Krystyna Nyc-Wronko, znana również pod pseudonimem „Stynka”, urodziła się 31 lipca 1923 roku w Czechowicach, obecnie znanych jako Ursus. Zmarła 24 sierpnia 2012 roku w Łodzi. Była nie tylko utalentowaną polską śpiewaczką, ale również wieloletnią primadoną Teatru Muzycznego w Łodzi.
Nyc-Wronko miała zaszczyt być żołnierzem Armii Krajowej, a jej artystyczna kariera jest niezwykle bogata. Nagrała około 60 utworów, w tym zarówno solowych, jak i duetów, przy czym większość z nich to aria z operetek oraz komedii muzycznych.
Życiorys
Krystyna Nyc-Wronko była córką rolników i właścicieli bocznicy kolejowej, Piotra Nyca oraz Adeli z domu Makowskiej. Ukończyła edukację w szkole podstawowej, a następnie podjęła naukę w gimnazjum w Warszawie. Niestety, jej kształcenie zostało przerwane przez wybuch II wojny światowej. W trakcie okupacji zaangażowała się w naukę w Szkole Handlowej i aktywność w Szarych Szeregach, a także w Batalionie AK „Miotła”. W ramach konspiracji zajmowała się m.in. przewożeniem wydawnictw podziemnych oraz szyfrogramów.
Pomimo trudności wojennych, Krystyna występowała w chórze kościelnym, gdzie zdobyła uznanie słuchaczki, która wprowadziła ją w świat sztuki, łącząc ją z pedagogiem, Grzegorzem Orłowem, u którego rozpoczęła naukę śpiewu. W czasie powstania warszawskiego, dzięki swojej siostrze, udało jej się opuścić Warszawę i dotrzeć do rodzinnych Czechowic. Po zakończeniu działań wojennych, pomagając rodzinie, wspierała rannych, chorych i wypędzonych z stolicy.
Po wojnie kontynuowała edukację w Ludowym Instytucie Muzycznym w Płocku w latach 1945–1946, a następnie przeniosła się do Łodzi, gdzie ponownie uczyła się pod okiem profesora Orłowa w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi, którą ukończyła w 1951 roku. W trakcie studiów występowała z chórem Teatru Wojska Polskiego, poznając tajniki sztuki wokalnej w inscenizacjach, takich jak „Krakowiacy i Górale” pod przewodnictwem Leona Schillera.
W latach 1950–1954 była związana z Łódzką Rozgłośnią Polskiego Radia, gdzie występowała w chórze, współpracując z takimi artystkami jak Teresa Żylis-Gara oraz Roman Spychalski. Przez kolejne lata, od 1954 do 1976, jej kariera związana była z Teatrem Muzycznym w Łodzi. W tym okresie zagrała różnorodne role, w tym tytułową w „Hrabinie Maricy” Imre Kalmana, Walentynę oraz Hannę Glawari w „Wesołej wdówce” Franza Lehara, Rozalindę i Adelę w „Zemście Nietoperza” Johanna Straussa oraz w „Tajemnicy Dedala” Czesława Aniołkiewicza.
Krystyna Nyc-Wronko miała na swoim koncie 48 inscenizacji, z czego w aż 47 przypadkach wystąpiła w rolach głównych i pierwszoplanowych w repertuarze klasycznym, operetkowo-rewiowym, musicalach oraz komediach muzycznych. Po zakończeniu współpracy z Teatrem Muzycznym, kontynuowała swoją karierę koncertując indywidualnie w Polsce, a także w NRD, ZSRR i USA. W 2001 roku została mianowana na stopień podporucznika, a w 2008 roku awansowała na porucznika.
Życie prywatne
Krystyna Nyc-Wronko była żoną Leszka Wronko, który pracował jako operator dźwięku. Po jej śmierci, spoczęła w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi.
Wyróżnienia
Oto lista wyróżnień, które zdobyła Krystyna Nyc-Wronko w przebiegu swojej działalności artystycznej oraz społecznej:
- Medal Wojska (przyznany dwukrotnie, w 1948 roku przez rząd na uchodźstwie),
- Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”,
- Krzyż Armii Krajowej,
- Honorowa Odznaka Miasta Łodzi (przyznana w 1961 roku),
- Złoty Krzyż Zasługi (1961),
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966),
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1967),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1984),
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2005),
- Statuetka Związku Artystów Scen Polskich „Arion” za całokształt dorobku artystycznego (2007).
Przypisy
- a b c d e f g h i j k Danuta K.D.K. Gruszczyńska Danuta K.D.K., Primadonna. Krystyna Nyc-Wronko, „Kronika Miasta Łodzi” (3 (47)), bc.wbp.lodz.pl, 2009 [dostęp 23.11.2023 r.]
- a b Krystyna Nyc-Wronko, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 23.11.2023 r.]
- a b Krystyna Nyc – Wronko: Nekrologi [online], nekrologi.net [dostęp 23.11.2023 r.]
- Małgorzata M. Mijas, Pierwsza dama łódzkiej operetki [ZDJĘCIA] [online], 31.08.2012 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Beatrycze Łukaszewska | Edyta Bartosiewicz | Aleksander Wat | Piotr Maszyński | Marcin Jarnuszkiewicz | Jerzy Krasowski (aktor) | Tadeusz Boy-Żeleński | Eugeniusz Chruścicki | Krystyna Pac-Gajewska | Janusz Kondratowicz | Krzysztof Szuster | Ryszard Makowski | Adolf Bożyński | Wacław Nowakowski (aktor) | Janusz Sosnowski | Tomasz Turczynowicz | Bartłomiej Świderski (pisarz) | Magdalena Kozak (pisarka) | Aleksander Gołębiowski (operator dźwięku) | Henryk WaghalterOceń: Krystyna Nyc-Wronko