Aniela Aszpergerowa, znana z domu jako Kamińska, to postać, która wpisała się w historię polskiej kultury teatralnej. Urodziła się 29 listopada 1816 roku w Warszawie, a swoją karierę artystyczną rozwijała aż do śmierci, która miała miejsce 27 stycznia 1902 roku we Lwowie.
Jako aktorka, Aniela wniosła znaczący wkład w rozwój polskiego teatru, stając się inspiracją dla wielu pokoleń artystów. Jej talent oraz zaangażowanie w sztukę teatru pozostawiły po sobie trwały ślad w pamięci miłośników dramatu oraz w polskiej historii sztuki.
Życiorys
Aniela Aszpergerowa, córka Stefana Kamińskiego i Marii z Wasińskich, była postacią niezwykle znaczącą w polskim świecie teatralnym. Po poślubieniu Wojciecha Aszpergera, aż do 1838 roku występowała pod swoim panieńskim nazwiskiem.
Jej przygoda z aktorstwem rozpoczęła się w Warszawie, gdzie zadebiutowała na deskach Warszawskich Teatrów Rządowych wiosną 1835 roku. 30 marca tego roku, wcielając się w rolę Ludwiki w sztuce „Zazdrosni w miłości”, zaimponowała publiczności i została zaproszona do stałej współpracy z Teatrem Rozmaitości.
Aniela aktywnie występowała również w Mińsku Litewskim oraz na scenach Wilna. Na długie lata związana była z lwowskim teatrem, gdzie zyskała ogromne uznanie. Uroczyste otwarcie Teatru Skarbkowskiego w 1842 roku zapamiętane zostało dzięki jej roli Anieli w „Ślubach panieńskich” Aleksandra Fredry. Co ciekawe, w 1900 roku, podczas ostatniego przedstawienia tego teatru, zaszczyciła go swoją obecnością jako honorowy gość.
Aniela Aszpergerowa była aktorką o bogatym repertuarze, grając zarówno melodramatyczne, jak i komediowe, a także współczesne role. Początkowo odgrywała postaci amantek, które z czasem przekształciły się w role tragiczne. Do jej stawianych zadań należały dramaty Williama Szekspira, w tym rola Ofelii w „Hamlecie”, czy Wdowy w „Balladynie” Juliusza Słowackiego.
Jej działalność patriotyczna doprowadziła do aresztowania w 1864 roku i nałożenia na nią kary pozbawienia wolności trwającej rok. Mimo to, w Lwowie cieszyła się ogromnym szacunkiem i popularnością wśród widzów. Pogrzeb Anieli na Cmentarzu Łyczakowskim zgromadził tłumy, stając się wielką manifestacją jej życia i osiągnięć.
Aniela była również teściową Adama Giełguda i prababką angielskiego aktora Johna Gielguda. Po śmierci aktorki, prasa brytyjska zasugerowała jej litewskie korzenie, powiązując je z historią rodu Gielgudów oraz krótkim pobytem Anieli w Wilnie.
Kariera aktorska
Aniela Aszpergerowa w swojej karierze aktorskiej zadebiutowała w Warszawskich Teatrach Rządowych, gdzie występowała w latach 1835-1841. Następnie przeniosła się do Teatru w Wilnie, gdzie grała od 1836 do 1840 roku. W kolejnych latach była związana z Teatrem w Mińsku Litewskim, gdzie działała w okresie od 1837 do 1839 roku. Jej kariera zawodowa obejmowała również pracę w Teatrze Skarbkowskim we Lwowie, w którym występowała przez długi czas, bo aż od 1842 do 1896 roku.
Przypisy
- Aniela Aszpergerowa, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 31.10.2021 r.] .
- St. Meliński Aniela Aszpergerowa „Kurier Lwowski” 1902 nr 29 s. 5
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Danuta Kowalska | Lech Skolimowski | Bogumił Dawison | Teresa Landy | Waldemar Śmigasiewicz | Jagoda Stach | Krzysztof Umiński | Tadeusz Roman (malarz) | Krzysztof Moskalewicz | Paweł Althamer | Andrzej Makowiecki (pisarz) | Bohdan Paczowski | Józef Węgrzyn (aktor) | Katarzyna Duda (skrzypaczka) | Magdalena Łazarkiewicz | Barbara Hulanicka (plastyczka) | Pola Nireńska | Leokadia Pancewiczowa | Jakub Tatarkiewicz | Kuba SienkiewiczOceń: Aniela Aszpergerowa