w działach literackim oraz jako sekretarz literacka od 1982 do 2010 roku.
Agnieszka była w związku małżeńskim z aktorem Jackiem Sas-Uhrynowskim, z którym rozwiodła się w 1992 roku, po dwunastu latach wspólnego życia. Para miała dwoje dzieci: syna Michała, który przyszedł na świat w 1985 roku, oraz córkę Katarzynę, urodzoną dwa lata później, w 1987 roku. Po rozstaniu Agnieszka była w relacji z Pawłem Wawrzeckim.
Niestety, Agnieszka zmagała się z problemem uzależnienia od alkoholu, co miało znaczący wpływ na jej życie. Odeszła z tego świata na skutek krwotocznego udaru mózgu 20 lutego 2018 roku w Warszawie. Jej ostatnie pożegnanie miało miejsce w parafii św. Józefa Oblubieńca NMP w Legionowie, gdzie odprawiono mszę pogrzebową. Została pochowana obok swojego ojca na cmentarzu parafialnym w tym mieście.
Filmografia
Filmografia Agnieszki Kotulanki obejmuje różnorodne role zarówno w filmach fabularnych, jak i w serialach telewizyjnych. Poniżej znajduje się szczegółowa lista jej osiągnięć w tych dziedzinach.
Filmy fabularne | |||
Rok | Tytuł | Rola | Reżyseria |
1982 | Punkty za pochodzenie | pielęgniarka | Franciszek Trzeciak |
1983 | Nadzór | kochanka Adama | Wiesław Saniewski |
1985 | Rośliny trujące | głuchoniema | Robert Gliński |
1987 | Wielki Wóz | żona Karola | Marek Wortman |
1993 | Dwaj zgryźliwi tetrycy | Ariel (polski dubbing) | Elżbieta Jeżewska |
1994 | Siostro, moja siostro | madame Danzar (polski dubbing) | Elżbieta Jeżewska |
1995 | Wielki tydzień | majorowa Karska | Andrzej Wajda |
1995 | Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy | Ariel (polski dubbing) | Elżbieta Jeżewska |
Seriale telewizyjne | |||
1980 | Dom | wiejska dziewczyna (odc. 1, 7) | Jan Łomnicki |
1989 | Rzeka kłamstwa | Cyganka z martwym dzieckiem (odc. 7) | Jan Łomnicki |
1992 | Aby do świtu… | głos Bożeny (odc. 1-5, 8-10, 13-14) | Radosław Piwowarski |
1996–2000 | Superman | Lois Lane (polski dubbing) | Elżbieta Jeżewska |
1997–2013 | Klan | Krystyna Lubicz (odc. 1-2472) | różni |
2006 | Niania | Ewelina (odc. 47) | Jerzy Bogajewicz |
2007 | Hela w opałach | mama Jacka (odc. 40) | Andrzej Kostenko |
Role teatralne
Teatr Telewizji
Agnieszka Kotulanka zrealizowała wiele znaczących ról w Teatrze Telewizji, przyczyniając się do kreacji niezapomnianych postaci. W 1980 roku zagrała Lettę w spektaklu Śmierć komiwojażera. Kolejna istotna rola miała miejsce w 1984 roku, kiedy to wystąpiła jako Alina w sztuce Wzywamy w charakterze świadka. W tym samym roku wystąpiła również jako Maria-Rosaria w Neapolu, mieście milionerów, oraz jako dziewczyna z Mahagonny w Mahagonny.
Rok 1984 to także jej występ jako Lilia w Królowa śniegu. Kto mógłby zapomnieć o jej roli w spektaklu Deszcz? W 1985 roku Kotulanka zagościła w dramatycznym dziele Strach i nędza III Rzeszy, a także w sztuce Jak to w szkole. Z kolei w 1986 roku wcieliła się w postać Głaszy w Natalia.
W 1992 roku zagrała Rainę w Żołnierz i bohater, a rok później wcieliła się w Żanetę Firley w O żonach złych i dobrych. Kolejnym przełomowym momentem w jej karierze był występ w Tessa, gdzie zagrała Florę Churchil. W 1993 roku zagrała Judy w Jogging oraz Koryzandę w Ja, Michał z Montaigne, a także Sydonię von Grasenabb w Gorzkie łzy Petry von Kant.
Na przestrzeni lat, kotulanka zaprezentowała różnorodność swoich talentów, grając rolę Anny w Stroiciel, a także Jenny Malone w Rozdział drugi. W 1994 roku zadebiutowała w Rewanż, wcielając się w Mary – Carę, a później w postać Amelii Ribadier w Niezawodny system. Jej występ w Chory z urojenia jako Belina to kolejna z niezapomnianych ról.
