Leokadia Pancewiczowa

Kultura i sztuka

Leokadia Pancewiczowa, znana również pod nazwiskiem Rzecznik, a później jako Pancewicz oraz Leszczyńska, to fascynująca postać polskiego świata sztuki. Urodziła się 8 listopada 1888 roku w Warszawie, co czyni ją jedną z ważnych postaci w historii polskiego teatru i kina międzywojennego. Jej pełne imię i nazwisko to Leokadia Klara Pancewicz-Leszczyńska.

Leokadia Pancewiczowa, która zmarła 26 grudnia 1974 roku w miejscu swoich narodzin, może poszczycić się bogatą karierą, w której odznaczała się talentem aktorskim oraz charyzmą, co przyczyniło się do jej statusu gwiazdy w epokach zarówno teatralnych, jak i filmowych. Jej osiągnięcia pozostają inspiracją dla kolejnych pokoleń artystów.

Życiorys

Leokadia Pancewiczowa, urodzona 8 listopada 1888 roku w Warszawie, pochodziła z rodziny inżyniera elektryka Leona Rzecznika oraz Marii z domu Kanty. Była siostrą znanej aktorki, Janiny Szreniawy.

Jej pierwsze wystąpienie na scenie miało miejsce 14 listopada 1906 roku, kiedy to zadebiutowała jako Kowalka w spektaklu W noc lipcową. Debiut odbył się w zespole Wandy Jarszewskiej podczas przedstawień w Kijowie, gdzie występowała pod nazwiskiem swojego pierwszego męża, Stanisława Pancewicza, jako Leokadia Klan.

W kolejnych latach artystka związała się z grupą Bolesława Bolesławskiego, z którym grała na scenach w Lubinie oraz Radomiu. Następnie jej kariera prowadziła ją do Warszawy, Łodzi oraz Kijowa, a także do wielu prowincjonalnych teatrów. Mimo, że była rozpoznawalna, prawdziwe uznanie zyskała dopiero po dekadzie pracy w krakowskim Teatrze im. Juliusza Słowackiego (1913−1923).

Jej talent artystyczny wzbudzał zachwyt, a znakomite umiejętności recytatorskie, posągowa postawa oraz silny, piękny głos były jej nieodłącznymi atrybutami. Po wystawieniu ponad 50 sztuk przeniosła się z Krakowa do Warszawy, gdzie stoczyła życie z Jerzym Leszczyńskim, swoim drugim mężem. Obaj tworzyli niezrównany duet na wielu warszawskich scenach. Od 1937 roku była aktywnym członkiem ZASP-u.

W związku z wybuchem wojny, Leokadia zawiesiła swoją karierę aktorską. Po upadku powstania warszawskiego powróciła do Krakowa, gdzie wystąpiła po raz pierwszy w Teatrze Kameralnym TUR po zakończeniu działań wojennych. Jednak już w 1946 roku wróciła do Warszawy i kontynuowała grę w Teatrze Polskim aż do zakończenia swojej kariery.

W 1965 roku obchodziła znaczący jubileusz, upamiętniający 59 lat jej aktywności artystycznej, a w tym samym roku przeszła na emeryturę. Była trzykrotnie zamężna: najpierw od 1905 roku z Stanisławem Pancewiczem, następnie od 1922 roku z przemysłowcem Karolem Hallerem de Hallenburgiem, z którym bardzo szybko się rozwiodła, a w 1924 roku wyszła za Jerzego Leszczyńskiego.

Leokadia zmarła 26 grudnia 1974 roku w lecznicy rządowej przy ul. Hożej w Warszawie. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera A-6-3).

Filmografia

Leokadia Pancewiczowa była utalentowaną aktorką, która zagrała w kilku znaczących produkcjach filmowych. Jej dorobek artystyczny jest bardzo bogaty, a poniżej przedstawiamy najważniejsze role, które zagrała w swojej karierze.

  • Mogiła nieznanego żołnierza (1927) – odgrywała postać Ksenii,
  • Barbara Radziwiłłówna (1936) – wcielała się w królową Bonę,
  • Halka (1937) – wystąpiła jako Matka Janusza,
  • Geniusz sceny (1939) – zagrała gospodynię z „Wesela”,
  • Trzy serca (1939) – wcieliła się w hrabinę Tyniecką.

W swoim dorobku miała również role w Teatrze Telewizji, w tym w Anna Karenina (1961).

Dodatkowo, Pancewiczowa była aktywna w polskim dubbingu i w 1937 roku użyczyła swojego głosu postaci królowej w Królewnie Śnieżce i siedmiu krasnoludkach.

Ordery i odznaczenia

Leokadia Pancewiczowa otrzymała szereg znaczących odznaczeń, które świadczą o jej wkładzie w życie publiczne. Wśród przyznanych jej nagród znalazły się:

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, który został jej nadany 22 lipca 1952,
  • Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 25 czerwca 1946,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, który otrzymała 19 stycznia 1955.

Nagrody

Wyróżnienia przyznawane artystom mają fundamentalne znaczenie dla ich kariery. Wśród osiągnięć Leokadii Pancewiczowej można wymienić ważną nagrodę, które potwierdza jej talent oraz zaangażowanie w sztukę teatralną.

  • Nagroda Państwowa II stopnia za rolę Ogrodzkiej w spektaklu Grzech Stefana Żeromskiego w Teatrze Polskim w Warszawie (1951),

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: LEOKADIA PANCEWICZ LESZCZYŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 10.02.2020 r.]
  2. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wskazana jako Leszczyńska Leokadia.
  3. M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  4. M.P. z 1946 r. nr 145, poz. 283 „za zasługi w dziedzinie sztuki dramatycznej na terenie kraju”.

Oceń: Leokadia Pancewiczowa

★★★★★
Średnia ocena:4.74 Liczba ocen:7