Hanna Gordziałkowska-Weynerowska

---

Życiorys

Hanna Gordziałkowska-Weynerowska przyszła na świat w 1918 roku w Warszawie, w rodzinie Anieli Czarnkowskiej oraz Bronisława Gordziałkowskiego. Wychowała się z siostrą, Marią, która była od niej starsza o cztery lata. Swoje artystyczne dążenia rozpoczęła od uczęszczania do Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, którą ukończyła w 1939 roku z wyróżnieniem. W trakcie nauki pobierała cenne lekcje malarstwa od Tadeusza Pruszkowskiego, rektora tejże uczelni od 1930 roku.

Po wybuchu II wojny światowej, z powodów związanych z sytuacją w kraju, przerwała swoją edukację artystyczną, angażując się w działania ruchu oporu. Uzyskała awans na stopień porucznika w żeńskim oddziale dywersyjnym, który przeprowadzał akcje sabotażowe, korzystając z różnych linii komunikacyjnych. W czasie powstania warszawskiego Hanna odniosła rany, za które została odznaczona Krzyżem Walecznych. Niestety, po upadku powstania została ujęta i osadzona w obozie jenieckim przez Niemców.

W 1945 roku udało jej się uciec z obozu, a następnie przebywała w amerykańskiej strefie w Niemczech, a później w Brukseli. Tam, w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych, kontynuowała naukę. W trakcie tego okresu poznała Henryka Weynerowskiego — przemysłowca pochodzącego z Wielkopolski, za którego wyszła za mąż, a w 1950 roku wyjechała do Kanady. We wspomnianym kraju reprezentowała swoje obrazy, uczestnicząc m.in. w biennale w São Paulo. W 1953 roku razem z mężem osiedliła się w San Francisco, gdzie nie chciała wrócić do Polski z powodu sytuacji politycznej, a w 1958 roku uzyskała amerykańskie obywatelstwo.

Hanna mieszała w San Francisco aż do swojej śmierci w 1998 roku, w międzyczasie przebywając także w Meksyku.

Wystawy

Już w czasach pobytu w Brukseli artystka rozpoczęła prezentację swoich dzieł na różnych wystawach. Do momentu przybycia do Kanady aktywnie brała udział w wystawach organizowanych w krajach takich jak Wielka Brytania, Luksemburg, Szwecja, Szwajcaria i Francja. Po przyjeździe do Stanów Zjednoczonych zorganizowała wiele indywidualnych wystaw, które cieszyły się dużym uznaniem krytyków. Jednakże w latach 60. jej twórczość straciła na popularności z powodu przestarzałej stylistyki, charakterystycznej dla jej wcześniejszych prac.

Pseudonim

Hanna wybrała sobie pseudonim „Kali”, inspirowany Księgą Dżungli autorstwa R. Kiplinga, jeszcze za czasów okupacji. Jak sama twierdziła, pragnęła mieć, podobnie jak hinduska bogini Kali, „kilka par rąk”, które mogłyby walczyć z wrogiem. Podczas swojej bytności za granicą posługiwała się różnymi wariantami swojego nazwiska oraz pseudonimu, lecz swoje dzieła zawsze sygnowała jako Kali.

Sprawa zaginionych obrazów

„W testamencie sporządzonym w czerwcu 1988 roku, Hanna przekazała Muzeum Polskiemu w Rapperswilu w Szwajcarii swoją cenną kolekcję składającą się z 86 obrazów. Niestety, dzieła te zostały uznane za zaginione. W 2010 roku, na prośbę muzeum, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego nawiązało współpracę z FBI, aby podjąć działania mające na celu odzyskanie zaginionych obrazów.

Przełomowy moment w tej sprawie miał miejsce w roku 2014, kiedy to odkryto, że znaczną część kolekcji posiada siostrzeniec artystki, który mieszka w Santa Rosa w Kalifornii. Mężczyzna nie zdawał sobie sprawy z ostatniej woli swojej ciotki, niemniej jednak w końcu wskazał miejsce, gdzie przechowywanych było 75 z poszukiwanych dzieł.

Uroczystość przekazania obrazów odbyła się 16 czerwca 2014 roku na zamku rapperswilskim, w siedzibie muzeum, co stanowiło ważny moment w historii odzyskania polskiego dziedzictwa kulturowego.

---

Oceń: Hanna Gordziałkowska-Weynerowska

---