Stefania Podhorska-Okołów


Stefania Podhorska-Okołów, urodzona 7 sierpnia 1884 roku w Warszawie, to postać znacząca w polskiej kulturze. Działała jako publicystka, tłumaczka oraz pisarka, a jej wkład w literaturę i dziennikarstwo pozostaje nieoceniony.

Odeszła z tego świata 21 lipca 1962 roku, także w Warszawie, a jej dziedzictwo literackie nadal inspiruje współczesnych twórców.

Życiorys

Stefania Podhorska-Okołów była kobietą o niezwykłej karierze i wpływie na polską kulturę. W 1900 roku zakończyła studia polonistyczne oferowane przez Towarzystwo Kursów Naukowych w Warszawie. Po uzyskaniu dyplomu, do 1912 roku angażowała się w pracę nauczycielską, co było jej pierwszym krokiem w kierunku życia zawodowego. W 1902 roku zadebiutowała jako poetka, publikując swoje utwory w tygodniku „Bluszcz”, co otworzyło jej drzwi do literackiego świata.

W okresie od 1915 do 1918 roku mieszkała w Rosji. Po powrocie do kraju osiedliła się w Siedlcach, a od 1921 roku na stałe zamieszkała w Warszawie. W latach 1921–1922 oraz od 1927 do 1939 roku pełniła rolę redaktorki naczelnej tygodnika „Bluszcz”, w którym prowadziła stały dział poświęcony recenzjom teatralnym. Dodatkowo, w latach 1927–1928, redagowała „Na Fali”, miesięcznik ilustrowany, który również był wydawany przez Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz”.

Podhorska-Okołów była również aktywna w zakresie inicjatyw edukacyjnych, które były rewolucyjne jak na tamte czasy. Skierowane do kobiet, dotyczyły m.in. promowania edukacji, unowocześniania gospodarstw domowych oraz nauki sztuki kulinarnej.

W czasie II wojny światowej przebywała w Warszawie, a w 1944 roku przeniosła się do Częstochowy. Po wojnie powróciła na stałe do stolicy w 1948 roku, gdzie z kolei redagowała czasopismo „Moda i życie praktyczne”. Następnie, w latach 1950–1953, była redaktorką działu kulturalnego w „Kuriera Codziennego”. Na zawsze została zapamiętana jako osoba, która w istotny sposób wpłynęła na życie kulturalne swojego czasu.

Stefania Podhorska-Okołów spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 31 wprost-4-25/26.

Wybrana twórczość

Stefania Podhorska-Okołów to autorka wielu znaczących dzieł. W jej twórczości znajdziemy różnorodne publikacje, które odzwierciedlają jej wyjątkowy styl oraz zaangażowanie w życie literackie.

Oto niektóre z jej książek:

  • Tarcza (poezje; G. Gebethner i Spółka, Kraków 1919),
  • Kobiety piszą … Sylwetki i szkice (Księgarnia Ferdynand Hoesick, Warszawa 1938),
  • Św. Wojciech a Polska. W 950 rocznicę męczeństwa (okładka i ilustracje Józef Hollak; 1947),
  • Warszawa mego dzieciństwa. Obrazki (winiety Andrzej Radziejowski; Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa 1955; wydanie drugie: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa 1958),
  • Podróże Mickiewicza (opowieść biograficzna; Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, Warszawa 1957),
  • Bohater wielkiej przygody (o Wacławie Sewerynie Rzewuskim; ilustracje Antoni Uniechowski; Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, Warszawa 1960),
  • Dzienniki z Powstania Warszawskiego (współautorka; pozostali autorzy: Leopold Buczkowski, Maria Dąbrowska, Karol Irzykowski, Maria Rodziewiczówna, Eugeniusz Szermentowski, Larysa Zajączkowska-Mitznerowa; wybór i opracowanie Zuzanna Pasiewicz; Wydawnictwo LTW, Łomianki 2020, ISBN 978-83-756565-2-7).

Podjęła się również trudnych zadań związanych z przekładami:

  • Alain Gerbault, Sam przez Atlantyk (red. Stanisław Lam; wyd. Feliks Gadomski; Księgarnia Bibljoteki Dzieł Wyborowych, Warszawa 1925; Seria: „Bibljoteka Dzieł Wyborowych”, seria 2, r. 2 [1925], t. 13),
  • Henri Duvernois [pseud., właśc. Simon Schwabacher, Eunuch (Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa 1927),
  • Henryk Duvernois [pseud., właśc. Simon Schwabacher], Bestja (współautor tłumaczenia: Widz [pseud.]; Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa 1928),
  • Colette Yver, Rąbek zasłony. Nowele. T. 1 (Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz”, Warszawa 1928),
  • Henri Duvernois [pseud., właśc. Simon Schwabacher], Gizela (Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa 1929),
  • Paul Morand, Lewis i Irena (Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa 1929),
  • Maria Prileżajewa, Młodość Maszy (Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1950),
  • Alain Gerbault, W pogoni za słońcem (tłumaczenie wspólnie z Ludwikiem Szwykowskim; Spółdzielnia Wydawniczo-Handlowa „Książka i Wiedza”, Warszawa 1957; wydanie rozszerzone o ostatnią część książki pt. Ostatni dziennik, z dodatkowym tłumaczeniem Juliana Czerwińskiego: Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1972),
  • Czechow we wspomnieniach swoich współczesnych (antologia; wspólnie ze Stefanią Bądkowską; Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa 1960).

Warto także wspomnieć o innych interesujących projektach, w które była zaangażowana. Na przykład, była autorką przedmowy do książki Pisklęta Zofii Rogoszówny, która obejmowała portret Franciszka Krudowskiego; opublikowana przez S. Kamińskiego w Krakowie w 1946 roku.

Aby dowiedzieć się więcej, zachęcamy do zapoznania się z publikacjami Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” oraz Państwowego Wydawnictwa „Iskry”, które odegrały istotną rolę w jej karierze literackiej.

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: SYLWESTER OKOŁÓW, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 16.02.2020 r.]
  2. Feminoteka, Muzeum Historii Kobiet. [dostęp 30.01.2010 r.]
  3. Encyklopedia Warszawy, PWN 1975 r.

Oceń: Stefania Podhorska-Okołów

Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:17