Rok 1995 był dla niej pełen wyzwań, z występami w Zęby jako Mary i Grzeszki tatusia jako Harriet. W międzyczasie zagrała też Markizę Mondecar w Don Carlos oraz Izę w Chryzantemie złocistej. Poza tym, jej występy w dziełach takich jak Kram z piosenkami i Bajki o zwierzętach w 1997 i 1998 roku pokazały jej szeroki wachlarz umiejętności.
W końcu w 2003 roku zagrała matkę/Farmerową żonę w Siła komiczna.
Teatr
Edukując się w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, Agnieszka rozpoczęła swoją fascynującą karierę teatralną. W 1979 roku zadebiutowała w roli Hermii w Ćwiczeniach ze Snu nocy letniej Williama Shakespearea, reżyserowanych przez Marek Grzesińskiego. Rok później, w 1980 roku, odegrała Beatryks w Beatrix Cenci Juliusza Słowackiego, również w głośnej inscenizacji w reżyserii Zofii Mrozowskiej.
W Słupskim Teatrze Dramatycznym, w Nowym Teatrze im. Witkacego, w 1980 roku portretowała siostrę oraz wielbicielkę w Wacława dzieje Stefana Garczyńskiego, również pod okiem reżysera Marka Grzesińskiego. W 1981 roku, wystąpiła w roli Ofelii w Hamlecie, a także jako studentka w Biesach Fiodora Dostojewskiego, w reżyserii Paweł Nowicki.
W Teatrze Współczesnym w Warszawie, w 1982 roku zagrała w PastorałceLeona Schillera jako anioł, a w 1983 roku wystąpiła jako Hermia w Śnie nocy letniej. Jej wszechstronność objawiła się także w roli dziewczyny spiczastogłowej w Człowieku-Słoniu na przełomie 1983 roku oraz 1984 roku.
Kolejne ważne produkcje to Niech no tylko zakwitną jabłonie Agnieszki Osieckiej z 1984 roku, w której zagrała jednocześnie kilka postaci, oraz Trzy siostry Antoniego Czechowa z 1985 roku jako Natalia. W kolejnych latach zdobyła uznanie jako Margrabina Cibo w Lorenzaccio Alfreda de Musseta oraz biorąc udział w Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa.
W Teatrze Powszechnym im. Zygmunta Hübnera, w 1994 roku wystąpiła gościnnie w Czarnej komedii Petera Shaffera jako Carol Melkett. Również w Teatrze Ateneum im. Stefana Jaracza zagrała Luizę w Fantasticks w 1983 roku. Kontynuując swoją karierę, pojawiła się w Ildefonsjadzie, reżyserowanej przez Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w 1996 roku, a także w reżyserii Piotra Cieślaka.
W 2001 roku zagrała Lady Lillian Partridge w Stosunkach na szczycie Edwarda Taylora, a w 2003 roku Helgę Philby w Łóżku pełnym cudzoziemców. Jej różnorodne role w kolejnych latach, w tym w Ośle latach i Pół żartem pół sercem, umocniły jej status w branży teatralnej jako jednej z najbardziej utalentowanych aktorek.
Również jako gościnna aktorka w Fotki z wakacji w 2011 roku, w reżyserii Tomasza Dutkiewicza, potwierdziła swoją wszechstronność i umiejętność adaptacji w różnych stylach teatralnych.
W 1994 roku, w ramach przedstawienia impresaryjnego, wystąpiła w Pejzaż bez ciebie w reżyserii Jerzego Wasowskiego i Wojciecha Młynarskiego.
Radio
Jako część Teatru Polskiego Radia, Kotulanka zadebiutowała w 1996 roku w spektaklu Alicjo – śpisz, w reżyserii Wandy Majerówny. Jej wkład do radiowego świata sztuki teatralnej pozostaje niezatarte.
Dyskografia gościnnie
Agnieszka Kotulanka ma na swoim koncie wiele znaczących występów gościnnych, które wzbogaciły polską scenę muzyczną. Wśród nich znalazły się:
- T. Suchocki: pianista, kompozytor, aranżer i dyrygent, Polskie Nagrania, 2000 – „Wzięłam urlop od kochania”, sł. Magda Czapińska – Agnieszka Kotulanka,
- Wojciech Młynarski: Prawie całość, Polskie Radio S.A., 2001 – „Jurata” – Agnieszka Kotulanka,
- Galimatias – Gala Piosenki Aktorskiej: Wrocław 1989-95, Agencja Artystyczna MTJ 2003 – „Bo ty masz w sobie coś” – Maria Pakulnis, Agnieszka Kotulanka, Ewa Błaszczyk, Krystyna Tkacz,
- „Przez minutkę” – Agnieszka Kotulanka,
- „Rosołek” – Maria Pakulnis, Agnieszka Kotulanka, Krystyna Tkacz, Barbara Dziekan,
- Gwiazdy na Gwiazdkę, Agencja Artystyczna MTJ, 2004 – „Pójdźmy Wszyscy do Stajenki” – Agnieszka Kotulanka,
- Kolędy. Wśród nocnej ciszy., MTJ Agencja Artystyczna, 2005 – „Pójdźmy Wszyscy do Stajenki” – Agnieszka Kotulanka.
