Kamienica Wiktoryna Kosmowskiego w Warszawie

---

Historia

Kamienica Wiktoryna Kosmowskiego, zbudowana w latach 1895–1897, to przykład eklektycznej architektury Warszawy, która powstała na miejscu dworku należącego do Wojciecha Grabowskiego. Charakteryzuje się interesującymi detalami architektonicznymi, w tym boniowaną elewacją pierwszego piętra oraz dwoma loggiami na drugim piętrze, wsparte na eleganckich jońskich kolumnach. Przyciągający uwagę jest również bogato zdobiony przejazd bramowy.

W okresie tuż przed wybuchem I wojny światowej, kamienica została nadbudowana o dodatkowe trzy piętra, z których siódme zostało sprytnie ukryte za charakterystycznym trójkątnym szczytem z półkolistym oknem. W projekcie budynku przewidziano także dwie klatki schodowe: jedną marmurową dla lokatorów i drugą drewnianą dla służby.

Podczas drugiej wojny światowej, prawdopodobnie we wrześniu 1939 roku, kamienica utraciła swoje ostatnie szóste piętro. W latach 1939–1945 na podwórku budynku ustawiono kapliczkę, a w trakcie powstania warszawskiego kamienica pełniła funkcję lazaretu. Mimo trudnych warunków, budynek frontowy oraz pierwsza oficyna przetrwały w stanie umożliwiającym ich późniejszy remont, co pozwoliło mieszkańcom na powrót do swoich domów w styczniu 1945 roku.

Pod koniec lat 40. XX wieku, kamienica została dostosowana do otaczającej ją zabudowy Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej. Dokonano wyrównania jej wysokości do sześciu pięter, co pozwoliło na ujednolicenie wysokości całej pierzei, a wszystkie budynki zyskały jednolitą attykę.

W połowie lat 60. XX wieku, zauważono, że elewacja kamienicy zaczyna pękać, w związku z czym administracja podjęła decyzję o usunięciu części balkonów i dekoracji. W latach 90. przeprowadzono remont, który częściowo przywrócił dawny blask budynku. Ostatecznie, 24 lipca 2012 roku, kamienica została wpisana do gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy, co potwierdza jej znaczenie historyczne i architektoniczne w stolicy.

---

Oceń: Kamienica Wiktoryna Kosmowskiego w Warszawie

---