Grażyna Plebanek

---

Życiorys

Grażyna Plebanek to znana autorka, która ukończyła studia z zakresu filologii polskiej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Swoje pierwsze kroki na rynku dziennikarskim stawiała w agencji Reuters oraz w „Gazecie Wyborczej”.

Od dłuższego czasu jest stałą felietonistką tygodnika Polityka, a od 2016 roku pisze felietony wspólnie z Sylwią Chutnik. Posiada również autorski program, prezentowany w Wysokich Obcasach Extra, gdzie publikuje Słownik Wyrazów Obcych. Również od 2010 roku prowadzi stały felieton w magazynie Trendy.

Jej praca została doceniona licznymi nagrodami, w tym Złotymi Sowami za promowanie Polski za granicą oraz nagrodą Komisji Artystycznej Wrocławskiego Teatru Współczesnego za sztukę Pani Furia, której premiera miała miejsce 12 maja 2018 roku. Grażyna znalazła się w gronie wybitnych artystów, których portrety są częścią wystawy belgijskiego fotografa Stephana Vanfleterena, w Brukseli, trwającej od 2009 do 2019 roku.

Książka Nielegalne związki, znana także pod angielskim tytułem „Illegal liaisons”, uzyskała tytuł powieści roku 2012 przyznany przez These Little Words w Wielkiej Brytanii oraz pozytywne recenzje w prestiżowym czasopiśmie Publishers Weekly. W 2013 roku miała miejsce zorganizowana przez nią wycieczka po Brukseli śladami bohaterów tej powieści, która została udokumentowana zdjęciami Sabiny Jaworek.

Zatrzymując się na jej aktywności społecznej, warto zaznaczyć, że Grażyna Plebanek angażuje się w zagadnienia dotyczące kobiet, edukacji oraz uwarunkowania społeczne różnic kulturowych. Regularnie bierze udział w konferencjach, panelach dyskusyjnych i różnych spotkaniach literackich, promując polską literaturę za granicą. W styczniu 2018 roku wzięła udział w festiwalu Writers Unlimited w Hadze, gdzie zaprezentowała swoją wersję Ody do radości, hymnu europejskiego.

W grudniu 2017 roku miała okazję spotkać się z czytelnikami w Londynie w trakcie wydarzenia dotyczącego książki Condradologia (wyd. Comma Press), do której napisała opowiadanie pt. Mamy. W 2017 roku uczestniczyła w spotkaniu autorskim w Parlamencie Europejskim w Brukseli oraz brała udział w panelu „How to foster identification with EU?” w Barcelonie, podczas konferencji European Citizenship in Challenging Times. Była także gościem międzynarodowego festiwalu IFOA w Toronto w 2013 roku, gdzie obok niej występowali m.in. Steven King, Margaret Atwood i Salman Rushdie. Uczestniczyła również w wydarzeniach takich jak cykl „Głosy Europy” na Uniwersytecie Bostońskim oraz konferencji „United in Diversity”, oba w 2013 roku.

Grażyna jest osobą wysoce aktywną nie tylko na arenie międzynarodowej, ale także polskiej. Regularnie uczestniczy w kluczowych festiwalach literackich w Polsce, takich jak Conrad Festival, Off Festiwal, Festiwal Opowiadania we Wrocławiu, Apostrof, Big Book Festival oraz Festiwal Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie. Na festiwalu w Szczebrzeszynie prowadzi także Letnią Szkołę Pisania, gdzie dzieli się swoim doświadczeniem z młodymi twórcami.

Autorka książek

Powieści

Grażyna Plebanek w swoim dorobku literackim ma wiele niezwykle istotnych powieści, które zdobyły uznanie wśród czytelników. Wśród nich wyróżniają się:

• Pani Furia, Znak Litera Nova, 2016,
• Bokserka, Wydawnictwo W.A.B. (2014, 2017),
• Nielegalne związki, Wydawnictwo W.A.B. (2010, 2014, 2017),
• Przystupa, Wydawnictwo W.A.B. (2007, 2010),
• Pudełko ze szpilkami, Zysk i S-ka 2002; W.A.B. 2006,
• Dziewczyny z Portofino, Wydawnictwo W.A.B. 2005; Znak Litera Nova 2018.

Esej literacki

W swoim dorobku posiada także istotne prace eseistyczne, które pokazują jej zdolność analizy i interpretacji rzeczywistości. Do najważniejszych należą:

• Córki rozbójniczki, Wydawnictwo W.A.B. 2013,
• Rozbójniczki. Opowieść o ważnych kobietach, Osnova 2021,
• Bruksela. Zwierzęcość w mieście, Wielka Litera 2021 – wyróżnienie Nagrody Magellana 2022 w kategorii książek podróżniczych.

Opowiadania

W obszarze krótszych form literackich Plebanek ma na koncie znakomite opowiadania, które zasługują na uwagę:

• www.fuckclub.com [w] Zachcianki, Świat Książki 2012,
• K. [w] Dziewczyńskie bajki na dobranoc, Amea 2008,
• Żywot Gwidona [w] Projekt mężczyzna, Centrum Kultury Zamek 2009,
• Oczko [w] Zaraz wracam, Centrum Kultury Zamek 2008,
• Łóżko [w] Wbrew naturze, Centrum Kultury Zamek 2010,
• W stronę Zośki [w] Piątek, 2:45, Wydawnictwo Filar 2010,
• Jestem u siebie, je suis chez moi, home, sweet home [w] Transgresje antologia, Towarzystwo Aktywnej Komunikacji, Wrocław 2014,
• Gare du Midi [w] Atlas Brussel, DW B, Leuven 2017.

Wydania zagraniczne

Plebanek to autorka o międzynarodowym zasięgu, co uwidacznia się poprzez liczne przekłady jej książek:

• Illegal Iiaisons:
• – angielskie wydanie Stork Press 2012, tłum. Danusia Stok,
• – amerykańskie wydanie New Europe Books 2013, tłum. Danusia Stok,
• – wietnamskie wydanie Nha Xuat Ban Tre 2013, tłum. Tieu thuyet.

Audiobooki

Warto również wspomnieć o audiobookach, które dają możliwość obcowania z jej twórczością w inny sposób:

• Bokserka, czyta Anna Apostolakis, Biblioteka Akustyczna 2014,
• Nielegalne związki, czyta Olga Miłaszewska, Biblioteka Akustyczna 2011,
• Dziewczyny z Portofino, czyta Grażyna Plebanek, Biblioteka Akustyczna 2008,
• Pudełko ze szpilkami, czyta Izabela Dąbrowska, Biblioteka Akustyczna 2008.

---

Oceń: Grażyna Plebanek

---