Tadeusz Hiż

---

Życiorys

Tadeusz Hiż pochodził z rodziny o bogatej tradycji, będąc synem Józefa Tomasza Hiża (1848−1922) i Leontyny Kucz (1850−1920). Był wnukiem Karola Kucza oraz Józefa Hiża, a także prawnukiem Jana Augusta Hiża. Ciekawe jest, że miał także bratanka Tadeusza Hiża, który wspólnie z nim prowadził działalność w firmie wydawniczej „Turkułł i Hiż” w Warszawie.

Urodził się w Warszawie w 1883 roku, a jak sam wspominał, „tradycje rodzinne, a zwłaszcza wzory dziadka [Karola Kucza]” miały na niego duży wpływ. W młodym wieku przeprowadził się z rodziną do Petersburga, gdzie jego rodzice osiedlili się w związku z pracą ojca w rosyjskim syndykacie „Prodameta” (Prodaza metalov). Tam też zdobył swoje wykształcenie, inicjując edukację w miejscowym gimnazjum, które ukończył z powodzeniem. W 1902 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawnym Uniwersytetu Petersburskiego.

Studenckie życie w Petersburgu miało dla niego duże znaczenie. Tadeusz angażował się w różne inicjatywy społeczne, pełniąc rolę członka zarządu oraz gospodarza polskiej kuchni studenckiej. Jego aktywność polityczna jednak doprowadziła do aresztowania w 1907 roku po zorganizowaniu wiecu. Po ukończeniu studiów przemieszczał się do Moskwy, gdzie spędził dwa lata, zawierając przyjaźnie z wybitnymi osobami, takimi jak Tadeuszem Micińskim, Zdzisławem Lechnickim oraz Remigiuszem Kwiatkowskim. Wspólnie z tymi dwiema osobami założył pismo literackie Wzlot oraz późniejszy Głos Polski.

Po powrocie do Petersburga rozpoczął pracę w Dzienniku Petersburskim pod redakcją Stefana Grosterna, równocześnie publikując felietony w polskich gazetach pod redakcją Bohdana Kutyłowskiego. Jego twórczość obejmowała głównie recenzje literackie oraz felietony.

W 1920 roku Tadeusz, razem z rodzicami, osiedlił się w Warszawie. Wstąpił do referatu prasowego Ministerstwa Przemysłu i Handlu jako radca prawny, lecz szybko powrócił do dziennikarstwa. Dzięki znajomościom zdobytym w Petersburgu podjął pracę w Kurierze Porannym, a w maju 1926 roku przeszedł do Głosu Prawdy prowadzonego przez Wojciecha Stpiczyńskiego.

Od 1929 roku jego teksty publikowane były również w Gazecie Polskiej, redagowanej przez Adama Koca. Hiż prowadził tam stałą rubrykę Niedole i smutki, a jego osobowość oraz charakterystyczny strój przysparzały mu popularności w warszawskiej cyganerii artystycznej. Spotykał się z takimi osobistościami jak Kazimierz Tetmajer, Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Kazimierz Wierzyński, Emil Zegadłowicz oraz Franciszek Fiszer.

Hiż dokonał także przekładów na język polski, w tym książki 16 zasad człowieka interesu kanadyjskiego dziennikarza Herberta Newtona Cassona (1923) oraz powieści Walka o ogień J.-H. Rosny (wraz z Ignacym Mrozowskim, 1929). Ostatnie wiersze stworzył w czasie powstania warszawskiego, a dwa z nich – Bezimienni i Barykada – znalazły się w Antologii polskiej poezji podziemnej Jana Szczawieja (1957). Po zakończeniu działań wojennych Tadeusz Hiż osiedlił się w Krakowie, gdzie zmarł 31 grudnia 1945 roku, a jego ciało zostało pochowane na cmentarzu Rakowickim 3 stycznia 1946 roku.

W 1915 roku Tadeusz ożenił się z Emilią Elżanowską, studentką Politechniki Petersburskiej. Para doczekała się dwóch synów: Stanisława (1915−1999) oraz Henryka (1917−2006).

Publikacje (wybór)

Oto wybrane publikacje Tadeusza Hiża, które ukazały się w różnych latach i miejscach. Każda z nich odzwierciedla twórczą drogę i literackie zainteresowania autora.

• Wybór wierszy, Warszawa 1908,
• Sen o skrzydłach. Wiersze i sceny, Petersburg 1914,
• Kościuszko, Piotrogród 1917,
• Hejnał, tom poetycki, Warszawa 1934,
• Talent, dziwactwo i coś jeszcze, szkice, Warszawa 1937.

---

Oceń: Tadeusz Hiż

---