Marc Jarblum

---

Życiorys

Marc Jarblum urodził się w Warszawie, gdzie zyskał reputację jako jeden z pionierów syjonizmu. Był jednym z założycieli partii Poalej Syjon działającej w Polsce, pełniąc rolę agitatora i propagandysty. W roku 1905, podczas rewolucji, jego aktywność doprowadziła do aresztowania za udział w strajku studentów.

W tym samym roku, nielegalnie wysłany przez partię do Krakowa, a następnie do Częstochowy, gdzie posługiwał się pseudonimem „Towarzysz Solomon”, Jarblum był redaktorem gazety „Dos Jidiszes Arbeter Wort”, która była drukowana w Krakowie. Niestety, jego działalność spowodowała, że w 1907 roku został zatrzymany przez carską policję podczas przemytu gazety i osadzony w więzieniu w Będzinie.

Po swoim uwolnieniu, przeniósł się do Paryża, gdzie dołączył do Francuskiej Partii Socjalistycznej. W Paryżu kontynuował kształcenie, zdobywając wiedzę z zakresu fizyki, matematyki i prawa na słynnej Sorbonie. Jego ścieżka życiowa powróciła do Warszawy w 1911 roku, jednak wkrótce został ponownie aresztowany i zesłany na Syberię, z której zdołał jednak uciec. Po powrocie do Paryża nawiązał przyjaźń z Léonem Blumem, premierem Francji.

Jarblum miał wpływ na wiele znaczących wydarzeń historycznych; w trakcie rewolucji październikowej spotkał się z Leninem, omawiając kwestie żydowskie. W 1919 roku przez krótki czas był radnym w Warszawie, gdzie zasiadał w komisji finansowo-budżetowej. W tym samym roku również starał się o mandat w Sejmie Ustawodawczym z ramienia Poalej Syjon.

W okresie międzywojennym Jarblum szczególnie intensywnie angażował się w sprawy polityczne. Przekonał Léona Bluma oraz innych przedstawicieli II Międzynarodówki do poparcia idei syjonizmu. Pełnił wiele ról, w tym przedstawiciela syjonizmu socjalistycznego w II Międzynarodówce oraz prezesa Federacji Stowarzyszeń Żydowskich Francji.

Po zajęciu Francji przez niemiecką III Rzeszę w 1940 roku, Marc Jarblum aktywnie uczestniczył w żydowskim ruchu oporu. W 1943 roku zmuszony do ucieczki przed Gestapo i kolaborującą policją, schronił się w Genewie. Współpracował tam z Połączonym Komitetem Dystrybucyjnym oraz Światowym Kongresem Żydów.

Po zakończeniu II wojny światowej Jarblum powrócił do Francji, gdzie dążył do wpływania na rząd francuski w sprawie uznania przez ONZ podziału Palestyny na dwa państwa – żydowskie i arabskie. Niebawem objął urząd prezesa oraz honorowego prezesa Organizacji Syjonistycznej Francji. W 1953 roku przeprowadził się do Izraela, a od 1955 roku osiedlił się w Tel Awiwie, gdzie zaangażował się w działalność komitetu wykonawczego Histadrutu oraz stał się członkiem partii Mapai.

Życie prywatne

Marc Jarblum był synem Borucha i Pessy Jurblum. W jego życiu osobistym znaczącą rolę odegrała jego żona, Laura Margolis Jarblum, która pełniła funkcję dyrektorki Jointu we Francji.

Miał również starszego brata, Michała Jarbluma (1870–1922), który był pisarzem oraz działaczem socjalistycznym, a także radnym miejskim w Łodzi.

Publicystyka

Marc Jarblum był wybitnym i płodnym pisarzem, którego wkład w literaturę był znaczący. Jego prace obejmowały szeroką gamę tematów, w tym Palestynę, losy Żydów w ZSRR oraz zmagania z nazizmem. Jarblum aktywnie uczestniczył w debacie publicznej, co czyni go postacią kluczową w historii XX wieku.

W swojej karierze pełnił również rolę korespondenta dla „Dawaru” oraz dla wielu gazet jidysz, które były wydawane w USA, Ameryce Południowej i Polsce, co podkreśla jego międzynarodowy wpływ i zasięg.

Publikacje

• The Socialist International and Zionism (1933),
• Le Destin de la Palestine juive de la Déclaration Balfour 1917 au Livre Blanc 1939 (1939),
• Ils habiteront en sécurité (1947),
• La Lutte des Juifs contre les Nazis (1945).

---

Oceń: Marc Jarblum

---