Hanna Małkowska

---

Życiorys

Hanna Małkowska była znaczącą postacią w polskim świecie teatralnym, jako praprawnuczka Wojciecha Bogusławskiego oraz córka uznanego dramaturga Stanisława Kozłowskiego. Jej kariera artystyczna rozpoczęła się w Koledżu Adeptów Reduty w 1921 roku, a w kolejnym roku dołączyła do Instytutu Reduty. Ukończenie filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim otworzyło przed nią drzwi do świata teatru. Również jej zaangażowanie w Związek Teatrów Ludowych do 1939 roku ukazuje jej oddanie sztuce teatralnej.

Przed II wojną światową Hanna Małkowska zdobyła uznanie jako aktorka na deskach wielu teatrów, w tym w Warszawie, Toruniu, Częstochowie oraz Wilnie. Od 1933 roku zaczęła także reżyserować spektakle, co stało się istotnym aspektem jej kariery zawodowej. W czasach okupacji niemieckiej zaangażowała się w tajne nauczanie aktorów w stolicy. Po wojnie, w sezonie 1944/1945, reaktywowała Teatr Fredreum w Przemyślu, gdzie kontynuowała swoją działalność reżyserską.

Wraz z mężem zorganizowała roczne Studium Dramatyczne przy teatrze, co potwierdza jej wyjątkową rolę w kształtowaniu młodych talentów. W 1945 roku przeniosła się do Warszawy i objęła wykłady w Liceum Techniki Teatralnej utworzonym przez jej męża. W latach 1945–1948 współpracowała jako reżyser z teatrami w Warszawie, Olsztynie, Toruniu i Kielcach. Jej twórcza aktywność obejmowała również Teatr Polski w Poznaniu w latach 1948–1949 oraz Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, gdzie prezentowała swoje umiejętności reżyserskie i aktorskie.

Następne sezony przyniosły jej współpracę z Teatrem Nowym w Łodzi oraz z Teatrem Powszechnym i innymi placówkami na przestrzeni lat 1953–1957. Odbyła także długoterminową współpracę z Teatrem im. Stefana Jaracza w Łodzi. W międzyczasie, w latach 1952–1954, pełniła funkcję rektora Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej w Łodzi, odgrywając kluczową rolę w edukacji przyszłych aktorów, do końca lat 60. jako dziekan Wydziału Aktorskiego.

Wielką pasją Hanny Małkowskiej była również Teatr Telewizji, gdzie z powodzeniem wystąpiła w wielu znaczących spektaklach, takich jak „Niemcy” Leona Kruczkowskiego, „Gra o Herodzie” Witolda Wandurskiego czy „Tam i gdzie indziej” Stanisławy Fleszarowej-Muskat. Jej występy w adaptacjach utworów takich jak „Sonata widm” Augusta Strindberga w reż. Jerzego Grzegorzewskiego pozostają niezatarte w pamięci jej widowni.

Oprócz działalności na scenie, pozostawiła po sobie cenne publikacje, w tym „Wspomnienia z Reduty” wydane w 1960 roku oraz „Teatr mojego życia” z 1976 roku. Jej życie osobiste również miało swoją historię, jako że była trzecią żoną Witolda Małkowskiego – malarza i scenografa.

Hanna Małkowska zmarła w Łodzi, a jej ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 25-3-10,11, gdzie pozostaje ciągle w pamięci jako zasłużona postać polskiego teatru.

Filmografia

Filmografia Hanny Małkowskiej obejmuje szereg rol, które na zawsze wpisały się w polską kinematografię. Oto lista najważniejszych produkcji, w których miała okazję wystąpić:

• Wolne miasto (1958) – Nowakowa, matka Rudiego,
• Kalosze szczęścia (1958) – dyspozytorka w Krainie Czarów,
• Głos z tamtego świata (1962) – Aniela, gospodyni Aksamitowskiego,
• Mansarda (1963) – hrabina,
• Don Gabriel (1966) – Emilka, gosposia Tomickiego,
• Zwariowana noc (1967) – młoda pani baronowa,
• Stajnia na Salvatorze (1967) – babcia Romka Górkiego „Rudego”,
• Człowiek, który zdemoralizował Hadleyburg w cyklu Komedie pomyłek (1967) – Mary Richards,
• Julia, Anna, Genowefa… (1967) – pani Szulc, kierowniczka domu dziecka,
• Granica (1977) – starsza pani w salonie Kolichowskiej,
• Ciuciubabka (1977) – profesorka na zjeździe absolwentów,
• Wyłap (1982).

Ordery i odznaczenia

Hanna Małkowska, znana ze swojej działalności społecznej i kulturalnej, zdobyła wiele wyróżnień, które odzwierciedlają jej znaczenie w życiu publicznym. Oto lista odznaczeń, które otrzymała:

• krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1960 roku,
• złoty krzyż zasługi, otrzymany 22 lipca 1952 roku,
• medal 10-lecia Polski Ludowej, który został przyznany 28 lutego 1955 roku,
• odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego, przyznana w 1966 roku,
• odznaka honorowa miasta Łodzi, otrzymana w 1962 roku.

Nagrody

Hanna Małkowska zdobyła szereg wyróżnień, które potwierdzają jej talent i wkład w sztukę. Wśród nich znalazły się:

• nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w 1973 roku,
• artystyczna nagroda miasta Łodzi, którą otrzymała dwukrotnie: w 1963 i 1981 roku.

---

Oceń: Hanna Małkowska

---