Przypisy
- Agnieszka Kotulanka nie żyje. Aktorka zmarła w wieku 61 lat. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 24.02.2018 r. [dostęp 25.02.2018 r.]
- Agnieszka Kotulanka nie żyje. Miała 61 lat. onet.pl, 24.02.2018 r. [dostęp 03.03.2020 r.]
- Konrad Szczęsny: Złamane życie Agnieszki Kotulanki. viva.pl, 24.02.2018 r. [dostęp 24.02.2018 r.]
- ElwiraE. Szczepańska ElwiraE., Sekrety związku Agnieszki Kotulanki i Pawła Wawrzeckiego po latach wychodzą na jaw. Takich rewelacji nikt się nie spodziewał [online], Jastrząb Post, 14.03.2018 r. [dostęp 26.05.2021 r.]
- AgnieszkaA. Kwiatkowska AgnieszkaA., Agnieszka Kotulanka: choroba alkoholowa zniszczyła jej życie [online], gwiazdy.wp.pl, 24.02.2018 r. [dostęp 29.12.2023 r.]
- Gala Piosenki Biesiadnej – Piosenki o mojej Warszawie, odc. 1. onet.pl. [dostęp 25.02.2018 r.]
- Gala Piosenki Biesiadnej 1999 – Piosenki o mojej Warszawie (cz. 1). [dostęp 25.02.2018 r.]
- Agnieszka Kotulanka: choroba alkoholowa zniszczyła jej życie. wp.pl. [dostęp 25.02.2018 r.]
- Nie żyje aktorka teatralna i filmowa Agnieszka Kotulanka. tvp.pl, 24.02.2018 r. [dostęp 25.02.2018 r.]
- Agnieszka Kotulanka: „Klan” był jej ostatnią produkcją. wp.pl. [dostęp 25.02.2018 r.]
- STUL/ŁKOW: Pogrzeb Agnieszki Kotulanki. Bliscy pożegnali aktorkę w Legionowie pod Warszawą. warszawa.naszemiasto.pl, 27.02.2018 r. [dostęp 27.02.2018 r.]
- Nekrolog Genowefy Kotuła. nekrologi.wyborcza.pl, 13.03.2019 r. [dostęp 17.03.2019 r.]
- XXIII KFPP – 1986. festiwalopole.tvp.pl, 29.04.2013 r. [dostęp 03.03.2020 r.]
- Warsztat – 1993. teatr-rampa.pl. [dostęp 03.03.2020 r.]
- Agnieszka Kotulanka zniknie z „Klanu”!. gala.pl, 14.05.2014 r. [dostęp 25.02.2018 r.]
- Agnieszka Kotulanka: Życie nie jest nowelą. interia.pl, 13.05.2013 r. [dostęp 25.02.2018 r.]
- Nie żyje Agnieszka Kotulanka. wp.pl. [dostęp 25.02.2018 r.]
- Alina Kielarska, Danuta Walksberg, Henryka Kapuśniak, Grażyna Goss, Zbigniew Zemka, Sławomir Ignasiak: 40 lat mojego „DWL-otu”. Warszawa: 2003.
- A. Łapicki, Jutro będzie „Zemsta”, dzienniki 1984-2005, Warszawa 2018, s. 604.
- Młynarski w Teatrze Buffo. wprost.pl. [dostęp 25.02.2018 r.]
- Recenzje: Niech no tylko zakwitną jabłonie. ewablaszczyk.pl. [dostęp 25.02.2018 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Ludwik Lewandowski (malarz) | Julia Trawna | Maria Brydzińska | Natalia Rybicka | Paweł Dangel | Józef Rapacki | Hanna Konarowska | Adam Ciemniewski | Edward Wojtaszek | Andrzej Podkański | Maria Mirska | Anna Kalbarczyk | Maria Broniewska | Feliks Władysław Starczewski | Leonard Jabrzemski | Vienio | Bartłomiej Ostapczuk | Elżbieta Osterwa | Adam Münchheimer | Małgorzata LipmannOceń: Agnieszka Kotulanka